بررسی تطبیقی عدم النفع بعنوان خسارت در حقوق ایران و انگلیس

عنوان	بررسی تطبیقی عدم النفع بعنوان خسارت در حقوق ایران و انگلیس
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	سیدهادی دهقان
استاد راهنما	سیدمحمدصادق موسوی
استاد مشاور	سیدعلی خزایی
مقطع	دکتری
سال دفاع	۱۳۹۸
دانشگاه	دانشگاه خوارزمی

بررسی تطبیقی عدم النفع بعنوان خسارت در حقوق ایران و انگلیس عنوان رساله ای است که توسط سیدهادی دهقان، با راهنمایی سیدمحمدصادق موسوی و با مشاوره سیدعلی خزایی در سال ۱۳۹۸ و در مقطع دکتری دانشگاه خوارزمی دفاع گردید.

چکیده

دیدگاه فقهی غیرقابل جبران دانستن عدم النفع ناشی از برداشتی محدود از تعریف مال، ضرر و قلمرو قاعده اتلاف می باشد. در حقوق ایران آخرین دیدگاه قانونگذار درباره حکم عدم النفع در تبصره ۲ ماده ۱۴ قانون آیین دادرسی کیفری (۱۳۹۲) بیان شده است که می گوید: منافع ممکن الحصول تنها به مواردی اختصاص دارد که صدق اتلاف نماید. همچنین مقررات مرتبط به منافع ممکن الحصول و نیز پرداخت خسارت معنوی شامل جرایم موجب تعزیرات منصوص شرعی و دیه نمی شود. مفهوم مشابه عدم النفع در حقوق انگلیس که می تواند مبنای بررسی تطبیقی قرار گیرد، خسارت اقتصادی است. خسارت اقتصادی اصطلاحی در کامن لا است که در موارد تحمیل مخارج به مدعی یا از دست رفتن سود موردانتظار وی بکار می رود و در برابر صدمات جسمانی یا خسارات وارده به اموال ملموس مدعی قرارمی گیرد. در حقوق انگلیس، برای بیان این نوع خسارت در موارد نقض قرارداد، اصطلاحات خسارت اتکاء و خسارت انتظار متداول است. در این رساله مفاهیم کامن لایی خسارت اقتصادی ، خسارت انتظار و خسارت اتکاء معرفی و محدودیتها و شرایط جبران این گونه خسارات بیان شده و ضمن مقایسه این مفهوم با عدم النفع ، موضع قوانین ایران و نظریات فقهی مختلف در این زمینه تحلیل می گردد و با بهره گیری از نتایج حاصله از مطالعه تطبیقی حقوق انگلیس و رویکرد عمل گرای حقوقدانان آنگلوساکسون، نشان داده می شود که نه نفی مطلق جبران عدم النفع و نه پذیرش موسع، بلکه پذیرش مشروط و محدود جبران عدم النفع قابل قبول می باشد. با این رویکرد، تفسیری از تبصره ۲ ماده ۱۴ قانون آیین دادرسی کیفری (۱۳۹۲) و قلمرو قاعده اتلاف ارایه می شود که با نظریه جبران مشروط عدم النفع در موارد مقتضی سازگار است. همچنین با رویکردی تطبیقی، شرایط جبران عدم النفع، مصادیق قابل جبران عدم النفع و چگونگی محاسبه و تعیین غرامت عدم النفع تحلیل می شود.

ساختار و فهرست رساله

فهرست مقدمه فصل اول: عدم النفع در مسوولیت قراردادی مبحث اول: جایگاه عدم النفع در میان طرق و ضوابط جبران خسارت قراردادی گفتار یکم: طرق جبران خسارت قراردادی: اجبار به اجرای عین تعهد یا تعیین غرامت نقدی بند یکم: اجبار به اجرای عین تعهد بند دوم: جبران خسارت عدم النفع از طریق تعیین غرامت نقدی بند سوم: طرق جبران خسارت قراردادی در رویه قضایی گفتار دوم: ضوابط تعیین خسارت نقدی: منافع مکتسبه ناقض ، خسارت اتکاء و خسارت انتظار/ عدم النفع بند یکم: ضابطه منافع مکتسبه ناقض بند دوم: ضابطه خسارت اتکاء بند سوم: ضابطه خسارت انتظار یا عدم النفع مبحث دوم: قابلیت جبران عدم النفع در مسوولیت قراردادی گفتار یکم: سوابق قانونگذاری بند یکم: قانون مدنی بند دوم: قانون تسریع محاکمات بند سوم: قانون آیین دادرسی مدنی گفتار دوم: تحلیل تبصره

ماده

قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی بند یکم: سوابق تصویب قانون و ایرادات شورای نگهبان بند دوم: تفاسیر حقوقدانان بند سوم: ارزیابی انتقادی دیدگاه فقهی شورای نگهبان گفتار سوم: مصادیق خسارت عدم النفع در مسوولیت قراردادی بند یکم: خسارت ناشی از تاخیر یا عدم اجرای قراردادهای پیش فروش آپارتمان بند دوم: خسارت ناشی از مستحق للغیر درآمدن مبیع بند سوم: کاهش حجم فروش بند چهارم: تعیین خسارت در قرارداد (وجه التزام) بند پنجم: سود پول یا خسارت تاخیر در پرداخت بدهی مبحث سوم: شرایط جبران عدم النفع در مسوولیت قراردادی گفتار یکم: شرایط مشترک جبران عدم النفع بند یکم: مستقیم و بلاواسطه بودن خسارت بند دوم: مسلم بودن زیان بند سوم: قابلیت پیش بینی زیان بند چهارم: قاعده کاهش خسارت بند پنجم: قاعده کسب وکار جدید بند ششم: قاعده خسارت مضاعف بند هفتم: تقصیر زیان دیده بند هشتم: قوه قاهره گفتار دوم: شرایط اختصاصی جبران عدم النفع در مسوولیت قراردادی بند یکم: وجود قرارداد صحیح بند دوم: نقض قرارداد مبحث چهارم: تعیین خسارت عدم النفع در مسوولیت قراردادی گفتار یکم: شیوه های محاسبه خسارت عدم النفع بند یکم:محاسبه خسارت براساس معامله جایگزین بند دوم: محاسبه خسارت براساس بهای رایج گفتار دوم: عوامل تعدیل میزان خسارت بند یکم: عوامل تعدیل مشترک ۱–محدودیت دوره زمانی محاسبه عدم النفع ۲–نظریه سوءاستفاده از حق ۳–کسر مالیات ۴–تعیین بهره برای خسارت بند دوم: عوامل تعدیل مختص مسوولیت قراردادی فصل دوم: عدم النفع در مسوولیت غیرقراردادی مبحث اول: جایگاه عدم النفع در میان طرق و ضوابط جبران خسارت غیرقراردادی گفتار یکم: طرق جبران خسارت غیرقراردادی: جبران غیرنقدی یا تعیین غرامت نقدی بند یکم: جبران غیرنقدی بند دوم: جبران خسارت عدم النفع از طریق تعیین غرامت نقدی گفتار دوم: ضوابط تعیین خسارت نقدی: مخارج زیان دیده یا عدم النفع بند یکم: ضابطه مخارج زیان دیده بند دوم: ضابطه عدم النفع مبحث دوم: قابلیت جبران عدم النفع در مسوولیت غیرقراردادی گفتار یکم: سوابق قانونگذاری بند یکم: قانون موقتی اصول محاکمات جزایی بند دوم: ماده

اصلاحی قانون آیین دادرسی کیفری بند سوم: قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور کیفری گفتار دوم: تحلیل تبصره

ماده

قانون آیین دادرسی کیفری بند یکم: مبانی فقهی دیدگاه شورای نگهبان و ارزیابی انتقادی آن بند دوم: تفسیر مطلوب از تبصره

ماده

آیین دادرسی کیفری با رویکردی تطبیقی گفتار سوم: مصادیق خسارت عدم النفع در مسوولیت غیرقراردادی بند یکم: عدم النفع ناشی از صدمات جسمانی بند دوم: عدم النفع ناشی از بازداشت یا تعلیق یا اخراج غیرقانونی بند سوم: خسارت ترک شغل گواه و مدعی در جریان دادرسی بند چهارم: عدم النفع ناشی از نقض حقوق مالکیت صنعتی بند پنجم: عدم النفع ناشی از عدم قابلیت استفاده از مال در مدت تعمیر بند ششم: مسوولیت مدیران شرکتهای سهامی بند هفتم: خسارت ناشی از توقف تولید کارخانه یا کسب وکار بند هشتم: عدم النفع ناشی از اعمال دولت در جهت مصالح عامه بند نهم: خسارت ناشی از مشاوره یا ارایه اطلاعات نادرست بند دهم: عدم النفع یا خسارت اقتصادی ناشی از عیب تولید مبحث سوم: شرایط جبران عدم النفع در مسوولیت غیرقراردادی گفتار یکم: شرایط مشترک جبران عدم النفع بند یکم: رابطه سببیت بند دوم: قابلیت پیش بینی زیان بند سوم: تقصیر زیان دیده بند چهارم: قاعده کاهش خسارت گفتار دوم: شرایط اختصاصی جبران عدم النفع در مسوولیت غیرقراردادی بند یکم: پایگاه عینی یا مادی خسارت عدم النفع بند دوم: عمد عامل زیان مبحث چهارم: تعیین خسارت عدم النفع در مسوولیت غیرقراردادی گفتار یکم: شیوه جریان نقدینه تنزیل شده و ارزیابی انتقادی آن بند یکم: تعریف جریان نقدینه تنزیل شده بند دوم: چگونگی تخمین درآمد آینده بند سوم: چگونگی اعمال نرخ تنزیل بند چهارم: ارزیابی انتقادی جریان نقدینه تنزیل شده گفتار دوم: سایر عوامل مشترک تعدیل میزان خسارت عدم النفع بند یکم: محدودیت مبلغ خسارت تا قیمت اصل مال بند دوم: قاعده عسر و حرج بند سوم: محدود شدن میزان مسوولیت بموجب قانون بند چهارم: مزیت کنترل بند پنجم: قابلیت فروش مال بند ششم: تقصیر زیان دیده بند هفتم: قاعده کاهش خسارت نتیجه و پیشنهاد منابع الف) فارسی ب) عربی ج) انگلیسی

کلیدواژه ها

• عدم النفع
• خسارت انتظار
• خسارت اتکاء
• خسارت اقتصادی تبعی
• خسارت اقتصادی محض
• مسوولیت غیرقراردادی
• مسوولیت قراردادی