بررسی احکام و آثار طلاق رجعی در حقوق ایران و فقه امامیه

عنوان	بررسی احکام و آثار طلاق رجعی در حقوق ایران و فقه امامیه
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	فاطمه فیضی
استاد راهنما	سید مرتضی نعیمی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۷
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی

بررسی احکام و آثار طلاق رجعی در حقوق ایران و فقه امامیه عنوان پایان نامه ای است که توسط فاطمه فیضی، با راهنمایی سید مرتضی نعیمی در سال ۱۳۹۷ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی دفاع گردید.

چکیده

طلاق واژه ای فقهی و حقوقی به معنی جداشدن زن و شوهر از یکدیگر با شرایط ویژه خاص. طلاق رجعی نوعی ایقاع است که به وسیله اراده ی شوهر استوار می گردد و یا برگشت او زوجیت به شکل قبلی خود واقع می شود. خواه به وسیله لفظ یا نوشته و یا آن که به وسیله ی فعل باشد که برای غیر شوهر اجازه داده نشده است. برای تحقق رجوع باید قصد و رضا در آن باشد، چنان که شوهر در رجوع مکره باشد، رجوع محقق نمی گردد. در طلاق رجعی که در آن حق برای زوج وجود دارد و این اختیار را دارد که در ایام عده به زوجه رجوع نماید و بدون انعقاد عقد جدید، زندگی زناشویی را از سر بگیرد. مطابق حقوق موضوعه و فقه، رجوع یک عمل حقوقی یک طرفه است که از جانب زوج انجام می شود و به هر لفظ یا فعلی حاصل می شود که دلالت بر رجوع نماید (ماده ۱۱۴۹ ق.م) حقوق مالی زوجه بر زوج آن است که تا زمان انقضاء عده ، نفقه زوجه را بپردازد و هر کدام از زوجین در زمان عده طلاق رجعی بمیرد دیگری از او ارث می برد. اما حقوق غیر مالی زوجین ، حق مسکن و حق حضانت است که تا زمانی که زوجه در عده طلاق رجعی است، زوج باید مسکنی را در شان زوجه فراهم کند. رجوع فرصت مناسبی برای حفظ بقاء و دوام خانواده و جلوگیری از متلاشی شدن آن است، به نظر می رسد به رغم اینکه در قانون ایران، با عنایت به ماده ۱۹۲۰ قانون مدنی، بند ۲ ماده ۸ قانون امور حسبی و ماده ۳۸ قانون حمایت از خانواده مصوب ۱۳۹۲، مقشن دیدگاه زوجیت حکمی مطلقه رجعیه را پذیرفته است، لیکن زوجه حقیقی بودن مطلقه رجعیه هم از لحاظ آثار و هم از لحاظ فلسفه چنین حکمی از نظر شارع مقدس که همانا منسجم ماندن و عدم انحلال نظام خانواده است. هم به واقعیت و هم به مصلحت نزدیکتر می باشد. بنابراین حق رجوع یک امتیاز فردی نیست که به نفع شوهر در نظر گرفته شده باشد، بلکه اختیاری در راه مصلحت خانواده و برای برقراری نظم اجتماعی تاسیس شده، و از روح مقررات قانون مدنی مربوط به نکاح این موضوع قابل استنباط است.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده

مقدمه

الف–بیان مساله

ب–اهمیت و ضرورت تحقیق

ج– سابقه تحقیق

د– سوال های تحقیق

ه– فرضیه های تحقیق

و–نوآوری تحقیق

ز–روش تحقیق

ح–ساختار تحقیق

فصل اول: کلیات

۱–۱–مفاهیم

۱–۱–۱–مفهوم طلاق

۱–۱–۱–۱– مفهوم لغوی طلاق

۱–۱–۱–۲– مفهوم اصطلاحی طلاق

۱–۱–۲–مفهوم طلاق رجعی

۱–۱–۳–مفهوم طلاق باین

۱–۲–ماهیت طلاق رجعی

۱–۲–۱–ماهیت طلاق رجعی در فقه

۱–۲–۲–ماهیت طلاق رجعی در حقوق موضوعه

۱–۳– حدود آزادی اراده درطلاق

۱–۴– پیدایش اصل استقلال اراده در طلاق

۱–۵– اصل آزادی اراده از دیدگاه فقها

۱–۶–حدود اصل حاکمیت اراده در طلاق

۱–۶–۱–قوانین امری و تکمیلی

۱–۶–۲–سلب حق تمتع و استیفاء

فصل دوم: شرایط و ماهیت بر طلاق رجعی در فقه و حقوق موضوعه

۲–۱– شرایط و لوازم وقوع طلاق رجعی

۲–۱–۱– شرایط طلاق دهنده

۲–۱–۱–۱–مختار بودن

۲–۱–۱–۲–قصد طلاق

۲–۱–۱–۳–بلوغ

۲–۱–۱–۴–عقل

۲–۱–۲– شرایط مطلقه

۲–۱–۳– حضور شهود

۲–۱–۴– صیغه طلاق

۲–۲–ماهیت طلاق رجعی

۲–۲–۱– ادله نظریه حقیقی بودن زوجیت در طلاق رجعی

۲–۲–۱–۱– قرآن سوره بقره / آیه

و بعولتهن احق بردهن

۲–۲–۱–۲– روایات

۲–۲–۱–۲–۱– روایات بیان کننده محدودیت در تعداد زوجات

۲–۲–۱–۲–۲– روایات استفاده شده از لفظ امراه برای ذکر نام مطلقه ی رجعیه

۲–۲–۱–۲–۳– روایات دال بر عده نگه داشتن رجعیه در خانه ی شوهر

۲–۲–۱–۲–۴– روایات دال بر عدم صحیح بودن خواستگاری کردن و ازدواج با خواهر مطلقه ی رجعیه در زمان عده

۲–۲–۲– ادله ی حکمی بودن زوجیت در طلاق رجعی

۲–۲–۲–۱–قرآن سوره بقره / آیه

وبعولتهن احق بردهن

۲–۲–۲–۲– روایت مبنی بر مطلقه ی رجعیه در حکم زوجه

۲–۲–۲–۳– شهرت فتواییه

۲–۲–۳– بررسی تحلیلی صحت زوجیت حقیقی یا حکمی در طلاق رجعی

۲–۲–۳–۱– صحت طلاق تعلیقی

۲–۲–۳–۲– مبنای در حکم بودن

فصل سوم: آثار مالی و غیر مالی طلاق رجعی در فقه و حقوق موضوعه

۳–۱–آثار مالی طلاق رجعی در فقه و حقوق

۳–۱–۱–دریافت نفقه زوجه در طلاق رجعی در فقه و حقوق موضوعه

۳–۱–۲– جهیزیه در طلاق رجعی

۳–۱–۳– توارث در طلاق رجعی در فقه و حقوق موضوعه

۳–۱–۴–مهریه در طلاق رجعی در فقه و حقوق موضوعه

۳–۱–۵–اجرت المثل و نحله در طلاق رجعی در فقه و حقوق موضوعه

۳–۲– آثار غیر مالی طلاق رجعی در فقه و حقوق موضوعه

۳–۲–۱– رابطه زوجیت در طلاق رجعی

۳–۲–۲– وضعیت عده در طلاق رجعی در فقه و حقوق موضوعه

۳–۲–۳– رجوع در طلاق رجعی

۳–۲–۴– وضعیت لزوم یا عدم تمکین در زمان عده

نتیجه گیری و پیشنهادات

فهرست منابع

چکیده انگلیسی

کلیدواژه ها

• عقد نکاح
• طلاق
• طلاق رجعی
• طلاق باین