بررسی رویکرد نظام حقوقی ایران در قبال شروط تحمیلی در قراردادهای بانکی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بررسی رویکرد نظام حقوقی ایران در قبال شروط تحمیلی در قراردادهای بانکی
عنوانبررسی رویکرد نظام حقوقی ایران در قبال شروط تحمیلی در قراردادهای بانکی
رشتهحقوق خصوصی
دانشجوسیده لیلا حسینی ایمنی
استاد راهنماعباس قاسمی حامد
استاد مشاورمحمد سلطانی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۴۰۰
دانشگاهدانشگاه شهید بهشتی



بررسی رویکرد نظام حقوقی ایران در قبال شروط تحمیلی در قراردادهای بانکی عنوان پایان نامه ای است که توسط سیده لیلا حسینی ایمنی، با راهنمایی عباس قاسمی حامد و با مشاوره محمد سلطانی در سال ۱۴۰۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی دفاع گردید.

چکیده

شروط تحمیلی از چالش های نوین حقوق قراردادی و به ویژه قراردادهای بانکی محسوب میشود که معلول تحولات اقتصادی واجتماعی دوران اخیر است ناکارامدی نظام قراردادی سنتی وکاستی های اصل ازادی اراده در روابط قراردادی در مقام مقابله و مواجهه در این دسته از شروط ،قانونگذار را بر آن داشته تا در اندیشه مکانیزم های حقوقی جدیدی در مقابله با آثار و عوارض اجتماعی این شروط در حقوق بانکی برآید .هدف از انجام این پژوهش، بررسی مفهوم ومصادیق شروط تحمیلی در قرارداد های بانکی و اثار این شروط نسبت به قرار داد و طرفین عقد میباشد. روش انجام پژوهش توصیفی –تحلیلی میاشد که گرداوری اطلاعات با استفاده از اسناد کتاب خانه ای و تار نماهای اینترنتی انجام یافت.تنایج تحقیق نشان میدهد که وجود شروط تحمیلی در قرار دادهای بانکی،از قبیل عدم مشارکت بانک در زیان حاصل از قرار داد،تملیک مجانی سود مورد انتظار از سوی تسهیلات گیرندگان به بانک ، سلب حق طرح دعوا و ...از جمله مهم ترین چالش های اصل عدالت معاوضی در قرارداد های بانکی میباشد. امری که با بسیاری از اصول حقوقی و موازین شرعی در تضاد اشکار است . از این رو ضروری است که با اصلاح مقررات بانکی ، وجود چنین شروطی در قراردغاد ها محدود شده و بانک مرکزی با اعمال نظارت جدی در تنظیم قراردادها ،مانع درج چنین شروطی در قراردادهای بانکی شود

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب شماره صفحات مقدمه بیان مساله

اهمیت و ضرورت تحقیق

سیوالات تحقیق

فرضیه(فرضیات) تحقیق

پیشینه تحقیق

اهداف و کاربردهای تحقیق

روش تحقیق

ساختار تحقیق

بخش اول: شناسایی شروط تحمیلی در قراردادهای بانکی فصل اول: مفهوم و ملاک تحمیلی بودن شروط در قرارداد بانکی

قسمت اول: مفهوم تحمیلی بودن شروط در قرارداد بانکی

مبحث اول: مفهوم شروط تحمیلی در نظام حقوقی ایران

مبحث دوم: مفهوم شروط تحمیلی در قرارداد بانکی

قسمت دوم: ملاک تحمیلی بودن شروط در قرارداد بانکی

مبحث اول: معیار حجم تشکیلاتی یک طرف و بکارگیری نفوذ اقتصادی

مبحث دوم: معیار مورد مذاکره قرار نگرفتن شروط

گفتار اول: مفهوم مذاکره

گفتار دوم: آثار عدم مذاکره بر سر شروط

مبحث سوم: معیار اختلال ظاهری در توازن تعهدات

فصل دوم: مصادیق بارز تحمیل شرط در قراردادهای بانکی

مبحث اول: شروط تحمیلی قرارداد مشارکت مدنی

مبحث دوم: شروط تحمیلی قرارداد مضاربه

مبحث سوم: شروط تحمیلی قرارداد مرابحه

مبحث چهارم: شروط تحمیلی قرارداد جعاله

قسمت اول: سلب شدن حق طرح دعوا از طرف قرارداد

مبحث اول: مفهوم سلب حق طرح دعوی از طرف قرارداد

مبحث دوم: امکان سنجی سلب حق طرح دعوا از طرف قرارداد

قسمت دوم: شریک نشدن بانک در زیان ۵۰ بخش دوم: آثار حقوقی وجود شرط تحمیلی در قراردادهای بانکی فصل اول: اثر تحمیلی بودن نسبت به شرط ضمن قرارداد

قسمت اول: نفوذ شروط تحمیلی

مبحث اول: اصل آزادی قراردادها

مبحث دوم: قاعده یا اصل لزوم یا الزام به رعایت مفاد قرارداد

مبحث سوم: قاعده صحت در معاملات

مبحث چهارم: ماده

قانون مدنی راجع به نفوذ قراردادهای خصوصی

مبحث پنجم: ماده

قانون مدنی در رابطه با التزام متعاملین

قسمت دوم: بطلان شروط تحمیلی

مبحث اول: ادله مخالفان شروط تحمیلی

گفتار اول: عنصر رضا

بند اول: فقدان رضا

بند دوم: عیوب رضا یا عدم اعتبار رضا

گفتار دوم: سوءاستفاده از حق

گفتار سوم: نظم عمومی

گفتار چهارم: ادله دیگر

مبحث دوم: بطلان شروط تحمیلی

گفتار اول: قانون مدنی

گفتار دوم: قوانین خاص

بند اول: قانون حمایت از مصرف کننده مصوب ۱۵/۷/۱۳۸۸

بند دوم: قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۸/۱۰/۱۳۸۲

بند سوم: قانون حمایت از مصرف کنندگان خودرو

بند چهارم: سایر قوانین

الف) قانون اجرای سیاست های کلی اصل

۷۵ ب) قانون دریایی مصوب ۲۹/۶/۱۳۴۳

فصل دوم: اثر تحمیلی بودن شرط نسبت به قرارداد و طرفین آن

قسمت اول: اثر تحمیلی بودن شرط نسبت به قرارداد

قسمت دوم: اثر تحمیلی بودن شرط نسبت به طرفین

مبحث اول: آثار شروط تحمیلی نسبت به بانک

گفتار اول: آگاهی از وضعیت طرف ضعیف یا فرض آگاهی وی

گفتار دوم: تحصیل نفع گزاف با بهره برداری از موقعیت ضعیف طرف مقابل

مبحث دوم: آثار شروط تحمیلی نسبت به مشتریان

گفتار اول: یک طرفه بودن

گفتار دوم: عدم امکان مذاکره بر سر شروط

گفتار سوم: عدم امکان انتخاب و عدم امکان اثرگذاری بر محتوای شروط

گفتار چهارم: نابرابری قدرت چانه زنی

گفتار پنجم: فقدان حاکمیت اراده

گفتار ششم: فقدان انتخاب آزاد

نتیجه گیری

پیشنهادات

منابع و مآخذ

کلیدواژه ها

  • شروط تحمیلی
  • قرارداد بانکی
  • عدالت معاوضی
  • بطلان
  • مضاربه
  • تسهیلات
  • جعاله