بررسی حقوقی انواع و شرایط ضرر قابل مطالبه در حقوق مدنی ایران و مصر

عنوان	بررسی حقوقی انواع و شرایط ضرر قابل مطالبه در حقوق مدنی ایران و مصر
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	سلمان باقرپور
استاد راهنما	اکبر ایمان پور
استاد مشاور	عباداله رستمی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۲
دانشگاه	دانشگاه گیلان

بررسی حقوقی انواع و شرایط ضرر قابل مطالبه در حقوق مدنی ایران و مصر عنوان پایان نامه ای است که توسط سلمان باقرپور، با راهنمایی اکبر ایمان پور و با مشاوره عباداله رستمی در سال ۱۳۹۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه گیلان دفاع گردید.

چکیده

حقوقدانان ضرر را به معنی کاستی و نقصان دانسته و آ ن را به دو نوع یعنی ضرر مادی و ضرر معنوی تقسیم نمودند. ضرر مادی را ضرر دانسته اند که به اعیان و منافع و حقوق مالی اشخاص وارد می شود و ضرر معنوی را ضرری دانسته اند که به عواطف و احساسات اشخاص وارد می شود. در مورد امکان جبران ضرر مادی و معنوی هیچ گونه تردیدی در حقوق ایران و مصر وجود ندارد. ضرر از فعل زیانبار ناشی می شود که ممکن است به شکل مستقیم و مباشرتا و یا به طور غیرمستقیم و به تسبیب باشد. گاهی هم اشخاص مسیول خسارات وارده توسط دیگران هستند و این امر به دلیل آن است که اشخاصی که دیگران تحت نظر آنها زندگی و فعالیت می نمایند نظارت بیشتری نسبت به اشخاص تحت نظر خود داشته باشند. ضرر قابل جبران اوصاف و شرایطی دارد که عبارتند از مستقیم بودن ضرر، مسلم بودن ضرر، نامشروع بودن ضرر، جبران نشده بودن ضرر و قابل پیش بینی بودن ضرر.

ساختار و فهرست پایان نامه

عنوان صفحه

مقدمه ۱

فصل اول: مفهوم ضرر و مبنای مسیولیت مدنی

۱–۱– مفهوم ضرردر حقوق ایران و مصر ۴

۱–۱–۱– مفهوم ضرردر حقوق ایران ۴

۱–۱–۲– مفهوم ضرر در حقوق مصر ۶

۱–۲– مبنای مسیولیت مدنی ۶

۱–۲–۱– مبنای مسیولیت مدنی در سیستمهای حقوقی ۶

۱–۲–۱–۱– نظریه تقصیر ۶

۱–۲–۱–۱–۱– مفهوم نظریه تقصیر ۷

۱–۲–۱–۱–۲– انواع نظریه تقصیر ۹

۱–۲–۱–۱–۲–۱– نظریه تقصیرسنتی ۹

۱–۲–۱–۱–۲–۲– نظریه تقصیرمدرن ۱۰

۱–۲–۱–۱–۲–۳– ضابطه تقصیر ۱۱

۱–۲–۱–۲– نظریه خطر ۱۱

۱–۲–۱–۲–۱– معیار متعارف بودن فعالیت ۱۲

۱–۲–۱–۲–۲– معیار خطر در برابر انتفاع ۱۲

۱–۲–۱–۲–۳– معیار خطر ایجاد شده ۱۳

۱–۲–۱–۲–۴– نظریه تقابل خطر ۱۳

۱–۲–۱–۳– نظریه تضمین حق ۱۴

۱–۲–۲– مبنای مسیولیت در حقوق ایران ۱۴

۱–۲–۲–۱– مبنای مسیولیت درفقه ۱۴

۱–۲–۲–۱–۱– قاعده لاضرر ۱۴

۱–۲–۲–۱–۲– قاعده اتلاف وتسبیب ۱۷

۱–۲–۲–۱–۳– قاعده ضمان ید یا قاعده علی الید ۲۰

۱–۲–۲–۱–۴– قاعده اقدام ۲۲

۱–۲–۲–۱–۵– قاعده غرور ۲۴

۱–۲–۲–۲– مبنای مسیولیت در حقوق موضوعه ایران ۲۶

۱–۲–۳– مبنای مسیولیت در حقوق مصر ۲۷

فصل دوم: انواع ضرر درحقوق ایران و مصر

۲–۱– ضرر مادی در حقوق ایران و مصر ۲۹

۲–۱–۱– مفهوم ضرر مادی درحقوق ایران و مصر ۲۹

۲–۱–۱–۱– در ایران ۲۹

۲–۱–۱–۲– در مصر ۳۰

۲–۱–۲– اقسام ضرر مادی در حقوق ایران و مصر ۳۰

۲–۱–۲–۱– از بین رفتن عین در حقوق ایران و مصر ۳۱

۲–۱–۲–۲– از بین رفتن منفعت در حقوق ایران و مصر ۳۱

۲–۱–۲–۳–۱– عدم النفع در حقوق ایران و مصر ۳۳

۲–۱–۲–۳–۱– عدم النفع در حقوق ایران ۳۳

۲–۱–۲–۳–۱–۱– تعریف عدم النفع ۳۳

۲–۱–۲–۳–۱–۲– عدم النفع درفقه ۳۴

۲–۱–۲–۳–۱–۳– عدم النفع درقوانین ایران ۳۵

۲–۱–۲–۳–۱–۴– نظریه حقوقدانان ۳۶

۲–۱–۲–۳–۲– عدم النفع در حقوق مصر ۳۷

۲–۱–۲–۴– ازبین رفتن حق مالی ۳۷

۲–۲– ضرر معنوی در حقوق ایران و مصر ۳۷

۲–۲–۱– در ایران ۳۷

۲–۱–۲–۳–۱–۳– عدم النفع درقوانین ایران ۳۵

۲–۱–۲–۳–۱–۴– نظریه حقوقدانان ۳۶

۲–۱–۲–۳–۲– عدم النفع در حقوق مصر ۳۷

۲–۱–۲–۴– ازبین رفتن حق مالی ۳۷

۲–۲– ضرر معنوی در حقوق ایران و مصر ۳۷

۲–۲–۱– در ایران ۳۷

۲–۲–۱–۱– مفهوم ضرر معنوی ۳۸

۲–۲–۱–۲– ضرر معنوی در قوانین موضوعه ۳۹

۲–۲–۱–۲–۱– قانون اساسی ۳۹

۲–۲–۱–۲–۲– قانون مدنی ۳۹

۲–۲–۱–۲–۳– قانون مسولیت مدنی ۴۰

۲–۲–۱–۲–۴– آیین دادرسی مدنی ۴۰

۲–۲–۱–۲–۵– قانون مجازات اسلامی ۴۰

۲–۲–۱–۳– ضرر معنوی در فقه ۴۰

۲–۲–۱–۱–۱– شرایط تحقق ضرر معنوی در فقه ۴۱

۲–۲–۱–۱–۲– قابل جبران بودن ضرر معنوی ۴۱

۲–۲–۲– در مصر ۴۲

۲–۲–۳– مصادیق ضرر معنوی در حقوق ایران و مصر ۴۳

۲–۲–۳–۱– در ایران ۴۳

۲–۲–۳–۱–۱– لطمه به حیثیت ۴۳

۲–۲–۳–۱–۲– لطمه به عواطف و احساسات ۴۴

۲–۲–۳–۱–۳– لطمه به آزادی ۴۴

۲–۲–۳–۱–۴– لطمه به آسایش و سلامت روحی ۴۴

۲–۲–۳–۱–۵– لطمه به اعتقادات تاریخی و اعتبارات مذهبی ۴۵

۲–۲–۳–۲– مصادیق ضرر معنوی در حقوق مصر ۴۵

۲–۲–۳–۲–۱– ضرر وارده به جسم ۴۵

۲–۲–۳–۲–۲– ضرروارده به شرف و آبرو ۴۵

۲–۲–۳–۲–۳– ضرر وارده به عواطف و احساسات ۴۵

۲–۲–۳–۲–۴– ضرر وارده به حق ثابت زیان دیده ۴۵

۲–۲–۴– ضرر معنوی اشخاص حقوقی ۴۶

۲–۲–۵– جبران ضرر معنوی ۴۶

۲–۲–۵–۱– خواهان خسارت معنوی ۴۶

۲–۲–۵–۲– ارث خسارت معنوی ۴۷

۲–۲–۵–۳– شیوه جبران خسارت معنوی درحقوق ایران و مصر ۴۸

۲–۲–۵–۳–۱– در ایران ۴۸

۲–۲–۵–۳–۱–۱– جبران صرف ۴۸

۲–۲–۵–۳–۱–۲– اعاده وضعیت ۴۹

۲–۲–۵–۳–۱–۳– اعاده به حال سابق از طریق دادن معادل ۴۹

۲–۲–۵–۳–۲– در مصر ۴۹

۲–۳– ضرر بدنی در حقوق ایران و مصر ۵۰

۲–۳–۱– مصادیق ضرر بدنی ۵۱

۲–۳–۱–۱– هزینه معالجه ۵۱

۲–۳–۱–۲– خسارت از کار افتادگی ۵۲

۲–۳–۱–۲–۱– از کار افتادگی موقت ۵۲

۲–۳–۱–۲–۲– از کار افتادگی همیشگی ۵۲

۲–۳–۱–۲–۲–۱– از کار افتادگی همیشگی به طور جزیی ۵۲

۲–۳–۱–۲–۲–۲– از کار افتادگی همیشگی به طور کامل ۵۳

۲–۳–۱–۳– جبران افزایش مخارج زندگی ۵۳

۲–۳–۱–۴– خسارت معنوی ۵۳

۲–۳–۲– نحوه جبران ضرر بدنی ۵۴

۲–۳–۲–۱– دیه ۵۴

۲–۳–۲–۱–۱– معنی لغوی و فقهی ۵۴

۲–۳–۲–۱–۲– ماهیت دیه ۵۴

۲–۳–۲–۱–۲–۱– نظریه مجازات بودن دیه ۵۵

۲–۳–۲–۱–۲–۲– نظریه مختلط بودن دیه ۵۶

۲–۳–۲–۱–۲–۳– نظریه خسارت بودن دیه ۵۷

۲–۳–۲–۱–۳– خسارت مازاد بر دیه ۵۸

۲–۳–۲–۲– ارش ۵۹

فصل سوم: شرایط ضرر قابل مطالبه درحقوق ایران و مصر

۳–۱– مسلم بودن ضرردرحقوق ایران و مصر ۶۱

۳–۱–۱– در ایران ۶۱

۳–۱–۱–۱– ضرر موجود ۶۱

۳–۱–۱–۲– ضرر آینده ۶۱

۳–۱–۱–۳– ضرر احتمالی ۶۲

۳–۱–۱–۴– از دست دادن فرصت ۶۳

۳–۱–۲– در مصر ۶۴

۳–۲– نامشروع بودن ضرردر حقوق ایران و مصر ۶۵

۳–۲–۱– در ایران ۶۵

۳–۲–۱–۱– دیدگاه فقهی ۶۵

۳–۲–۱–۲– دیدگاه حقوقی ۶۵

۳–۲–۲– در مصر ۶۷

۳–۳– جبران نشده بودن ضرر ۶۷

۳–۳–۱– ابراء مدیون ۶۷

۳–۳–۲– پرداخت وجه بوسیله بیمه ۶۸

۳–۳–۲–۱– بیمه خسارت ۶۸

۳–۳–۲–۲– بیمه اشخاص ۶۸

۳–۳–۲–۳– بیمه اجتماعی ۶۹

۳–۳–۲–۴– جمع بین پرداخت بیمه و جبران خسارت ۶۹

۳–۳–۳– جمع بین کمک های خیرخواهانه و جبران خسارت ۷۰

۳–۴– قابل پیش بینی بودن ضرر درحقوق ایران و مصر ۷۰

۳–۴–۱– در ایران ۷۰

۳–۴–۱–۱– نظر فقها ۷۰

۳–۴–۱–۲– قوانین ایران ۷۱

۳–۴–۲– موارد قابل پیش بینی و استثنایات قاعده ۷۲

۳–۴–۲–۱– موارد قابل پیش بینی ۷۲

۳–۴–۲–۱–۱– پیش بینی نوع و ماهیت خسارت ۷۲

۳–۴–۲–۱–۲– معیار نوعی پیش بینی کیفیت و کمیت ضرر ۷۲

۳–۴–۲–۲– استثنایات قاعده پیش بینی خسارت ۷۳

۳–۴–۲–۲–۱– ایراد خسارت عمدی ۷۳

۳–۴–۲–۲–۲– مسیولیت مطلق ۷۴

۳–۴–۳– در مصر ۷۶

نتیجه گیری ۷۷

فهرست منابع ۷۹

فهرست علایم اختصاری:

قانون مدنی ق م

قانون مجازات اسلامی ق م ا

قانون اساسی ق ا

قانون آیین دادرسی مدنی ق ا د م

قانون آیین دادرسی کیفری ق ا د ک

قانون مسیولیت مدنی ق م م

کلیدواژه ها

• ضرر
• مسیولیت
• ضرر مادی
• ضرر معنوی
• حقوق مالی
• جبران خسارت
• خسارت معنوی
• زیان
• مسیولیت
• ایران
• مصر
• حقوق مدنی
• بررسی تطبیقی