بررسی فقهی حقوقی غرور در عقد نکاح

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بررسی فقهی حقوقی غرور در عقد نکاح
عنوانبررسی فقهی حقوقی غرور در عقد نکاح
رشتهحقوق خصوصی
دانشجومجتبی صدیقی قندی سرا
استاد راهنمامحمدرضا شرافت پیما
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۷
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی



بررسی فقهی حقوقی غرور در عقد نکاح عنوان پایان نامه ای است که توسط مجتبی صدیقی قندی سرا، با راهنمایی محمدرضا شرافت پیما در سال ۱۳۹۷ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی دفاع گردید.

چکیده

در این تحقیق به بررسی فقهی حقوقی غرور در عقد نکاح پرداخته شده است. غرور در عقد به معنی اثبات صفات مطلوب یا رفع عیوب به صورت دروغین، از عوامل فروپاشی نظام خانواده می باشد. در روزگار فعلی مردان به دلیل آشنایی با این حق به سادگی از آن بهره برده، ولی اکثر زنان به دلیل عدم آشنایی با این حق، هنگامی که مورد غرور واقع می گردند، به سمت طلاق روی آورده و از حقوق خود نیز چشم پوشی می کنند. به این لحاظ زوج و زوجه از فریب یکدیگر نهی گردیده اند، علاوه بر آن، فریب دارای نتایج حقوقی است. راهی که مقنن برای جبران این زیان پیش بینی کرده، حق فسخ نکاح می باشد. در این تحقیق به این مسیله پرداخته شده است که تحقق غرور در عقد نکاح شامل چه شرایط، آثار و عناصری است؟ نتایج تحقیق نشان می دهد جهت تحقق غرور چهار شرط زیان دیده جاهل به امر باشد ، جهل انگیزه اتلاف یا استیلا بوده باشد ، بین کار مغرور کننده و این پندار نادرست رابطه علیت وجود داشته باشد و مغرور کننده مقصر باشد ضروری است. در مورد آثار غرور در عقد نکاح نیز می توان گفت هرگاه دریکی از طرفین صفت خاصی شرط گردیده و بعد از عقد معلوم گردد که طرف مذکور فاقد وصف فوق بوده، برای طرف مقابل حق فسخ وجود داشته، خواه وصف مذکور در عقد تصریح گردیده یا عقد متباینا بر آن واقع گردیده باشد. در غرور اگر ضرری به یکی از زوجین وارد شود از شخص غار قابل مطالبه است. در انتهای تحقیق، چندین پیشنهاد قانونی مانند آگاهی زوجین از م ۱۱۲۸ قانون مدنی، اجباری نمودن ثبت اوصاف مشروط توسط زوج ها در برگه های مخصوص در جهت پیشگیری و جلوگیری از غرور در عقد نکاح ارایه شده است.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده: ۱مقدمه ۲الف)بیان مسیله: ۳ب) اهمیت و ضرورت انجام تحقیق ۴ج) پیشینه تحقیق ۵د) پرسش های تحقیق: ۶ه) فرضیه های تحقیق: ۷و) اهداف تحقیق: ۷ز) روش تحقیق ۷ح) جنبه نوآوری تحقیق ۸ط) ساختار تحقیق ۸فصل اول: کلیات تحقیق ۹۱–۱– مفاهیم ۱۰۱–۱–۱– نوع حکم مستفاد از قاعده غرور ۱۶۱–۲– حکم تکلیفی و حکم وضعی ۱۶۱–۲–۱– حکم واقعی اولی، حکم واقعی ثانوی و حکم ظاهری ۱۷۱–۲–۲– حکم حکومتی ۱۸۱–۳– فهوم نکاح و اقسام آن ۱۹۱–۳–۱– مفهوم لغوی نکاح ۱۹۱–۳–۲– مفهوم اصطلاحی نکاح ۲۰۱–۴– اقسام نکاح ۲۰۱–۴–۱– نکاح موقت ۲۰۱–۴–۲– نکاح دایم ۲۱۱–۵– تفاوت نکاح دایم و نکاح منقطع ۲۱۱–۶– مبانی غرور ۲۲۱–۶–۱– مبنای نظری ضمان غرور ۲۲۱–۶–۱–۱– نظریه خطر (ایجاد خطر) ۲۴۱–۶–۱–۲– نظریه کار نامتعارف ۲۴۱–۶–۱–۳– نظریه خطر در برابر انتفاع ۲۵۱–۶–۱–۴– نظریه تضمین حق ۲۶۱–۷– مبنای قانونی ضمان غرور ۲۶۱–۷–۱– ماده ۱۰۳۶ قانون مدنی ۲۶۱–۷–۲– دیدگاه حقوقی درباره ورود ضرر ۲۸۱–۷–۳– نظریه خطر و ضمان غرور ۲۹۱–۷–۴– منابع حقوقی ضمان غرور ۳۰۱–۷–۴–۱– قانون مدنی و ضمان غرور ۳۰۱–۷–۴–۲– قانون مسیولیت مدنی و ضمان غرور ۳۰۱–۷–۴–۳– قانون مجازات اسلامی و ضمان غرور ۳۱۱–۷–۴–۴– رویه قضایی و ضمان غرور ۳۱۱–۸– مقایسه غرور با نهادهای مشابه ۳۲۱–۹– مقایسه غرور با تدلیس ۳۲۱–۹–۱– مفهوم تدلیس و عناصر آن در مقایسه با غرور ۳۴۱–۹–۲– مقایسه عناصر تدلیس و غرور ۳۵۱–۹–۳– اثبات قاعده غرور با روایات تدلیس ۳۶۱–۹–۴– مبنای خیار تدلیس و قاعده غرور ۳۷۱–۱۰– مقایسه غرور با اشتباه ۳۸۱–۱۰–۱– مقایسه مفهوم و عناصر در اشتباه و غرور ۳۸۱–۱۰–۲– اختلاف عناصر ۳۸فصل دوم: شرایط،ادله و عناصر غرور در عقد نکاح ۴۰۲–۱– شرایط تحقق غرور از دیدگاه فقه و حقوق ۴۱۲–۱–۱– نوع اقدام ۴۱۲–۱–۲– ناآگاهی از اقدام ۴۱۲–۱–۳– ضرر ناشی از جهل ۴۱۲–۱–۴– رابطه سببیت ۴۲۲–۱–۵– علم یا عدم علم شخص غار ۴۲۲–۲– مدارک و مستندات غرور ۴۴۲–۲–۱– مورد اول، سنت (مستندات قاعده غرور) ۴۴۲–۲–۱–۱– کاربردهای عبارت المغرور یرجِع اِلی من غره ۴۴۲–۲–۱–۲– اعتبار عبارت المغرور یرجِع اِلی من غره ۴۶۲–۲–۱–۳– اطلاق عبارت المغرور یرجِع اِلی من غره ۴۶۲–۲–۱–۴– روایت صحیح اسماعیل بن جابر ۴۷۲–۲–۱–۴–۱– روایت رفاعه ۴۸۲–۲–۱–۴–۲– روایت جمهور از حضرت علی (ع) ۵۱۲–۲–۱–۴–۳– روایت شافعی از حضرت علی (ع) ۵۱۲–۲–۱–۵– ارزیابی نظریات ۵۱۲–۲–۲– مورد دوم، بنای عقلا (مستندات قاعده غرور) ۵۲۲–۲–۲–۱– توجیه دلیل استناد به بنای عقلا ۵۲۲–۲–۲–۲– اعتبار دلیل استناد به بنای عقلا ۵۲۲–۲–۲–۳– حکم عقل ۵۳۲–۲–۲–۴– قلمرو اعتبار بنای عقلا ۵۳۲–۲–۳– مورد سوم، اجماع (مستندات قاعده غرور) ۵۴۲–۲–۳–۱– توجیه دلیل استناد به اجماع ۵۴۲–۲–۳–۲– اعتبار دلیل استناد به قاعده اجماع ۵۴۲–۲–۴– مورد چهارم، قاعده اتلاف (مستندات قاعده غرور) ۵۵۲–۲–۴–۱– توجیه و نقد دلیل استناد به قاعده اتلاف ۵۵۲–۲–۴–۲– مقصود واقعی از قاعده اتلاف ۵۵۲–۲–۵– مورد پنجم، قاعده تسبیب (مستندات قاعده غرور) ۵۵۲–۲–۵–۱– مفاد قاعده تسبیب ۵۵۲–۲–۵–۲– استناد به تسبیب برای اثبات ضمان غرور ۵۶۲–۲–۵–۳– نظریات مخالفان استناد به قاعده تسبیب ۵۶۲–۲–۵–۴– قلمرو دو قاعده تسبیب و غرور ۵۸۲–۲–۶– مورد ششم، قاعده لاضرر (مستندات قاعده غرور) ۵۸۲–۲–۶–۱– توجیه دلیل استناد به قاعده لاضرر ۵۸۲–۲–۶–۲– دیدگاه های مخالفان در استناد به قاعده لاضرر ۵۹۲–۳– عناصر غرور در عقد نکاح از دیدگاه فقه و حقوق ۶۱۲–۳–۱– عناصر قاعده غرور در عقد نکاح از دیدگاه فقه ۶۱۲–۳–۱–۱– عناصر مادی غرور ۶۱۲–۳–۲– انواع ضررها ۶۴۲–۳–۲–۱– غرامت منافع استیفاء شده ۶۵۲–۳–۲–۲– ضابطه غرامت های جبران ناپذیر ۶۵۲–۳–۲–۳– اقسام دیگر ضرر ۶۶۲–۳–۲–۴– ویژگی های ضرر قابل جبران ۶۷۲–۳–۲–۵– محقق بودن ضرر ۶۷۲–۳–۲–۶– مفهوم مستقیم بودن ضرر ۷۰۲–۴– رابطه سببیت ۷۶۲–۴–۱– رابطه سببیت میان عمل خدعه آمیز و ورود ضرر ۷۶۲–۴–۲– رابطه سببیت میان عمل خدعه آمیز و اقدام فریب خورده ۷۸۲–۴–۳– عناصر معنوی غرور ۸۰۲–۴–۳–۱– علم ۸۰۲–۴–۳–۲– علم و جهل شخص فریب خورده ۸۱۲–۴–۳–۲–۱– علم و جهل شخص فریب دهنده ۸۲۲–۴–۴– قصد ۸۵۲–۴–۴–۱– اعتبار قصد فریب ۸۶۲–۴–۴–۲– فریب خوردگی؛ ضرورت طرح مطلب ۸۸۲–۴–۴–۳– اعتبار شرط فریب خوردگی ۸۹۲–۴–۴–۴– پایبندی به مقررات ۹۱۲–۴–۵– عناصر قاعده غرور در عقد نکاح از دیدگاه حقوق ۹۲۲–۴–۵–۱– وجود ضرر ۹۲۲–۴–۵–۲– ضرورت ورود ضرر ۹۲۲–۴–۵–۳– مفهوم و انواع ضرر ۹۳۲–۴–۵–۴– ضرر مادی ۹۳۲–۴–۵–۵– ضرر معنوی ۹۵۲–۵– ارتکاب عمل نامشروع ۹۶۲–۵–۱– مفهوم نامشروع بودن ۹۶۲–۵–۲– برهم زدن نامزدی بدون علت موجه ۹۷۲–۵–۳– قلمرو ارتکاب عمل نامشروع ۹۸۲–۶– رابطه سببیت ۹۹۲–۶–۱– ضرورت وجود رابطه سببیت ۹۹۲–۶–۲– مفهوم رابطه سببیت ۹۹۲–۶–۳– سبب بی واسطه و باواسطه ۱۰۰۲–۶–۳–۱– وضعیت خاص در غصب ۱۰۰۲–۶–۳–۲– اثبات رابطه سببیت ۱۰۱فصل سوم آثار و موانع استناد به قاعده غرور در عقد نکاح ۱۰۲۳–۱– آثار غرور در عقد نکاه ۱۰۳۳–۱–۱– اثر غرور در ضمان و مسوولیت ۱۰۳۳–۱–۲– تاثیر غرور در نکاح ۱۰۴۳–۱–۳– آثار غرور در عقد نکاح از دیدگاه فقهی ۱۰۵۳–۱–۴– مقایسه آثار تدلیس و غرور ۱۰۶۳–۱–۴–۱– تفاوت آثار تدلیس و غرور ۱۰۷۳–۱–۴–۲– شرایط خاص تدلیس ۱۰۷۳–۱–۵– تفاوت آثار اشتباه و غرور ۱۰۸۳–۱–۵–۱– توجیه مبنای اثر اشتباه ۱۰۸۳–۱–۵–۲– اختلاف مبانی آثار اشتباه و غرور ۱۰۸۳–۱–۵–۳– آثار اشتباه ۱۰۹۳–۱–۵–۴– تفاوت آثار غرور و اشتباه ۱۰۹۳–۲– موانع استناد به قاعده غرور در عقد نکاح ۱۱۰۳–۲–۱– تقصیر مغرور ۱۱۰۳–۲–۱–۱– اثر تقصیر در ضمان های قهری ۱۱۰۳–۲–۱–۲– اثر تقصیر در عقود ۱۱۱۳–۲–۲– انتفاع مغرور ۱۱۱۳–۲–۲–۱– نظریه ها و مبانی آن ها ۱۱۱۳–۲–۲–۲– ارزیابی نظریه ها ۱۱۲۳–۲–۲–۳– تاثیر انتفاع در ضمان های قهری ۱۱۲۳–۲–۲–۴– اثر انتفاع از عقود ۱۱۳۳–۲–۳– رضایت مغرور ۱۱۴۳–۲–۳–۱– اثر عدم قبول وضع موجود ۱۱۴۳–۲–۳–۲– رابطه میان قبول وضع موجود و ضمان غرور ۱۱۴۳–۲–۴– اقدام مغرور به ضرر خود ۱۱۵۳–۲–۴–۱– رابطه علم و جهل مغرور با قاعده اقدام ۱۱۵۳–۲–۴–۲– تاثیر قاعده اقدام بر ضمان غرور ۱۱۶۳–۲–۵– ضمان قانونی مغرور ۱۱۷۳–۲–۵–۱– رابطه میان ضمان قانونی و ضمان غرور ۱۱۷۳–۲–۵–۲– رابطه میان عدم تسلیم تام مال به مالک و ضمان غرور ۱۱۸۳–۲–۶– احسان غار ۱۱۹۳–۲–۶–۱– تاثیر احسان بر ضمان غرور ۱۱۹۳–۲–۶–۲– مجرد قصد احسان مسقط ضمان است ۱۲۰نتیجه گیری ۱۲۲پیشنهاد ات ۱۲۴منابع و مآخذ ۱۲۷چکیده انگلیسی

کلیدواژه ها

  • احکام فقهی
  • انحلال عقد نکاح
  • حقوق زوجین
  • فریبکاری
  • فسخ ازدواج
  • قاعده غرور (فقه)
  • عقد نکاح
  • غرور
  • حق زوجین
  • فریب
  • فسخ نکاح

مواد مرتبط