بررسی جریان اصل صحت در قانون مدنی ایران
 | |
| عنوان | بررسی جریان اصل صحت در قانون مدنی ایران |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | مهناز عسگری غنچه |
| استاد راهنما | علیرضا رجب زاده |
| استاد مشاور | مسعود البرزی ورکی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۳ |
| دانشگاه | موسسه آموزش عالی کار قزوین |
بررسی جریان اصل صحت در قانون مدنی ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط مهناز عسگری غنچه، با راهنمایی علیرضا رجب زاده و با مشاوره مسعود البرزی ورکی در سال ۱۳۹۳ و در مقطع کارشناسی ارشد موسسه آموزش عالی کار قزوین دفاع گردید.
چکیده
در این پایان نامه، جریان اصل صحت در قانون مدنی ایران با استفاده از نظریات موجود در آراء فقهای بنام و همچنین حقوقدانان مشهور ، مفهوم اصل صحت، مسایل مرتبط با آن و نیز مصادیق آن در قانون مدنی ایران مورد بررسی و کنکاش قرار گرفته است .روش تحقیق، توصیفی– تحلیلی و با تکیه بر منابع معتبر فقهی و حقوقی بوده و نوشته حاضر در پی این امر بوده که اصل صحت را به درستی بشناسد تا بتواند مصادیق آن را در قانون مدنی ایران بیابد .نگارنده پس از بررسی مفهوم اصل صحت در دیدگاه فقهاء و حقوقدانان و قانون مدنی به این نتیجه دست یافته که اصل صحت از دیرباز در کتب فقهی سابقه داشته و مفهومی نیست که در علم حقوق تازگی داشته باشد ولی تا به حال پایان نامه ای راجع به مصادیق اجرای اصل صحت در تمام مواد قانون مدنی صورت نگرفته است .در این پایان نامه نتیجه گرفته می شود که اصل صحت اشاره شده در ماده ۲۲۳ قانون مدنی فقط در مورد شبهات موضوعیه قابل اجرا است و وقتی قابل اعمال است که شرایط اساسی صحت معامله محقق شده باشد و در مورد شرایط و موانع معامله ، تردید شود . بنابراین هنگام شک در قابلیت و اهلیت فاعل معامله یا شک در قابلیت مورد معامله در مالیت داشتن و قابل نقل و انتقال بودن، اصل صحت قابل اجرا نیست . هم چنین اگر شک کننده در صحت عمل دیگری بداند که فعل طرف معامله از روی جهل و غفلت صادر شده و یا این که عقیده طرف معامله با عقیده خودش مخالف است در این موارد اصل صحت جاری نیست . و نیز اصل صحت، لوازم عقلی و عادی موضوع خود را ثابت نمی کند و فقط توان اثبات آثار شرعی موضوع خود را دارد. دلیل آن هم عدم واقع نمایی اصل صحت است و اعتبار آن تا مادامی است که خلاف موضوع با دلیل به اثبات نرسیده باشد .همچنین این پژوهش نشان داد که ماده ۲۲۳ قانون مدنی با اشکالاتی روبروست از جمله اینکه منظور از معامله در عبارت هر معامله که واقع شده باشد... رسا نیست که آیا منظور معامله در مقابل عبادت است یعنی هر معامله ای غیر از عبادت می باشد و یا منظور عقد است؟ یا چه زمانی معامله وقوع یافته است ؟ آیا منظور از هر معامله شامل وقف ، نکاح ، رهن نیز می گردد ؟که امید است قانونگذاران با توجه به مبنای آن این مشکل را بر طرف نمایند تا یک تعریف جامع و مانع از این قاعده داشته باشیم.
ساختار و فهرست پایان نامه
فهرست مطالب
چکیده –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۱
مقدمه –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۲
فصل اول: کلیات –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۶
۱–۱ بیان مساله ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۷
۲–۱ اهداف تحقیق –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۸
۳–۱ اهمیت و ضرورت انجام تحقیق ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۸
۴–۱ سوال های تحقیق –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– –۸
۵–۱ فرضیه های تحقیق ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––۹
۶–۱ پیشینه تحقیق و مبانی نظری ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۹
۷–۱ روش انجام تحقیق ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۹
۸–۱ موانع و مشکلات تحقیق –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۹
۹–۱ مفهوم شناسی عناصر تحقیق ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۹
۱–۹– ۱ مفهوم اصل –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۱۰
۲–۹– ۱ مفهوم اماره ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۱۱
۱–۲– ۹– ۱ مفهوم اماره در قانون مدنی ایران –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––۱۳
۳–۹– ۱ مفهوم دلیل ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۱۴
۴–۹– ۱ مفهوم اصل عملی –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۱۶
۵–۹–۱ مفهوم صحت –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۱۸
۱–۵– ۹– ۱ مفهوم لغوی صحت –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۱۸
۲–۵– ۹– ۱ مفهوم اصطلاحی صحت –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۱۹
۶– ۹– ۱ مفهوم اصل صحت ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۱۹
فصل دوم: مبانی، ماهیت و قلمرو اصل صحت––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۲۲
۱–۲ اصل صحت و حقوق فرانسه ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۲۳
۲–۲ مبنای قانونی اصل صحت ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۲۵
۳–۲ مبنای فقهی اصل صحت ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۲۶
۱–۳–۲ ضرورت وجود اصل صحت –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۲۷
۲–۳–۲ اصل اولیه بر صحت –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۲۹
۴–۲ صحت تکلیفی و وضعی ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۳۰
۱– ۴–۲ صحت تکلیفی ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۳۰
۲– ۴–۲ صحت وضعی –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۳۱
۵–۲ صحت و نفوذ عقد ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۳۲
۶–۲ مفاد اصل صحت ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۳۵
۷–۲ مجاری اصل صحت –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––۳۵
۱–۷–۲ قلمرو جریان اصل صحت–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۴۱
۲–۷–۲ صور مختلف شک در معاملات ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۴۱
۳–۷–۲ صور مختلف شک در صحت فعل دیگری –––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۴۳
۸–۲ مبانی وقوع عرفی ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––۴۴
۹–۲ مبانی وقوع ظاهری –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۴۵
۱۰–۲ نقد نظریه وقوع عرفی–وقوع ظاهری –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۴۶
۱۱–۲ ماهیت اصل صحت در اصول فقه –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––۵۳
۱۲–۲ ماهیت اصل صحت در حقوق ایران––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۵۴
۱۳–۲ تفاوت جایگاه اصل صحت در اصول فقه و حقوق مدنی––––––––––––––––––––––––––––––۵۵
۱۴–۲ ماهیت اثر اصل صحت –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۵۶
۱۵–۲ اصل صحت و موارد استثناء شده آن––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۵۶
فصل سوم: شرایط لازم برای اجرای اصل صحت در معاملات––––––––––––––––––––––––––– ۵۸
۱–۳ شرایط اعمال اصل صحت در فقه ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۵۹
۲–۳ شرایط اعمال اصل صحت در قانون مدنی –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۶۳
۳–۳ اعمال اصل صحت در معاملات ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۶۴
۱–۳–۳ مفهوم معامله –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۶۴
۲–۳–۳ مفهوم وقوع معامله –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۶۵
۴–۳ اعمال اصل صحت در ایقاعات ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۷۰
۵–۳ اعمال اصل صحت در شبهات حکمیه یا موضوعیه –––––––––––––––––––––––––––––––––– ۷۲
۱–۵– ۳ شبهات حکمیه –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۷۲
۲–۵– ۳ شبهات موضوعیه –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۷۳
۳–۵– ۳ اصل صحت در شبهه حکمی ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۷۳
۴–۵– ۳ اصل صحت در شبهه موضوعی –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۷۴
فصل چهارم: ارتباط اصل صحت با برخی ادله، اصول و امارات ––––––––––––––––––––––––– ۷۷
۱–۴ اصل صحت در رابطه با ادله ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۷۸
۲–۴ تفکیک اصل صحت با اصل فساد ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۷۸
۳–۴ رابطه اصل صحت با استصحاب حکمی –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۷۹
۴–۴ رابطه اصل صحت با استصحاب موضوعی –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۸۰
۵–۴ ارتباط اصل صحت با ماده
قانون مدنی ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۸۴
۶–۴ ارتباط اصل صحت و اماره تصرف–––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۸۷
۷–۴ ارتباط اصل صحت و اصل لزوم در قرارداد ها ––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۸۸
۸–۴ رابطه اصل صحت و شرط ضمن عقد ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––۸۹
۹–۴ اصل صحت و رابطه آن با اصول دیگر ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۹۰
۱۰–۴ نمونه هایی از کاربرد اصل صحت در رابطه با ادله، اصول و امارات––––––––––––––––––– ۹۱
فصل پنجم: مصادیق جریان اصل صحت در قانون مدنی ایران ––––––––––––––––––––––––– ۹۵
مصادیق جریان اصل صحت در قانون مدنی ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۹۶
جمع بندی و نتیجه گیری کلی –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۱۱۲
منابع ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۱۱۵
الف) منابع فارسی –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۱۱۵
ب) منابع عربی ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– ۱۱۷
چکیده انگلیسی ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
کلیدواژه ها
- اصل
- صحت
- اصل صحت