بررسی فقهی و حقوقی تغییر جنسیت و آثار مترتب بر آن

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بررسی فقهی و حقوقی تغییر جنسیت و آثار مترتب بر آن
عنوانبررسی فقهی و حقوقی تغییر جنسیت و آثار مترتب بر آن
رشتهحقوق خصوصی
دانشجوشهرزاد عباسلو
استاد راهنماایوب احمدپور
استاد مشاورمحمدرضا امیرمحمدی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۳
دانشگاهدانشگاه شهید باهنر کرمان



بررسی فقهی و حقوقی تغییر جنسیت و آثار مترتب بر آن عنوان پایان نامه ای است که توسط شهرزاد عباسلو، با راهنمایی ایوب احمدپور و با مشاوره محمدرضا امیرمحمدی در سال ۱۳۹۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شهید باهنر کرمان دفاع گردید.

چکیده

زندگی هر انسان از عمل لقاح اسپرم و اوول یا تخمک شروع می شود وحدود سه ماه پس از آن جنسیت فیزیولوژیک فرد شکل می گیرد. در این میان ، گاه برخی از افراد جنسیت مشخصی ندارند و به نوعی دچار ابهام جنسی می باشند. از جمله مباحث نوپیدای فقهی و حقوقی مساله تغییر جنسیت و یا به عبارتی حل مشکل این گونه افراد است که امروزه به مدد جراحی های مدرن و پیشرفته صورت می گیرد که در نتیجه آن، جنسیت فرد از مرد به زن و یا برعکس، تغییر می یابد .این امر، زمینه ساز مسایل و پرسش های فراوان فقهی و حقوقی است. نتایج بررسی موضوع تغییر جنسیت از دو بعد فقهی و حقوقی حاکی از آن بود که نظرات فقها پیرامون حکم تغییر جنسیت به سه صورت است. گروهی تغییر جنسیت را بر مبنای اصل اباحه، قاعده اضطرار و قاعده تسلیط جایز دانسته و در مقابل قایلین به عدم جواز به مواردی چون حرمت تغییر در مخلوقات،حرمت نگاه به عورت نامحرم و مخالفت با مصالح عمومی، آیه تهلکه و حرمت تشبه به جنس مخالف استناد می نمایند . اما اکثر نظام های حقوقی، جامعه پزشکی و فقها،تغییر جنسیت را در شرایط ضروری جایز می دانند. به تبع پذیرفتن این مساله، مسایل حقوقی بیشماری پیش آمده ، نظیر مساله ارث، مهریه، ازدواج و نفقه که نسبت به بسیاری از این مسایل خلا قانونی احساس می شود. تغییر جنسیت در صورتی که با رعایت تمام استانداردهای روز پزشکی برحسب تشخیص پزشک متخصص انجام شود، با قواعد و اصول حقوقی منطبق بوده و با نظم عمومی و اخلاق حسنه مغایر نمی باشد. در این پژوهش به مسایل پیرامون مبتلایان به اختلال هویت جنسی یا عدم تطابق جنسی ،در ضمن سه فصل ماهیت و انواع تغییر جنسیت، جواز یا عدم جواز تغییر جنسیت و آثار حوقی آن، پرداخته شد.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب


عنوان صفحه

مقدمه ۱

اهمیت و جایگاه موضوع ۳

اهداف پژوهش ۴

سوالات پژوهش ۴

فرضیات پژوهش ۵

پیشینه پژوهش ۵

فصل اول: بررسی مفهوم و انواع تغییر جنسیت ۷

مبحث اول: مفهوم شناسی: ۸

گفتار اول: مفهوم لغوی تغییر جنسیت ۸

گفتار دوم: مفهوم پزشکی تغییر جنسیت ۱۰

گفتار سوم: مفهوم فقهی تغییر جنسیت ۱۱

مبحث دوم : انواع تغییر جنسیت ۱۳

گفتار اول: تغییر جنسیت در افراد سالم ۱۴

گفتار دوم: تغییر جنسیت در دوجنسی ها( خنثی ها) ۱۵

بند اول: انواع خنثی از نظر فقه اسلامی ۱۸

بند دوم: انواع خنثی (دو جنسی) از نظر پزشکی ۲۰

بند سوم: معیار و مبنای تعیین جنسیت در دوجنسیها (خنثی ها) ۲۱

گفتارسوم: تراجنسیتی (ترانس سکشوالیسم) ۲۸

بند اول: تعریف تراجنسیتی (ترانس سکشوال) ۲۸

بنددوم:انواع تراجنسیتی (ترانس سکشوال) ۳۰

بند سوم: میزان بیماری تراجنسیتی (ترانس سکشوال) ۳۳

بند چهارم: درمان اختلال هویت جنسی (تراجنسیتی) ۳۵

نتیجه گیری فصل ۴۰

فصل دوم: تغییر جنسیت از منظر فقه ۴۱

مبحث اول: جواز و یا عدم جواز تغییر جنسیت ۴۳

گفتار اول: ادله قایلین به عدم جواز تغییر جنسیت ۴۴

بند اول: حرمت تغییر در مخلوقات خداوند ۴۵

بند دوم: حرمت نگاه به عورت نامحرم ۴۶

بند سوم: مخالفت با مصالح عمومی ۴۶

بند چهارم: آیه ی تهلکه ۴۷

بند پنجم:تشبه به جنس مخالف ۴۹

گفتار دوم: ادله قایلین به جواز تغییر جنسیت ۴۹

بند اول: قاعده تسلیط ۵۰

بند دوم: اصل اباحه ۵۰

بند سوم: قاعده اضطرار ۵۱

مبحث دوم:آرای فقهی در خصوص تغییر جنسیت با توجه به وضعیت جنسی ۵۳

گفتار اول: خنثای بدنی(خنثای مشکل) ۵۳

بند اول: نظر فقهای اهل سنت درباره تغییر جنسیت خنثی ۵۶

بند دوم: آرای فقیهان شیعه در تغییر جنسیت افراد خنثی ۵۷

گفتار دوم: خنثای روانی ۶۴

گفتار سوم: افراد سالم ۶۶

نتیجه گیری فصل ۶۸

فصل سوم: آثار حقوقی تغییر جنسیت ۶۹

مبحث اول: وضعیت نکاح پس از تغییر جنسیت ۷۶

گفتاراول: بقا یا عدم بقای ازدواج در تغییر جنسیت مرد یا زن به جنس مخالف ۷۸

بند اول: تغییر جنسیت یکی از زوجین ۸۱

بند دوم: تغییر جنسیت هر دو زوج ۸۲

گفتار دوم: بقا یا عدم بقای ازدواج پس از تغییر جنسیت خنثای مشکل ۸۵

گفتار سوم : بقا یا عدم بقای ازدواج پس از تغییر جنسیت خنثای غیر مشکل ۸۵

بند اول: ازدواج خنثای غیر مشکل (با جنسیت غالب مردانه) با یک زن ۸۵

بند دوم: ازدواج خنثای غیر مشکل(با جنسیت غالب زنانه) با یک مرد ۸۶

گفتار چهارم: بقا یا عدم بقای ازدواج پس از تغییر جنسیت مرد یا زن به خنثی ۸۶

بند اول: تبدیل مرد به خنثای غیر مشکل ۸۷

بند دوم: تبدیل زن به خنثای غیر مشکل ۸۷

مبحث دوم: مساله نفقه زوجه پس از تغییر جنسیت ۸۷

گفتار اول: تغییر جنسیت و مساله نفقه زوجه در عقد دایم ۸۸

بند اول: تبدیل مرد یا زن به جنس مخالف خود ۸۸

بند دوم: تبدیل مرد یا زن به خنثی مشکل ۸۹

بند سوم: تبدیل مرد یا زن به خنثی غیر مشکل ۹۰

گفتار دوم: تغییر جنسیت و مساله نفقه در عقد موقت ۹۲

بند اول: عدم وجود نفقه در عقد موقت ۹۳

بند دوم: اشتراط نفقه در عقد موقت ۹۳

مبحث سوم: تغییر جنسیت و مساله مهریه زن ۹۳

گفتار اول: تغییر جنسیت و مساله مهریه زوجه در عقد دایم ۹۴

بند اول: عدم وجوب پرداخت مهریه مطلقا ۹۴

بند دوم: وجوب پرداخت مهریه مطلقا ۹۶

بند سوم: وجوب پرداخت کل مهر در صورت نزدیکی و تنصیف در غیر نزدیکی ۱۰۱

بند چهارم: سقوط مهریه در صورت عدم کسب اجازه زوجه از زوج ۱۰۳

گفتار دوم: تغییر جنسیت و تاثیر آن بر مهریه زوجه در عقد موقت ۱۰۴

بند اول: تغییر جنسیت زوج (شوهر) در عقد موقت و مسیله مهریه ۱۰۵

بند دوم: تغییر جنسیت زوجه در عقد موقت و مسیله مهریه ۱۰۵

مبحث سوم: تغییر جنسیت و مسیله ارث ۱۰۶

گفتار اول: ارث بردن فرد تغییر جنسیت داده از والدین خودش ۱۰۶

بند اول: تغییر جنسیت قبل از فوت یکی از والدین ۱۰۶

بند دوم: تغییر جنسیت بعد از فوت یکی از والدین ۱۰۷

گفتار دوم: ارث بردن والدین تغییر جنسیت داده از فرزند خویش ۱۰۷

بند اول: والدین تغییر جنسیت داده از فرزند ارث نمی برند ۱۰۸

بند دوم: پدر تغییر جنسیت داده دو سوم و مادر تغییر جنسیت داده یک سوم ارث می برد ۱۰۸

بند سوم: پدر تغییر جنسیت داده یک سوم و مادر تغییر جنسیت داده دو سوم ارث می برند ۱۱۰

بند چهارم:ارث خویشاوندان طبقه دوم و سوم پس از تغییر جنسیت ۱۱۰

مبحث چهارم: تغییر جنسیت و مسیله عده ۱۱۱

گفتار اول: تغییر جنسیت زوجه و مساله عده ۱۱۱

بند اول: عده دایر مدار وجود زن است ۱۱۲

بند دوم: تغییر جنسیت باعث تبدل و تغییر موضوع شده است ۱۱۲

گفتار دوم: تغییر جنسیت زوج (شوهر) و مساله عده ۱۱۳

گفتار سوم: تغییر جنسیت زوجه در زمان عده ۱۱۳

گفتار چهارم: بررسی و تحلیل چند فتوای فقهی در بحث تغییر جنسیت و عده ۱۱۵

نتیجه گیری فصل ۱۱۷

نتیجه گیری نهایی ۱۱۹

فهرست منابع ۱۲۴

کلیدواژه ها

  • فقه
  • مهریه
  • ارث
  • تغییر جنسیت
  • ابهام جنسی
  • خنثی
  • جواز یا عدم جواز تغییر جنسیت
  • دگرسکس جویی
  • حقوق اسلامی
  • نظام حقوقی