بررسی جرم گروگان گیری در حقوق ایران اسلام و اسناد بین الملل
 | |
| عنوان | بررسی جرم گروگان گیری در حقوق ایران اسلام و اسناد بین الملل |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | محمد خلج زاده |
| استاد راهنما | ابوالفتح خالقی |
| استاد مشاور | علی اشرف طهماسبی نیک |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۸۷ |
| دانشگاه | دانشگاه قم |
بررسی جرم گروگان گیری در حقوق ایران اسلام و اسناد بین الملل عنوان پایان نامه ای است که توسط محمد خلج زاده، با راهنمایی ابوالفتح خالقی و با مشاوره علی اشرف طهماسبی نیک در سال ۱۳۸۷ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.
چکیده
حق آزادی تن از اساسی ترین حقوق افراد است.رعایت این حقوق از سوی خداوند در قرآن کریم در آیه ۷۰ سوره مبارکه اسراء بر آن تاکید دارد و آزادی تن حق طبیعی تمام انسانهاست که هیچ کس حق تجاوز و تعدی بدان را ندارد. این حق در مواد ۱و۹و۱۳ اعلامیه جهانی حقوق بشر و دیگر اسناد بین المللی مورد تایید قرار گرفته است. قانون اساسی کشورما نیز در اصول مختلف خود از جمله ۲۲ و ۲۳ و ... به صراحت بر این موضوع اشاره دارد. با وجود این آزادی تن افراد ملت گاهی توسط خاطیان، مورد تعدی قرار گرفته و سلب می شود. جرم گروگان گیری از مهمترین جرایم علیه اشخاص محسوب می شود که توام با اجبار و تهدید مادی و معنوی و علیه تمامیت جسمانی و حیثیتی و شخصیت معنوی قربانیان صورت می گیرد. در حقوق بین الملل مطابق با اسناد و کنوانسیون های مختلف بین المللی، این عمل و جرایم مرتبط با آن جرم قابل مجازات شناخته شده است. جرم گروگان گیری به عنوان یکی از جرایم شدید ارتکابی علیه اشخاص و از مصادیق تروریسم شناخته شده است، یکی از مهمترین اسناد بین المللی علیه این جرم کنوا نسیون بین المللی علیه گروگان گیری سال ۱۹۷۹ میلادی می باشد. بر اساس مفاد این کنوانسیون هر فردی که نسبت به در اختیار گرفتن و یا نگه داشت، تهدید به قتل، جراحت و یا تداوم در اختیار نگه داشتن فرد دیگر اقدام نماید و به منظور مجبور نمودن یک طرف ثالث ، آزادی گروگان ها را به خاطر یک شرط صریح یا ضمنی منوط به انجام یک عمل یا عدم انجام یک عمل نماید، مجرم محسوب می شود. همچنین قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد به شماره ۵۷۹ (سال ۱۹۸۵ میلادی) به منظور محکومیت گروگان گیری، نیز قابل ذکر است که در آن تمامی اقدامات گروگان گیری را صریحا محکوم نموده و خواهان رهایی تمامی گروگان ها و اشخاص ربوده شده، در هر جا و به وسیله هر مرتکبی گردیده است. با بررسی حقوق کیفری ایران و سوابق قانونگذاری آن، در می یابیم که جرم گروگان گیری در هیچ قانونی مورد تصریح قرار نگرفته و به طور خاص جرم انگاری نشده است و شاید علت آن گسترش گروگان گیری در دهه های اخیر و مشخص نبودن خطر شدت آن در گذشته است. هر چند عقیده بر این است که جرم گروگان گیری از آنجا که جزء جرایم علیه آزادی تن به شمار می رود، می تواند یکی از مصادیق توقیف و حبس غیرقانونی و علی الخصوص جرم آدم ربایی باشد. اما این توجیه به دلایل مختلف نمی تواند صحیح فرض شود. از جمله این که در جرم توقیف و حبس غیرقانونی مجنی علیه صرفا در محلی بسته، محبوس شده و آزادی رفت و آمد از او سلب می شود و هدف اصلی مجرم از ارتکاب این جرم صرفا همین سلب آزادی قربانی است ولی در جرم گروگان گیری که معمولا در سطحی وسیع تر و با تعداد مرتکبان و قربانیان بیشتری صورت می گیرد، سلب آزادی گروگان ها و توقیف و حبس آنها، تنها هدف ابتدایی و مقدمه ای برای رسیدن به نتیجه و هدف نهایی گروگان گیران است و آن می تواند مواردی از جمله رسیدن به اهداف سیاسی و یا اخاذی و غیره باشد. همین تفاوت در جرم آدم ربایی نیز می تواند مصداق داشته باشد. ذکر این نکته ضروری است که از مهمترین عواملی که باعث تفکیک جرم گروگان گیری از آدم ربایی می شود در همین هدف مجرمانه نهفته است.
ساختار و فهرست پایان نامه
بسمه تعالی
عنوان صفحه
مقدمه ۱
- بخش اول : کلیات ۷
فصل اول : مفاهیم و پیشینه گروگان گیری ۷
مبحث اول : بررسی مفاهیم لغوی و اصطلاحی در گروگان گیری ۷
گفتار اول) گروگان ۷
الف) معانی لغوی ۷
ب) مفهوم اصطلاحی ۸
گفتار دوم) گروگان گیری ۹
الف) معانی لغوی ۹
ب) مفهوم اصطلاحی ۹
گفتار سوم) آزادی تن ۱۲
الف) معانی لغوی ۱۲
ب) مفهوم اصطلاحی ۱۲
گفتار چهارم) تروریسم ۱۷
الف) معانی لغوی ۱۷
ب) مفهوم اصطلاحی ۱۸
گفتار پنجم) آدم ربایی ۲۲
الف) معانی لغوی ۲۲
ب) مفهوم اصطلاحی ۲۳
مبحث دوم : بررسی پیشینه تاریخی و تقنینی گروگان گیری ۲۴
اول) پیشینه تاریخی ۲۴
دوم) پیشینه تقنینی ۲۸
فصل دوم : بررسی جرم گروگان گیری از منظر جرم شناسی ۳۴
مبحث اول : نقش عوامل سیاسی و اقتصادی در ارتکاب گروگان گیری ۳۵
مبحث دوم : نقش عوامل فرهنگی و اجتماعی در ارتکاب گروگان گیری ۵۲
- بخش دوم:بررسی جرم گروگان گیری در فقه جزایی اسلام و اسناد
بین المللی ۶۴
فصل اول : بررسی جرم گروگان گیری در فقه جزایی اسلام ۶۵
مبحث اول : تشخیص گروگان گیری در غالب عناوین مجرمان فقهی ۶۵
الف) سرقت انسان ۶۵
ب) محاربه و افساد فی الارض ۷۰
ج) تعزیرات ۷۶
مبحث دوم : مجازات گروگان گیری با توجه به فقه جزایی اسلام ۸۵
فصل دوم : بررسی جرم گروگان گیری در اسناد بین المللی ۸۶
مبحث اول : کنوانسیون ها و پروتکل های در ارتباط با گروگان گیری ۸۸
مبحث دوم : قطعنامه های سازمان ملل متحد در ارتباط با گروگان گیری ۹۳
- بخش سوم : بررسی جرم گروگان گیری در نظام حقوق کیفری ایران ۹۹
فصل اول : اجزاء تشکیل دهنده جرم گروگان گیری و جرایم مرتبط با آن ۹۹
مبحث اول : عناصر سه گانه جرم گروگان گیری ۹۹
الف) عنصر قانونی ۱۰۰
ب) عنصر مادی ۱۰۱
ج) عنصر معنوی ۱۰۳
مبحث دوم : بررسی جرایم مرتبط با گروگان گیری ۱۰۵
الف) توقیف غیرقانونی ۱۰۵
ب) آدم ربایی ۱۰۷
ج) نوزاد ربایی ۱۲۱
د) قاچاق انسان ۱۲۲
فصل دوم : سیاست کیفری قانونگذار ایران نسبت به جرم گروگان گیری
مبحث اول : بررسی قوانین قبل از انقلاب اسلامی
گفتار اول) قوانین ماهوی ۱۲۴
گفتار دوم) قوانین شکلی ۱۳۹
مبحث دوم : بررسی قوانین پس از پیروزی انقلاب اسلامی ۱۴۰
اول) قوانین ماهوی ۱۴۰
دوم) قوانین شکلی ۱۴۹
نتیجه ۱۵۲
منابع ۱۵۶
کلیدواژه ها
- نظام حقوقی
- اسلام
- ایران
- گروگان
- آدم ربایی
- آزادی
- حقوق بشر
- حقوق بین الملل
- حقوق اسلامی
- گروگان