بررسی فقهی حقوقی «معاملات تعهدی» در صرافی‌های ارز دیجیتال در ایران
بررسی فقهی حقوقی «معاملات تعهدی» در صرافی‌های ارز دیجیتال در ایران عنوان مقاله ای از نرگس موحدی و محمد رضا علی پور است که در آبان 1403 و در شماره 17 نشریه علمی دولت و حقوق منتشر شده است.
 | |
| عنوان | بررسی فقهی حقوقی «معاملات تعهدی» در صرافی‌های ارز دیجیتال در ایران |
|---|---|
| نویسنده | نرگس موحدی محمد رضا علی پور |
| محور موضوعی | حقوق خصوصی فقه مدیریت مالی |
| سال نشر | ۱۴۰۳ |
| منتشر شده در | نشریه دولت و حقوق |
| دوره | ۵ |
| شماره | ۳ |
| دانلود مقاله | دانلود از سایت نشریه |
چکیده
با توسعه بازار رمزدارایی‌ها انواع مختلفی از خدمات و قراردادهای مشتقه نیز رونق گرفته است. بعضی از این خدمات در بازارهای دیگری مثل بورس سابقه داشته و برخی جدید هستند. صرافی‌های ارز دیجیتال در ایران در پاسخ به نیاز مخاطبین خود و رقابت در بازار جهانی به راه‌اندازی بعضی از این خدمات پرداخته‌اند. در این میان رعایت موازین شرعی و قانونی چالشی است که ارائه برخی از این خدمات را در ایران با مشکل مواجه کرده است. صرافی‌های ارز دیجیتال ایرانی برای حل این مشکلات تدابیری اندیشیده‌اند و سعی نموده‌اند خدمات حوزه رمزدارایی در دنیا را به گونه‌ای ارائه دهند که محل ایرادات فقهی و حقوقی نباشند. یکی از این خدمات که تاکنون در دو صرافی بزرگ ارز دیجیتال کشور راه‌اندازی شده است شکلی از معاملات با عنوان «معاملات تعهدی» است که شبیه به معامله مارجین است. این پژوهش با استفاده از داده‌های کتابخانه‌ای، معاملات تعهدی را توصیف و سپس آن را به لحاظ فقهی و حقوقی بررسی کرده است. در خصوص معاملات تعهدی دو ایراد جدی مطرح است: در حکم ربا بودن بازپرداخت بیشتر و کارمزد تمدید در آنها و ضرر یک‌طرفه‌ای که ممکن است متوجه کاربر معامله‌کننده بشود. برای پاسخ به این ایرادات نیاز است ماهیت چنین معاملاتی در فقه مورد بررسی قرار بگیرد. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد با توجه به ملاک‌هایی که برای تشخیص شرعی بودن این معاملات در این پژوهش به کار گرفته شده ارائه این خدمت در صورتی که صرافی‌های فوق‌الذکر به شیوه‌نامه‌ای که منتشر کرده‌اند وفادار باشند ، ایراد شرعی و قانونی ندارد و می‌تواند مورداستفاده قرار بگیرد.