بررسی فقهی و حقوقی بیع اموال معنوی فکری

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بررسی فقهی و حقوقی بیع اموال معنوی فکری
عنوانبررسی فقهی و حقوقی بیع اموال معنوی فکری
رشتهحقوق خصوصی
دانشجویاسمن پورعابد گلرودباری
استاد راهنماناهید جوانمرادی
استاد مشاورفرهاد پروین
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۸۹
دانشگاهدانشگاه علامه طباطبایی



بررسی فقهی و حقوقی بیع اموال معنوی فکری عنوان پایان نامه ای است که توسط یاسمن پورعابد گلرودباری، با راهنمایی ناهید جوانمرادی و با مشاوره فرهاد پروین در سال ۱۳۸۹ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.

چکیده

هدف از این رساله ، بررسی و تبیین فقهی و حقوقی انتقال اموال معنوی ( فکری ) در مقابل عوض با درنظرگرفتن تعریف بیع در ماده ی ۳۳۸ قانون مدنی می باشد. قانون مدنی ایران در ماده ی مزبور مبیع را محصور به عین نموده و این درحالی است که در جامعه ی فعلی فروش حق تالیف ، حق اختراع ، سرقفلی و نظایر این ها رایج می باشد و نمی توان بدون توجه به این گرایش عمومی جامعه همچنان قایل به حصر مبیع به عین بود . علاوه بر عین نبودن مبیع، مطلق و انحصاری نبودن مالکیت و موقتی بودن هم از ویژگی های خاص بیع این اموال است.بنابراین باتوجه به اهمیت اموال معنوی(فکری) ، رواج روزافزون آن ها در جامعه و نیاز به روشن شدن قواعد حاکم بر انتقال آن ها ، دراین مجال با بررسی مفهوم و ماهیت مال معنوی(فکری) در حقوق ایران و فقه امامیه و با تفحص در اوصاف بیع و قابلیت بیع در مصادیق مختلف اموال معنوی(فکری) برآنیم تا با تاسی از مفهوم واقعی بیع ، حیطه ی شمول قواعد آن را به اموال معنوی ( فکری ) نیز تعمیم و گسترش دهیم .

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

فصل اول : مفهوم و ماهیت اموال معنوی ۵

بخش اول : مفهوم مال معنوی ۵

گفتار اول : مال و معیار مالیت ۵

بند اول : مفهوم لغوی مال ۵

بند دوم : مفهوم فقهی مال ۶

بند سوم : مفهوم حقوقی مال ۷

گفتار دوم : حقوق معنوی ۱۰

بند اول : حقوق معنوی یا حقوق فکری ۱۰

بند دوم : تعریف حقوق معنوی ۱۲

بند سوم : مالیت داشتن حقوق معنوی ۱۳

بخش دوم : ماهیت (جایگاه) اموال معنوی ۱۵

گفتار اول : تقسیم بندی مال در فقه ۱۵

بند اول : عین ۱۵

بند دوم : منفعت ۱۵

بند سوم : حق مالی ۱۶

بند چهارم : دین ۱۶

گفتار دوم : تقسیم بندی مال در حقوق ۱۸

بند اول : اموال مادی ۱۸

بند دوم : اموال غیر مادی یا معنوی ۱۸

الف) اقسام حق ۱۹

۱) غیر مالی ۱۹

۲) مالی ۱۹

۱–۲) حق عینی ۲۰

۲–۲) حق دینی ۲۱

۳–۲) حقوق معنوی (فکری) ۲۱


فصل دوم : اوصاف بیع اموال معنوی ۲۵

بخش اول : عین نبودن مبیع ۲۵

گفتار اول : در فقه ۲۵

بند اول : استدلال مخالفان ۲۶

بند دوم : استدلال موافقان ۲۷

گفتار دوم : در حقوق ۳۱

بند اول : استدلال مخالفان ۳۲

بند دوم : استدلال موافقان ۳۳

گفتار سوم : در رویه ی قضایی ۳۹

بخش دوم : مطلق و انحصاری نبودن مالکیت ۴۱

گفتار اول : مطلق نبودن مالکیت ۴۱

گفتار دوم : انحصاری نبودن مالکیت ۴۴

بخش سوم : موقتی بودن ۴۷


فصل سوم : قابلیت انعقاد بیع در مصادیق مختلف اموال معنوی ۵۳

بخش اول : در شاخه ی ادبی– هنری ۵۴

بخش دوم : در شاخه ی صنعتی ۶۰

گفتار اول : حق اختراع ۶۰

گفتار دوم : طرح صنعتی ۶۳

گفتار سوم : علایم تجارتی ۶۵

گفتار چهارم : اسم تجارتی ۶۷

گفتار پنجم : طرح های ساخت مدار های یکپارچه ۶۹

گفتار ششم : نشانه های جغرافیایی ۷۰


فصل چهارم : آثار بیع اموال معنوی ۷۲

بخش اول : انتقال مالکیت ۷۲

گفتار اول : در بعد غیر مالی ۷۴

گفتار دوم : در بعد مالی ۷۹

بخش دوم : الزام به تسلیم مبیع و ثمن ۸۳

گفتار اول : مفهوم حقیقی تسلیم ۸۴

گفتار دوم : تسلیم کامل (دادن اطلاعات لازم) ۸۶

گفتار سوم: ایفاگر تعهد تسلیم ۸۷

گفتار چهارم : حق حبس ۸۸

بخش سوم : ضمان درک ۹۰

گفتار اول : مفهوم ضمان درک ۹۰

گفتار دوم : شرایط تحقق ضمان درک ۹۱

گفتار سوم : ضمان درک در اموال معنوی (فکری) ۹۲


نتیجه ۹۶

فهرست منابع ۱۰۳

ضمایم ۱۱۴

کلیدواژه ها

  • حقوق مالکیت معنوی
  • قانون مدنی
  • قرارداد اقتصادی
  • مبادله(اقتصاد)
  • بیع
  • حق تالیف
  • حقوق مالی
  • بیع
  • اموال معنوی (فکری)
  • مال
  • حقوق مالی