بررسی تطبیقی شروط غیرمنصفانه در قراردادها در حقوق ایران و انگلیس
 | |
| عنوان | بررسی تطبیقی شروط غیرمنصفانه در قراردادها در حقوق ایران و انگلیس |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | علیرضا کاوسی |
| استاد راهنما | محمدتقی رفیعی |
| استاد مشاور | فخرالدین اصغری آقمشهدی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۸۹ |
| دانشگاه | دانشگاه مازندران |
بررسی تطبیقی شروط غیرمنصفانه در قراردادها در حقوق ایران و انگلیس عنوان پایان نامه ای است که توسط علیرضا کاوسی، با راهنمایی محمدتقی رفیعی و با مشاوره فخرالدین اصغری آقمشهدی در سال ۱۳۸۹ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه مازندران دفاع گردید.
چکیده
به رغم تاکید بسیار بر عدل و انصاف در آموزه های دینی و جایگاه عظیم آن در نظام حقوقی، به عنوان، مبنا،منبع و هدف آن، شروط غیرمنصفانه در فقه و به تبع آن در حقوق ایران در ابهام و اجمال به سر می برد. با وجوداین، با توجه به این منابع عظیم و مواد قانونی پراکنده ای که در گوشه و کنار مشاهده می شود؛ در تعریف شروطغیرمنصفانه، می توان گفت شروطی هستند که طرف قوی با سوء استفاده از موقعیت برتر خود و حالت اضطرارطرف مقابل، در قرارداد می گنجاند و این شرط به صورت افراطی به نفع سوء استفاده کننده می باشد. از جمله مصادیق شروط غیرمنصفانه می توان به شرط عدم مسوولیت و شرط وجه التزام و قراردادهای الحاقی و استاندارد ومعامله به قصد فرار از دین اشاره کرد و ملاک هایی برای تشخیص این شروط بر شمرد.در حقوق انگلستان این نهاد حقوقی مفهومی شناخته شده است و قوانین متعددی برای مقابله با آن به تصویب رسیده است؛ اما در حقوق ایران که قوانین پاسخگوی این مشکل نیستند، راه چاره را باید در قواعد عمومی قراردادها جست. با وجود این که راهکارهای متعددی برای مقابله با این شروط ارایه شده است، به نظر می رسد کهبهترین راهکار، خود قاعده عدل و انصاف است، زیرا این قاعده به بهترین وجه می تواند عدالت را برقرار سازد به گونه ای که به هیچ یک از طرفین معامله ظلم و اجحافی نشود.
ساختار و فهرست پایان نامه
مقدمه
۱– تعریف مسیله
۲– پژوهش های علمی انجام شده قبلی در ارتباط با پایان نامه
۳– فرضیات پژوهش
۴– اهداف پژوهش
۵– روش پژوهش
۶– تقسیم مطالب
فصل اول : کلیات
گفتار اول : مفهوم شرط
گفتار دوم : تاریخچه، مفهوم، منابع و جایگاه انصاف
مبحث اول : تاریخچه ی انصاف
بند اول : تاریخچه ی انصاف به طور کلی
بند دوم : تاریخچه ی انصاف در حقوق ایران
بند سوم : تاریخچه ی انصاف در حقوق انگلیس
مبحث دوم : معنای انصاف و مقایسه ی آن با نهادهای مشابه
بند اول : معنای انصاف در لغت
بند دوم : معنای انصاف در اصطلاح
الف : معنای انصاف در اصطلاح حقوقدانان ایرانی
ب : معنای انصاف در اصطلاح فقیهان
ج : معنای انصاف در اصطلاح حقوقدانان انگلیسی
بند سوم : انصاف و مفاهیم مشابه
الف : حسن نیت
۱) حسن نیت در لغت و اصطلاح
۲) مقایسه ی حسن نیت با انصاف
ب : عدالت
۱) عدالت در لغت و اصطلاح
۲) مقایسه ی عدالت با انصاف
مبحث سوم : منابع عدل و انصاف
بند اول : منابع فقهی
الف : کتاب
ب : سنت
ج : عقل
د : اجماع
بند دوم : منابع قانونی
الف : قانون اساسی
ب : قانون مدنی
ج : سایر قوانین
بند سوم : عدل و انصاف در رویه ی قضایی و اندیشه های حقوقی
الف : عدل و انصاف در رویه ی قضایی
ب : عدل و انصاف در اندیشه های حقوقی
مبحث چهارم : جایگاه عدل و انصاف
بند اول : عدل و انصاف و مبنای حقوق
بند دوم : عدل و انصاف و هدف حقوق
بند سوم : عدل و انصاف و منبع حقوق
بند چهارم : جایگاه عدل و انصاف در قواعد فقهی و حقوقی
گفتار سوم : تاریخچه و مفهوم شروط غیر منصفانه
مبحث اول : تاریخچه ی شروط غیر منصفانه
بند اول : تاریخچه ی شروط غیر منصفانه در حقوق ایران
بند دوم : تاریخچه ی شروط غیر منصفانه در حقوق انگلیس
مبحث دوم : مفهوم شروط غیر منصفانه
بند اول : مفهوم شروط غیر منصفانه در حقوق ایران
بند دوم : مفهوم شروط غیر منصفانه در حقوق انگلیس
فصل دوم : مصادیق و معیار تشخیص شروط غیر منصفانه
گفتار اول : مصادیق شروط غیر منصفانه
مبحث اول : برخی مصادیق شروط غیر منصفانه در معنای خاص (شروط ضمن قرارداد)
بند اول : برخی مصادیق شروط غیر منصفانه در حقوق ایران
الف : شرط عدم مسوولیت
۱) مفهوم شرط عدم مسوولیت
۲) اعتبار یا عدم اعتبار شرط عدم مسوولیت
۳) بررسی امکان تعدیل (منصفانه کردن) شرط عدم مسوولیت
ب : وجه التزام یا شرط کیفری
۱) مفهوم وجه التزام یا شرط کیفری
۲) بررسی امکان تعدیل (منصفانه کردن) وجه التزام
بند دوم : برخی مصادیق شروط غیرمنصفانه در حقوق انگلیس
الف : شروط اعطاکننده ی حق تصمیم گیری یکجانبه برای تامین کننده
ب : شروط موجد تعهدات نامتوازن
ج : شروط سلب کننده یا محدود کننده ی مسوولیت تامین کننده و
شروط کاهش دهنده ی تعهدات وی
د : شروط سالب یا تقلیل دهنده ی حقوق مصرف کننده
ه : التزام مصرف کننده به شرطی که از مفاد آن آگاه نبوده
مبحث دوم : برخی مصادیق شروط غیرمنصفانه در معنای عام (قراردادهای مستقل)
بند اول : معامله به قصد فرار از ادای دین
الف : مفهوم معامله به قصد فرار از ادای دین
ب : وضع حقوق کنونی
ج : بررسی امکان تعدیل (منصفانه کردن) معامله به قصد فرار از ادای دین
بند دوم: قراردادهای الحاقی
الف : تعریف قرارداد الحاقی
ب : ویژگی های قرارداد الحاقی
ج : مصادیق قراردادهای الحاقی
۱ ) قراردادهای الحاقی امضا شده
۲) قراردادهای الحاقی امضا نشده
د : بررسی امکان تعدیل (منصفانه کردن) قراردادهای الحاقی
بند سوم : قرارداد نمونه
الف : تعریف قرارداد نمونه
ب : اقسام قرارداد نمونه
ج : تفاوت قرارداد الحاقی و نمونه
گفتار دوم : ملاک و معیار تشخیص شروط غیر منصفانه
مبحث اول : ملاک تشخیص شروط غیر منصفانه
مبحث دوم : معیار تشخیص شروط غیر منصفانه
بند اول : معیار تشخیص شروط غیر منصفانه در حقوق ایران
الف : معیار تشخیص شروط غیر منصفانه در قانون تجارت الکترونیکی
ب : معیار تشخیص شروط غیر منصفانه در قانون دریایی ایران
ج : معیار تشخیص شرط وجه التزام غیر منصفانه
بند دوم : معیار تشخیص شروط غیرمنصفانه در حقوق انگلیس
فصل سوم : ضمانت اجراهای قانونی در خصوص شروط غیر منصفانه
و قواعد عمومی قابل اعمال در موارد سکوت
گفتار اول : ضمانت اجراهای قانونی در خصوص شروط غیر منصفانه
مبحث اول : ضمانت اجراهای قوانین ایران در خصوص شروط غیر منصفانه
بند اول : قانون تجارت الکترونیکی
بند دوم : قانون دریایی جمهوری اسلامی ایران
۱ ) ماده ی
قانون دریایی جمهوری اسلامی ایران
۲ ) بند
ماده ی
قانون دریایی جمهوری اسلامی ایران
۳) ماده ی
قانون دریایی جمهوری اسلامی ایران
بند سوم : مقررات مربوط به شرط داوری
۱ ) ماده
قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی وانقلاب درامور مدنی مصوب ۱۳۷۹
۲ ) بند
ماده ی
قانون داوری تجاری بین المللی
بند چهارم : مقررات مربوط به شرط عدم مسوولیت
۱) ماده ی
قانون تجارت
۲) بند
ماده ی
قانون دریایی جمهوری اسلامی ایران
بند پنجم : قانون مسوولیت مدنی
مبحث دوم : ضمانت اجراهای قوانین انگلیس در خصوص شروط غیر منصفانه
بند اول : شرایط گزاف در قراردادهای قرض و اعطای وام
بند دوم : قانون شروط غیر منصفانه قراردادی
بند سوم : دستور العمل شورای اتحادیه ی اروپا
بند چهارم : مقررات شروط غیر منصفانه در قراردادهای مصرف کننده
گفتار دوم : قواعد عمومی قابل اعمال نسبت به شروط غیرمنصفانه
در موارد سکوت قانون
مبحث اول : تیوری غبن فاحش
مبحث دوم : تیوری شرط ضمنی
مبحث سوم : تیوری سوءاستفاده از حق
مبحث چهارم : تیوری رفتار خلاف حسن نیت
مبحث پنجم : تیوری نقض اساسی قرارداد یا نقض شرط اساسی
۱) مفهوم شرط اساسی
۲) مفهوم نقض اساسی
مبحث ششم : قاعده لاضرر
مبحث هفتم : قاعده ی نفی عسر و حرج
مبحث هشتم : تیوری سوء استفاده از اضطرار
مبحث نهم : تیوری نظم عمومی و اخلاق حسنه
بند اول : مفهوم نظم عمومی و اخلاق حسنه
بند دوم : رابطه ی نظم عمومی و اخلاق حسنه
الف : نظریه ی استقلال
ب : نظریه ی ارتباط
مبحث دهم : قاعده ی عدل و انصاف
بند اول : ضابطه ی قاعده ی فقهی و تطبیق آن بر قاعده ی عدل و انصاف
بند دوم : حکومت قاعده ی فقهی عدالت و انصاف بر سایر احکام
نتیجه گیری و پیشنهادها
فهرست منابع
ضمایم
استفتایات
کلیدواژه ها
- ایران
- انگلستان
- انصاف
- عدل
- نظام حقوقی
- شرط غیرمنصفانه قرارداد
- انصاف
- عدل
- شرط
- شروط غیرمنصفانه
- قاعده عدل و انصاف.