بررسی فقهی–حقوقی آثار ورشکستگی در قانون تجارت ایران و حقوق فرانسه

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بررسی فقهی–حقوقی آثار ورشکستگی در قانون تجارت ایران و حقوق فرانسه
عنوانبررسی فقهی–حقوقی آثار ورشکستگی در قانون تجارت ایران و حقوق فرانسه
رشتهحقوق خصوصی
دانشجوحمید رضا فرج زاده
استاد راهنماامیر رضایی فومنی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۶
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد بین المللی بندر انزلی



بررسی فقهی–حقوقی آثار ورشکستگی در قانون تجارت ایران و حقوق فرانسه عنوان پایان نامه ای است که توسط حمید رضا فرج زاده، با راهنمایی امیر رضایی فومنی در سال ۱۳۹۶ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین المللی بندر انزلی دفاع گردید.

چکیده

ورشکستگی یکی از مهم ترین مباحث حقوق تجارت به شمار می آید. بدین دلیل قانونگذاران در دنیای کنونی مقررات ویژه ای را برای این موضوع پیش بینی نموده اند. هدف از تقنین چنین مقرراتی حفظ امنیت تجاری و اقتصادی جامعه و حمایت از بستانکاران و بازرگانان است. از این رو، حکم ورشکستگی توسط یک محکمه قضایی صادر می شود و آثار حقوقی و مالی فراوانی را برای احقاق اهداف فوق، به دنبال دارد. منع مداخله تاجر در اموالش و حال شدن دیون موجل او، از احکام مشترک حقوق ایران و فرانسه است که نمونه ای است از آثار صدور حکم ورشکستگی. مطالعه تطبیقی مقررات ورشکستگی در این دو کشور بدین دلیل است که قانون تجارت ایران از قانون تجارت فرانسه (سال ۱۸۰۷ میلادی) اقتباس شده است. در حالی که در طی دو قرن گذشته، قانون تجارت فرانسه بارها اصلاح گردید اما قانون تجارت ایران همچنان بر اساس قانون قدیمی فرانسه بر وضعیت تاجران ورشکسته حاکم است. از سوی دیگر با عنایت به اینکه برابر اصل چهارم قانون اساسی، کلیه مقررات ایران باید مطابق موازین شرع باشد، لذا بررسی فقهی پژوهشگر در موضوع ورشکستگی نشان داد که این عنوان با نام نسبتا معادل افلاس توسط فقها در آثار خود مطرح گردیده است. در این پژوهش ضمن بررسی فقهی عنوان مزبور، آثار حکم ورشکستگی در قانون تجارت ایران و حقوق فرانسه مورد مطالعه ی تطبیقی قرار گرفته است.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده

مقدمه

فصل نخست: کلیات

گفتار نخست: پیشینه

بند نخست: پیشینه فقهی

بند دوم: پیشینه حقوقی

۱– پیشینه حقوق برخی کشورهای اروپایی

۲– پیشینه حقوق کشورهای انگلوساکسون

۳– فرانسه

۴– ایران

گفتار دوم: مفهوم ورشکستگی

بند نخست: جایگاه و مفهوم ورشکستگی در فقه

۱– حجر

۲– اعسار

۳– افلاس

بند دوم: جایگاه و مفهوم ورشکستگی در قانون تجارت ایران

۱– جایگاه فقهی افلاس در حقوق ایران

۲– ورشکستگی در نظم کنونی حقوق ایران

۲–۱ سابقه قانونی ورشکستگی در قانون تجارت

۲–۲ ورشکستگی در قانون فعلی تجارت ایران

بند سوم: جایگاه و مفهوم ورشکستگی در حقوق فرانسه

بند چهارم: اهداف نظام ورشکستگی

گفتار سوم: شرط اساسی تحقق ورشکستگی و اعلام آن

گفتار چهارم: دعوای ورشکستگی

بند نخست: دادگاه صلاحیت دار

۱– صلاحیت رسیدگی به ورشکستگی در ایران و فرانسه بر اساس نظریات و مقررات حقوقی

۲– صلاحیت رسیدگی در ورشکستگی فراسرزمینی

۲–۱ مفهوم ورشکستگی فراسرزمینی

۲–۲ نظریات و قواعد حاکم بر صلاحیت رسیدگی به ورشکستگی فراسرزمینی

۲–۲–۱ نظریات حقوقی در رسیدگی به ورشکستی فراسرزمینی

۲–۲–۱–۱ نظریه وحدت و عمومیت ورشکستگی (جهان شمولی مطلق و جهان شمولی تعدیل شده)

۲–۲–۱–۲ نظریه سرزمینی بودن و چندگانگی ورشکستگی

۲–۲–۱–۳ نظریه سرزمینی بودن مبتنی بر همکاری

۲–۲–۲ قواعد و مقررات بین المللی در رسیدگی به ورشکستگی فراسرزمینی

۲–۲–۲–۱ قانون نمونه آنسیترال

۲–۲–۲–۲ مقررات اتحادیه اروپا در زمینه دعوای ورشکستگی

۲–۲–۲–۲–۱ دعوای ورشکستگی

۲–۲–۲–۲–۲ دعوای تصفیه

۲–۲–۲–۲–۳ دعوای اصلی

۲–۲–۲–۲–۴ دعوای فرعی یا ثانوی

بند دوم: موضع حقوق فرانسه در قبال پذیرش و اجرای حکم ورشکستگی دادگاه خارجی

بند سوم: موضع حقوق ایران در قبال پذیرش و اجرای حکم ورشکستگی دادگاه خارجی

فصل دوم: آثار حکم ورشکستگی

گفتار نخست: اثر حکم ورشکستگی نسبت به شخص تاجر

بند نخست: مفهوم منع مداخله

بند دوم: ماهیت حقوقی منع مداخله

بند سوم: دامنه و قلمرو منع مداخله

بند چهارم: تحصیل اموال جدید ورشکسته

بند پنجم: آثار منع مداخله

بند ششم: ضمانت اجرای منع مداخله

بند هفتم: وضعیت مفلس در فقه

بند هشتم: تاثیر ورشکستگی بر سرمایه فکری

گفتار دوم: اثر حکم ورشکستگی نسبت به بستانکاران تاجر ورشکسته

بند نخست: منع تعقیب انفرادی

بند دوم: حال شدن دیون موجل و خسارات تاخیر تادیه

۱– حال شدن دیون موجل

۲– خسارت تاخیر تادیه دیون تاجر ورشکسته

بند سوم: تشکیل هیات طلبکاران؛ تسلیم مدارک و اسناد طلب در مهلت قانونی

بند چهارم: تعیین تکلیف عین اموال اشخاص ثالث که به ورشکسته سپرده شده است

بند پنجم: مبانی و شرایط اعمال خیار تفلیس در فقه و حقوق ایران و مقایسه آن با حفظ حق مالکیت در فرانسه

۱– خیار تفلیس در فقه و حقوق ایران

۲– مقایسه خیار تفلیس با شرط حفظ مالکیت در حقوق فرانسه

بند ششم: اقرار مفلس از دیدگاه فقهی

بند هفتم: قرارداد ارفاقی و مقایسه آن با دوره بازسازی در حقوق فرانسه

بند هشتم: ورشکستگی چند نفر از مسوولان اسنادتجارتی و تاثیر آن بر حق رجوع دارنده سند

بند نهم: اصل تساوی طلبکارانِ تاجر ورشکسته و استثنایات قانونی

۱– طبقه بندی طلبکاران

۲– مطالبات مالیاتی دولت از تاجر ورشکسته؛ حق تقدم، آری یا خیر؟

گفتار سوم: اثر حکم ورشکستگی نسبت به بدهکاران تاجر ورشکسته و کسانی که اموال وی را در اختیار دارند

بند نخست: اثر حکم ورشکستگی نسبت به بدهکاران ورشکسته

بند دوم: اثر حکم ورشکستگی نسبت به کسانی که مالی از تاجر در اختیار دارند

گفتار چهارم: اثر حکم ورشکستگی نسبت به معاملات ورشکسته

بند نخست: معاملات تاجر قبل ار تاریخ توقف

۱– معامله به قصد فرار از دین

۲– معامله به قصد اضرار به دیان

۳– معاملات صوری یا مسبوق به تبانی

بند دوم: اثر حکم ورشکستگی بر معاملات تاجر در زمان توقف و قبل از صدور حکم ورشکستگی

۱– معاملات باطل

۱–۱ حل تعارض مواد

و

قانون تجارت

۱–۲ صلح محاباتی

۱–۳ هبه

۱–۴ نقل و انتقال بلاعوض

۱–۵ تادیه دیون

۱–۶ مقید ساختن اموال

۲– معاملات قابل فسخ

۳– معاملات صحیح

۴– مقایسه توقف معاملات ورشکسته در ایران با قاعده آنسیترال که حقوق فرانسه از آن پیروی می کند۹۱ گفتار پنجم: اثر حکم ورشکستگی نسبت به شرکا و بالعکس

بند نخست: شرکت های اشخاص

بند دوم: شرکت های سرمایه

گفتار ششم: آثار کیفری حکم ورشکستگی به تقصیر و تقلب

بند نخست: مسوولیت کیفری محکومان به ورشکستگی به تقصیر

بند دوم: مسوولیت کیفری محکومان به ورشکستگی به تقلب

بند سوم: مسوولیت کیفری اشخاص حقوقی در حال تصفیه

نتیجه

پیوست ها

منابع

کلیدواژه ها

  • ورشکستگی
  • افلاس
  • قانون تجارت ایران
  • حقوق فرانسه