بررسی اهلیت استیفاء اشخاص دارای هوش مرزی و اشخاص کم توان ذهنی خفیف

عنوان	بررسی اهلیت استیفاء اشخاص دارای هوش مرزی و اشخاص کم توان ذهنی خفیف
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	محمدرضا سرگزی
استاد راهنما	عباداله رستمی چلکاسری
استاد مشاور	رضا مقصود، عباسعلی حسین خان زاده
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۴
دانشگاه	دانشگاه گیلان

بررسی اهلیت استیفاء اشخاص دارای هوش مرزی و اشخاص کم توان ذهنی خفیف عنوان پایان نامه ای است که توسط محمدرضا سرگزی، با راهنمایی عباداله رستمی چلکاسری و با مشاوره رضا مقصود و عباسعلی حسین خان زاده در سال ۱۳۹۴ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه گیلان دفاع گردید.

چکیده

اشخاص برای این که بتوانند اعمال حقوقی را انجام دهند، باید اهلیت استیفا داشته باشند. قانون گذار در همین راستا شرایط بلوغ، عقل و رشد را برای اهلیت لازم می داند. در کنار حقوق، علم روانشناسی، علم نوینی در جامعه امروزی است. یکی از مباحثی که در روانشناسی مطرح بوده، هوش و ضریب هوش است. هوش با عقل و رشد متفاوت بوده و دارای ویژگی های خاص خود است. هوش و ضریب هوش شخص بوده که توانایی او را در شرایط مختلف نشان می دهد و همچنین ضریب هوش نشان دهنده مقدار توانایی و درک شخص از شرایط و موقعیت ها است. هوش قابلیت های خاصی داشته و می تواند تاثیر زیادی در اعمال حقوقی داشته باشد. اشخاص با توجه به ضریب هوش تقسیم بندی می شوند. این تقسیم بندی باعث ایجاد دسته های مختلفی از قبیل اشخاص کم توان ذهنی خفیف و هوش مرزی می شود که هر دسته از این اشخاص مستقل و دارای ویژگی خاصی بوده که نه مجنون محسوب می شوند و نه غیر رشید بلکه این اشخاص، کم توان ذهنی هستند. اشخاص کم توان ذهنی، وضعیت های حقوقی مختلفی دارند و بر اساس ضریب هوش و درک از امور می توان اعمال حقوقی آن ها را نافذ، غیر نافذ و باطل دانست.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده ص

الف– مقدمه ۱

ب– بیان و شرح مسیله تحقیق ۱

ج– سوال های پژوهش ۱

د– فرضیه ها ۲

ه– – پیشینه تحقیق ۲

و– روش پژوهش ۲

ی_مراحل انجام پایان نامه ۳

فصل اول کلیات ۵

۱–کلیات ۵

۱–۱–اهلیت ۵

۱–۱–۱–انواع اهلیت ۵

۱–۱–۱–۱– اهلیت تمتع ۵

۱–۱–۱–۲–اهلیت استیفاء ۵

۱–۱–۲–مبنای اهلیت ۷

۱–۱–۳–امری یا تکمیلی بودن قواعد راجع به اهلیت ۸

۱–۱–۴–اصل یا استثنا بودن اهلیت ۸

۱–۱–۵–مراحل مختلف اهلیت ۹

۱–۱–۶–عارضه های اهلیت ۱۰

۱–۱–۷–اثر عارضه های عدم اهلیت ۱۰

۱–۲–هوش ۱۰

۱–۲–۱–پیشینه تاریخی هوش ۱۱

۱–۲–۲–عوامل موثر بر هوش ۱۲

۱–۲–۲–۱– توارث ۱۲

۱–۲–۲–۲– محیط ۱۲

۱–۲–۳–جایگاه هوش در اسلام ۱۳

۱–۲–۴–هوش و خلاقیت ۱۴

۱–۳–رابطه اهلیت و هوش ۱۵

۱–۳–۱–بلوغ ۱۶

عقل ۱۷

۱–۳–۲–۱– عقل در قرآن ۱۷

۱–۳–۲–۲– عقل در روایات ۱۸

۱–۳–۲–۳–عقل از دیدگاه اندیشمندان مسلمان ۱۸

۱–۳–۲–۴– رابطه عقل و هوش ۲۰

۱–۳–۲–۴–۱– تباین مطلق و تساوی مطلق ۲۱

۱–۳–۲–۴–۲– نه تباین مطلق و نه تساوى مطلق ۲۲

۱–۳–۲–۵– اثبات دیدگاه ۲۲

۱–۳–۲–۵–۱– دلیل اول ۲۲

۱–۳–۲–۵–۲– دلیل دوم ۲۳

۱–۳–۲–۵–۳– دلیل سوم ۲۳

۱–۳–۲–۵–۴– دلیل چهارم ۲۳

۱–۳–۲–۵–۵– دلیل پنجم ۲۴

۱–۳–۲–۵–۶– دلیل ششم ۲۴

۱–۳–۲–۵–۷– دلیل هفتم ۲۵

۱–۳–۲–۵–۸– دلیل هشتم ۲۵

۱–۳–۲–رشد ۲۶

۱–۳–۳–۱– وضعیت اعمال حقوقی سفیه ۲۶

۱–۳–۳–۱–۱–معنای لغوی سفیه ۲۷

۱–۳–۳–۱–۲–معنای اصطلاحی سفیه ۲۷

۱–۳–۳–۲– ملاک و معیار ۲۷

۱–۳–۳–۲–۱– سن تقویمی ۲۸

۱–۳–۳–۲–۲– ملاک ضریب هوشی ۲۹

۱–۳–۳–۲– اشخاص بر اساس ضریب هوشی ۳۱

۱–۳–۳–۳– از سن عقلی تا ضریب هوشی ۳۱

۱–۳–۴–وضعیت اعمال حقوقی صغار با توجه به هوش ۳۳

۱–۳–۴–۱–معاملات صغار ۳۳

۱–۳–۴–۲– معاملات صغیر غیر ممیز ۳۴

۱–۳–۴–۳–اعمال حقوقی صغیر ممیز ۳۵

۱–اشخاص کم توان ذهنی خفیف و اشخاص هوش مرزی از دیدگاه رواشناسی ۳۸

۲–۱– تعریف اشخاص کم توان ذهنی ۳۸

۲–۱–۱– تعریف عقب ماندگی ذهنی بر اساس راهنمای ۲۰۰۲ ۳۹

۲–۱–۲– فرض های در ارایه تعریف ۳۹

۲–۱–۲–۱– فرض اول ۳۹

۲–۱–۲–۲– فرض دوم ۳۹

۲–۱–۲–۳– فرض سوم ۳۹

۲–۱–۲–۴– فرض چهارم ۴۰

۲–۱–۲–۵– فرض پنجم ۴۰

۲–۲– تقسیم بندی اشخاص کم توان ذهنی ۴۱

۲–۲–۱– عقب ماندگی ذهنی خفیف ۴۱

۲–۲–۲– عقب ماندگی ذهنی متوسط ۴۱

۲–۲–۳– عقب ماندگی ذهنی شدید ۴۲

۲–۲–۴– عقب ماندگی ذهنی عمیق ۴۲

۲–۲–۵– عقب ماندگی ذهنی دیگر ۴۲

۲–۲–۶– عقب ماندگی ذهنی نامعین ۴۲

۲–۳– معیارهای تشخیص کم توان ذهنی ۴۲

۲–۳–۱– کارکرد و ساختارهای بدنی ۴۲

۲–۳–۲– فعالیت ها ۴۲

۲–۳–۳– مشارکت ۴۳

۲–۳–۴– وضعیت سلامت ۴۳

۲–۳–۵– عوامل بافتی ۴۳

۲–۴– ویژگی های کم توان ذهنی ۴۴

۲–۴–۱– ویژگی شناختی ۴۴

۲–۴–۱–۱– توجه ۴۴

۲–۴–۱–۲– زبان ۴۴

۲–۴–۲– حافظه و فرا حافظ ۴۵

۲–۴–۳– فراشناخت ۴۵

۲–۴–۴– یادگیری و پیشرفت تحصیلی ۴۵

۲–۴–۴–۱– انگیزش ۴۶

۲–۴–۴–۲– اعتمادبه نفس پایین ۴۶

۲–۴–۴–۳– ویژگی جسمانی ۴۶

۲–۵– علل کم توانی ذهنی ۴۶

۲–۵–۱– عوامل مربوط به قبل از تولد ۴۷

۲–۵–۱–۱– عوامل ارثی و ژنتیکی ۴۷

اختلالات کروموزومی ۴۷

۲–۵–۱–۱–۱– نشانگان کلاین فلتر ۴۷

۲–۵–۱–۱–۲– نشانگان ترنر ۴۸

۲–۵–۱–۲– اختلالات مربوط به کروموزوم های غیرجنسی ۴۸

۲–۵–۱–۲–۱– نشانگان داون ۴۸

۲–۵–۱–۲–۲– نشانگان صدای گریه ی گربه یا سندرم صدای گربه ۴۸

۲–۵–۱–۳–اختلالات ارثی مربوط به سوخت وساز بدن ۴۹

۲–۵–۱–۳–۱– بیماری فنیل کتونور یا (P K U) ۴۹

۲–۵–۱–۳–۲– بیماری گالاکتوسمی ۴۹

۲–۵–۱–۳–۳– بیماری تای ساکس ۵۰

۲–۵–۱–۳–۴– عامل همخونی (RH) ۵۰

۲–۵–۱–۳–۴– عفونت و بیماری های مادر ۵۰

۲–۵–۱–۳–۵– اشعه ی ایکس ۵۱

۲–۵–۱–۳–۶– مسمومیت ها ۵۱

۲–۵–۲–عوامل مربوط به هنگام تولد ۵۲

۲–۵–۲–۱– نارسی کودک ۵۲

۲–۵–۲–۲– زایمان های طولانی ۵۲

۲–۵–۳–عوامل مربوط به بعد از تولد ۵۲

۲–۵–۳–۱– بیماری ها و عفونت ها ۵۳

۲–۵–۳–۲– مسمومیت ها ۵۳

۲–۵–۳–۳– تصادفات ۵۳

۲–۵–۳–۴– اختلالات غدد داخلی ۵۳

۲–۵–۳–۵– عوامل فرهنگی و تربیتی ۵۳

۲–۶– اشخاص هوش مرزی (دیرآموز) ۵۴

۲–۶–۱– ویژگیهای اشخاص هوش مرزی یا دیر اموز ۵۶

۲–۶–۲– ویژگیهای شناختی ۵۸

۲–۶–۲–۱– محدودیتهای شناختی ۵۸

۲–۶–۲–۲– حافظه ضعیف ۵۹

۲–۶–۲–۳– تکانشگری ۵۹

۲–۶–۳ ویژگیهای شخصیتی و رفتاری ۵۹

۲–۶–۴– ویژگیهای نگرشی و عاطفی ۶۱

۲–۶–۴–۱– ناتوانی در بیان عقاید ۶۱

۲–۶–۴–۲– اعتماد بهخود ۶۲

۲–۶–۵ ویژگیهای خانوادگی ۶۲

۲–۶–۶ ویژگیهای اجتماعی و ارتباطی ۶۳

۳– جایگاه اشخاص کم توان ذهنی در حقوق ۶۶

۳–۱– محجورین ۶۶

۳–۱–۱– تعریف لغوی حجر ۶۶

۳–۱–۲– تعریف اصطلاحی حجر ۶۶

۳–۱–۳– تقسیمات حجر ۶۶

۳–۱–۳–۱– حجر عام و خاص ۶۷

۳–۱–۳–۲–حجر حمایتی و حجر سوء ظنی ۶۷

۳–۱–۳–۳–حجر حمایتی و حجر سوء ظنی ۶۷

۳–۱–۳–۴–حجر مبتنی بر فقدان اراده و حجر مبتنی بر نقص ۶۷

۳–۱–۳–۵–حجر در امور مالی و حجر در امور مالی و غیرمالی ۶۸

۳–۱–۳–۶–حجری که غایت معینی دارد و حجری که غایت معینی ندارد ۶۸

۳–۱–۴– مبنای حجر ۶۸

۳–۱–۴–۱– دلایل فقهی حجر ۶۸

۳–۱–۴–۱–۱– کتاب و سنت ۶۸

۳–۱–۴–۱–۲– حکمت و فلسفه تشریع حجر ۶۸

۳–۱–۴–۲–مبنای حقوقی حجر ۶۹

۳–۱–۵– انواع محجورین ۶۹

۳–۱–۵–۱– محجور در فقه امامیه ۶۹

۳–۱–۵–۲– فقه عامه ۷۰

۳–۱–۵–۳– محجورین در قوانین ۷۰

۳–۱–۵–۳–۱– صغار ۷۰

۳–۱–۵–۳–۲– مجنون ۷۱

۳–۱–۵–۳–۲–۱– جنون در لغت ۷۱

۳–۱–۵–۳–۲–۲– انواع جنون ۷۱

۳–۱–۵–۳–۲–۳– جنون از منظر روانشناسی ۷۲

۳–۱–۵–۳–۲–۴– مقایسه جنون در علم روانشناسی و حقوق ۷۴

۳–۱–۵–۳–۲–۵– مفهوم درجه جنون در قانون مدنی ۷۴

۳–۱–۵–۳–۲–۶–نبین اشخاص کم توان ذهنی با جنون ۷۵

۳–۲– توانایی کار و اشتغال کم توان ذهنی هوش مرزی و خفیف ۷۶

۳–۲–۲– اشخاص کم توان ذهنی هوش مرزی و خفیف تحت آموزش ۷۷

۳–۳– اعمال حقوقی ۷۷

۳–۳–۱– عقد ۷۷

۳–۳–۲– ایقاع ۷۸

۳–۴– دعوای مالی و غیرمالی ۷۹

۳–۴–۱– حق مالی ۷۹

۳–۴–۲– حق غیرمالی ۷۹

۳–۵– امور غیرمالی اشخاص هوش مرزی و کم توان ذهنی خفیف ۸۰

۳–۶–بررسی نکاح اشخاص کم توان ذهنی خفیف و مرزی ۸۰

۳–۷– شرایط اقامه ی دعوی اشخاص کم توان ذهنی خفیف و هوش مرزی ۸۱

۳–۷–۱– اجرای حق از طریق ولی،وصی یا قیم ۸۲

۳–۷–۲– اولیا محجور ۸۳

۳–۷–۳– قیمومت ۸۳

۳–۷–۴– وصایت ۸۳

۳–۸– مسیولیت مدنی ۸۴

۳–۸–۱– مسیولیت قراردادی ۸۴

۳–۸–۲– مسیوولیت قهری ۸۴

۳–۸–۲–۱– وجود ضرر ۸۴

۳–۸–۲–۲– ارتکاب فعل زیانبار ۸۴

۳–۸–۲–۳– رابطه بین فعل شخص و ضرری که وارده شده ۸۵

۳–۸–۳– مسیولیت مدنی اشخاص هوش مرزی و کم توان ذهنی خفیف ۸۵

نتیجه گیری ۸۶

ABSTRACT ۹۷

کلیدواژه ها

• اهلیت استیفا اشخاص هوش مرزی و کم توان ذهنی
• اهلیت (حقوق)
• استیفا
• کودکان مرزی
• هوشبهر
• توانایی ذهنی
• مشکلدار ذهنی
• قانون