بررسی شرط عدالت در ازدواج مجدد از منظر فقه امامیه و حقوق ایران

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بررسی شرط عدالت در ازدواج مجدد از منظر فقه امامیه و حقوق ایران
عنوانبررسی شرط عدالت در ازدواج مجدد از منظر فقه امامیه و حقوق ایران
رشتهحقوق خصوصی
دانشجوسیده فاطمه کریمی
استاد راهنماعلیرضا نصیری خلیلی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۹
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد بهشهر



بررسی شرط عدالت در ازدواج مجدد از منظر فقه امامیه و حقوق ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط سیده فاطمه کریمی، با راهنمایی علیرضا نصیری خلیلی در سال ۱۳۹۹ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهشهر دفاع گردید.

چکیده

پدیده چندهمسری یا تعدد زوجات از موضوعات دیرپا و تاریخی جوامع بشری می باشد و در ادوار گذشته به علل مختلف میان اقوام و جوامع رواج داشته است و از منظر فقه و حقوق ازدواج مجدد مشروع و مجاز می باشد البته این تجویز با شروطی مقید شده است موضوع مزبور برای نظام حقوقی ایران نیز چالش برانگیز بوده و در قبال آن اتخاذ موضع نموده است. نخستین قانون مدنی ایران که اشاراتی نیز به حقوق خانواده داشت و تامل در این شروط به ویژه شرط عدالت از منظر فقه و حقوق هدف اصلی این تحقیق می باشد. لذا در این پایان نامه کنکاش درباره شرط عدالت یا تامل بیشتری صورت گیرد. تحقیق مذکور مبتنی بر روش توصیفی و تحلیلی می باشد. نتایج نشان می دهد که از نظر قواعد فقهی و حقوقی، از آنجا که عدالت یکی از شرایط اساسی صحت ازدواج مجدد می باشد فقدان آن در هنگام انعقاد چنین عقدی باید موجب بطلان شود. البته بطلان یک نوع ضمانت شدید محسوب می گردد که از نظر منطق حقوقی قابل توجیه است اما با توجه به ویژگی عقد نکاح و جنبه های اخلاقی و اجتماعی مسایل خانوادگی و آثار و تبعات بسیار مهم و حساس آن شاید بتوان گفت برای جلوگیری از مفاسد و آثار سوء اجتماعی آن بطلان ازدواج دوم از سویی با انصاف و از سوی دیگر با رعایت حقوق افرادی ذینفع مانند همسر دوم و احیانا فرزندان ناشی از چنین ازدواجی سازگار نیست و لذا برای رعایت حق همسر اول و از طرفی داشتن ضمانت اجراء درخصوص عدم عدالت می توان راه حل های دیگری را که تا حدودی انعطاف پذیرتر است.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده

فصل اول: کلیات تحقیق مقدمه

بیان مساله

اهمیت و ضرورت تحقیق

پیشینه تحقیق

اهداف تحقیق

هدف کلی

اهداف فرعی

سوالات تحقیق

فرضیه های تحقیق

نوآوری تحقیق

روش تحقیق

ساختار تحقیق

فصل دوم: مفاهیم و مبانی تحقیق مبحث اول: مفاهیم ازدواج، ازدواج مجدد، شرط عدالت

گفتار اول: مفهوم ازدواج

گفتار دوم: مفهوم مجدد

گفتار سوم: مفهوم ازدواج مجدد

گفتار چهارم: مفهوم شرط

بند اول: مفهوم لغوی شرط

بند دوم: مفهوم اصطلاحی شرط

بند سوم: مفهوم فقهی شرط

بند چهارم: اقسام شرط

گفتار پنجم: مفهوم عدالت در ازواجد مجدد

بند اول: مفهوم لغوی و اصطلاحی عدالت

بند دوم: مفهوم عدالت در ازدواج مجدد

گفتار ششم: موارد ضرورت شرط عدالت و ضمانت اجرای آن

فصل سوم: جایگاه ازدواج مجدد در فقه و حقوق ایران مبحث اول: پیشینه تعدد زوجات

گفتار اول: تعدد زوجات در قبل از اسلام

گفتار دوم: تعدد زوجات در بعد از اسلام

مبحث دوم: تعدد زوجات در فقه

گفتار اول: دیدگاه های مرتبط با تعدد زوجات

گفتار دوم: ادله جواز چندهمسری در اسلام

بند اول: آیات

بند دوم: روایات

بند سوم: سیره

مبحث سوم: جایگاه چندهمسری در نظام حقوقی ایران

گفتار اول: تعدد زوجات در قانون ایران

گفتار دوم: تعدد زوجات در قانون مصوب سال ۱۳۱۳

گفتار سوم: تعدد زوجات در قانون مصوب سال ۱۳۴۶ و ۱۳۵۳

بند اول: تعدد زوجات در قانون حمایت خانواده سال ۱۳۴۶

بند دوم: قانون حمایت خانواده سال ۱۳۵۳

بند سوم: تعدد زوجات در وضعیت کنونی

بند چهارم: قانون حمایت از خانواده

مبحث چهارم: آثار و احکام چندهمسری

گفتار اول: حق همخوابگی

گفتار دوم: ارث زوجات

گفتار سوم: تحریم همسر پنجم ۵۰ مبحث پنجم: دیدگاه فقهی و حقوقی شرط عدم تزویج مجدد

گفتار اول: نظریه بطلان شرط

گفتار دوم: ادله نظریه بطلان

بند اول: آیات

بند دوم: روایات

بند سوم: اجماع و شهرت

گفتار سوم: آثار نظریه بطلان

بند اول: باطل و مبطل

بند دوم: باطل و غیرمبطل

مبحث ششم: نظریه صحت شرط

گفتار اول: ادله نظریه صحت شرط

بند اول: قاعده صحت و لزوم وفای به شرط

بند دوم: روایات

گفتار دوم: اشکالات نظریه صحت شرط

بند اول: اشکال صدوری

بند دوم: اشکال دلایلی

مبحث هفتم: آثار نظریه صحت شرط

گفتار اول: بدون اثر تکلیفی و وضعی

بند اول: دارای اثر تکلیفی

بند دوم: دارای اثر وضعی

گفتار دوم: نظریه تفصیلی شرط

مبحث هشتم: ضمانت اجرایی شرط عدم تزویج مجدد

مبحث نهم: شروط ازدواج مجدد

گفتار اول: شرط عدالت

گفتار دوم: شرط رضایت همسر

گفتار سوم: تمکین مالی

گفتار چهارم: توانایی جسمی

مبحث نهم: ادله مخالفان تعدد زوجات در فقه و اسلام

گفتار اول: ناروایی چندهمسری برای زن

گفتار دوم: محدودیت تعدد زوجات بهموجب شروط ضمن عقد

گفتار سوم: دیدگاه فقهی و حقوقی در زمینه شرط ترک ازدواج مجدد

بند اول: تحلیل فقهی

بند دوم: عدم مغایرت این شرط با کتاب و سنت از نقطه نظر فقهی

مبحث دهم: آثار سوء اجتماعی و خانوادگی چندهمسری

گفتار اول: تعدد زوجات خلاف ناموس طبیعت

گفتار دوم: دامن زدن به هوسرانی مردان

گفتار سوم: ظالمانه بودن تعدد زوجات

گفتار چهارم: ممانعت از گرایش زنان به اسلام

گفتار پنجم: ایجاد اختلاف در خانواده

گفتار ششم: زیاده خواهی مردان

فصل چهارم: شرط عدالت در ازدواج مجدد مبحث اول: جایگاه شرط عدالت

مبحث دوم: شرط عدالت در ازدواج مجدد در قوانین موضوعه ی ایران

گفتار اول: قانون

گفتار دوم: قانون حمایت خانواده

گفتار سوم: مقام احرازکننده اجرای عدالت

بند اول: توسط مرد

بند دوم: توسط زن

بند سوم: توسط دادگاه

گفتار چهارم: ملاک تشخیص ظلم و عدل در حقوق

بند اول: ملاک عرف

بند دوم: ملاک عقل

مبحث سوم: آثار و ضمانت اجرای فقدان شرط عدالت

گفتار اول: آثار فقدان عدالت هنگام انعقاد عقد ازدواج مجدد

گفتار دوم: عدم اجرای عدالت پس از ازدواج مجدد

نتیجه گیری

پیشنهادها

منابع

کلیدواژه ها

  • ازدواج مجدد
  • چند همسری