بررسی ماهیت و آثار حقوقی نقض جزیی تعهد در حقوق ایران و انگلستان

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بررسی ماهیت و آثار حقوقی نقض جزیی تعهد در حقوق ایران و انگلستان
عنوانبررسی ماهیت و آثار حقوقی نقض جزیی تعهد در حقوق ایران و انگلستان
رشتهحقوق خصوصی
دانشجوهادی قایمی
استاد راهنماسیدمحمدهادی ساعی
استاد مشاورمهرزاد ابدالی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۸۸
دانشگاهدانشگاه بین المللی امام خمینی ره



بررسی ماهیت و آثار حقوقی نقض جزیی تعهد در حقوق ایران و انگلستان عنوان پایان نامه ای است که توسط هادی قایمی، با راهنمایی سیدمحمدهادی ساعی و با مشاوره مهرزاد ابدالی در سال ۱۳۸۸ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه بین المللی امام خمینی ره دفاع گردید.

چکیده

فلسفه ایجاد تعهد اجرای آن است. ضرورت اجرای عین تعهد قراردادی به عنوان یک اصل در همه نظام های حقوقی جهان پذیرفته شده است. اما گاه ممکن است با نقض تعهد مواجه شویم. به طور کلی در یک نگاه نقض تعهد به دو دسته نقض جزیی و نقض اساسی تقسیم می شود. بررسی نظام حقوقی ایران حاکی از این است که به نوع نقض تعهد و یا آثار ناشی از آن برای تعیین ضمانت اجرا و یا اعطای حق فسخ توجهی نشده و بدون تفکیک میان نقض جزیی و نقض اساسی قواعد یکسانی از نظر ضمانت اجرا و راه های جبران خسارت وضع گردیده است. اما در حقوق انگلیس، حق فسخ وخاتمه قراداد صرفا برای نقض اساسی پیش بینی شده و در موارد نقض جزیی، تلاش بر این است تا با استفاده از راه های دیگر جبران خسارت، زیان های طرف متضرر جبران شده وتوسل به ضمانت اجرای فسخ به حداقل رسانیده شود. به طور کلی در حقوق ایران رویکرد اصلی در موارد نقض جزیی به ویژه در معامله عین معین، اعطای حق فسخ به اشکال گوناگون مثل خیار عیب، خیار تاخیر ثمن، خیار رویت، خیار تخلف وصف و غیره می باشد که این میزان اعطای حق فسخ با مقتضیات تجارت در دنیای امروز ناسازگار بوده و ضروری است در حقوق کشور ما نیز همانند نظام حقوقی انگلیس حق فسخ صرفا در موارد نقض اساسی تعهد به طرف متضرر اعطا گردد و در نقض های جزیی، حسب مورد، از سایر طرق جبران خسارت استفاده شود و راه کار فسخ به عنوان آخرین راه چاره و صرفا وقتی قابل اعمال باشد که اعمال سایر طرق جبرانی نتواند خسارات زیان دیده را جبران نماید.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

فصل اول: بررسی تعهد و نقض جزیی آن ۳

بخش اول: کلیات ۵

گفتار اول: تعریف تعهد ۷

گفتار دوم: ارکان و اوصاف تعهد ۱۲

بند اول: ارکان تعهد قراردادی ۱۲

۱ متعهد ۱۲

۲ متعهدله ۱۳

۳ مورد تعهد ۱۴

بند دوم: اوصاف اصلی تعهد ۱۵

گفتار سوم: انواع تعهد و مفاد آن ۱۶

بند اول: انواع تعهد ۱۶

بند دوم: مفاد تعهد ۱۸

گفتار چهارم: منابع تعهد ۲۰

گفتار پنجم: اجرای تعهد و لزوم آن ۲۲

بند اول: ضرورت ایفای تعهد ۲۲

بند دوم: حقوق خارجی ۲۳

بند سوم: تعریف اجرای تعهد ۲۴

بند چهارم: مبنای ایفای عین تعهد قراردادی ۲۵

بند پنجم: ماهیت حقوقی ایفا و اجرای تعهد ۲۸

۱ تیوری عمل حقوقی بودن ایفای تعهد ۲۹

۲ نظریه عمل مادی بودن ایفا ۳۰

۳ نظرات میانه ۳۱

۴ جمع بندی نظریات و نظر مورد تایید ۳۲

گفتار ششم: کیفیت اجرای تعهد ۳۴

بند اول: اصل حاکمیت اراده مشترک طرفین بر اجرای تعهد ۳۴

بند دوم: اصل مطابقت اجرا با عین تعهد ۳۴

۱ بیان اصل ۳۵

۲ بررسی مبنای اصل مطابقت اجرا با عین تعهد ۳۵

۳ قلمرو اصل مطابقت اجرا با تعهد قراردادی ۳۷

۴ حقوق انگلیس ۳۸

بخش دوم: بررسی ماهیت نقض جزیی تعهد و آثار آن ۳۹

گفتار اول: انحراف از اصل مطابقت اجرا با مورد تعهد ۴۱

بند اول: بررسی مفهوم نقض ۴۱

بند دوم: اقسام نقض تعهد ۴۳

۱ نقض اساسی ۴۴

۲ نقض جزیی تعهد ۴۶

الف: عدم اجرای بخشی از تعهد ۴۷

ب: اجرای ناقص و معیوب تعهد ۴۸

گفتار دوم: بررسی نقض جزیی تعهد در نظام های حقوقی خارجی ۵۰

بند اول: بررسی نقض جزیی تعهد در حقوق انگلیس ۵۰

۱ شناسایی نقض جزیی در نظام حقوقی انگلیس ۵۰

۲ مبانی عدم امکان فسخ و خاتمه تعهد در صورت نقض جزیی در حقوق انگلیس ۵۵

الف: لزوم متناسب بودن آثار نقض قرارداد با فسخ ۵۶

ب: اصل سوء نیت و حسن نیت ۵۷

ج: اصل قطعی بودن ۵۸

د: اصل الزام آور بودن ۵۸

ه: قبول اختیاری اجرای ناقص (اراده طرف متضرر) ۵۹

بند دوم: حقوق فرانسه ۵۹

بند سوم: نظام حقوقی بین المللی ۶۰

۱ بررسی موضع کنوانسیون بیع بین المللی کالا (۱۹۸۰) در خصوص نقض جزیی ۶۰

۲ نگاهی به موضع اصول UNIDROITو اصول قراردادهای اروپایی ۶۲

گفتار سوم: بررسی امکان و یا عدم امکان تجزیه پذیری تعهدات و قراردادها ۶۴

بند اول: حقوق ایران ۶۴

۱ موضع فقها ۶۴

۲ دیدگاه حقوق موضوعه ۶۵

الف: تجزیه تعهد در صورت تعدد بدهکاران و یا طلبکاران یک تعهد و قابل تجزیه بودن

آن از لحاظ طبیعی و یا حقوقی ۶۶

۱ تقسیم ناپذیری قراردادی صریح ۶۶

۲ تقسیم ناپذیری قراردادی ضمنی ۶۷

۳ تقسیم ناپذیری طبیعی یا حقوقی موضوع تعهد ۶۸

ب: تجزیه پذیری یا عدم امکان آن در صورت واحد بودن طرفین تعهد ۶۹

بند دوم: حقوق انگلیس ۷۱

۱ قراردادهای اقساطی ۷۲

۲ قراردادهای غیر اقساطی ۷۳

فصل دوم: بررسی ضمانت اجراهای نقض جزیی تعهد ۷۵

بخش اول: ضمانت اجراهای مرتبط با عدم اجرای بخشی از تعهد ۷۷

گفتار اول: عدم اجرای شروط قراردادی ۷۹

بند اول: معرفی اجمالی شرط ۷۹

بند دوم: رابطه شرط و تعهد اصلی ۸۰

۱ وابستگی و ارتباط میان شرط و عقد ۸۱

۲ جایگاه ناشی از عقد با شرط ۸۲

الف: استقلال نسبی تعهدات از شروط ۸۲

ب: شرط جزیی از عوضین است ۸۳

بند سوم: ضمانت اجراهای فقهی در خصوص عدم انجام شروط ضمن عقد ۸۴

۱ نظریه الزام ۸۴

۲ نظریه تخییر ۸۵

۳ نظریه عدم جواز اجبار ۸۶

بند چهارم: انواع شروط و ضمانت اجرای نقض آنها ۸۶

۱ شرط صفت ۸۶

۲ شرط نتیجه ۸۸

۳ شرط فعل ۸۸

بند پنجم: تعهدات به نفع اشخاص ثالث ۹۰

۱ رابطه طرفین اصلی تعهد ۹۱

۲ رابطه مشروط له و شخص ثالث ۹۳

۳ رابطه متعهد و شخص ثالث ۹۴

بند ششم: حقوق انگلیس ۹۵

۱ شناخت اجمالی شرط از منظر حقوق انگلیس ۹۵

۲ اقسام شرط در حقوق انگلستان ۹۶

الف: شروط مهم ۹۶

ب: شروط غیر مهم ۹۸

ج: شروط میانی یا نامعین ۹۸

۳ تعهدات به نفع ثالث ۹۹

گفتار دوم: تخلف از زمان اجرای تعهد ۱۰۱

بند اول: ضابطه کلی ۱۰۱

بند دوم: ارتباط زمان اجرای قرارداد با موضوع آن ۱۰۳

۱ زمان اجرا به عنوان قید موضوع ۱۰۳

۲ زمان اجرا به عنوان شرط ضمن عقد ۱۰۳

بند سوم: ضمانت اجراهای تاخیر اجرا ۱۰۴

۱ حق حبس ۱۰۴

الف: اعمال حق حبس در فرض تسلیم ناقص ۱۰۵

ب: عدم اجرای حق حبس نسبت به تعهدات فرعی و تبعی ۱۰۶

۲ اجبار متعهد به انجام تعهد ۱۰۷

۳ انجام تعهد توسط شخصی غیر از متعهد ۱۰۸

۴ خسارت تاخیر تادیه ۱۰۸

۵ ایجاد حق فسخ برای متعهدله ۱۱۰

بند چهارم: اجرای زودرس تعهد ۱۱۱

بند پنجم: حقوق خارجی ۱۱۳

۱ حقوق انگلیس ۱۱۴

۲ ضمانت های اجرای به موقع تعهد در نظام حقوقی بین المللی ۱۱۷

گفتار سوم: خیار تبعض صفقه ۱۱۹

بند اول: فسخ قرارداد نسبت به بخش درست آن ۱۱۹

بند دوم: کاستن از عوض نسبت به بخشی که باطل است ۱۲۰

بخش دوم: ضمانت اجراهای ایفای ناقص و معیوب تعهد ۱۲۱

گفتار اول: اجرای معیوب تعهد ۱۲۳

بند اول: معرفی اجمالی خیار عیب ۱۲۳

بند دوم: قلمرو خیار عیب ۱۲۴

بند سوم: معیار عیب ۱۲۵

۱ نماد طبیعی و متعارف ۱۲۵

۲ تعریف از بعد نمونه و نمادی ۱۲۶

۳ نقص موثر در ارزش کالا ۱۲۷

۴ نقص موثر در مصرف و انتفاع ۱۲۸

۵ جمع بندی و نتیجه گیری ۱۲۸

بند چهارم: ضمانت اجراهای قانونی در صورت وجود عیب ۱۲۹

۱ عوض معیوب عین معین نباشد ۱۲۹

۲ عوض معیوب عین معین باشد ۱۳۱

الف: حق فسخ ۱۳۱

ب: حق ارش ۱۳۱

بند پنجم: مسقطات خیار عیب ۱۳۳

بند ششم: وضعیت خیار عیب در صورت رفع عیب پیش از اعمال خیار و انتفای مبنای

آن ۱۳۴

بند هفتم: حقوق خارجی ۱۳۵

گفتار دوم: نقض اوصاف قراردادی و ضمانت اجرای آن ۱۴۰

بند اول: خیار رویت ۱۴۰

بند دوم: معامله به اعتبار رویت سابق ۱۴۲

بند سوم: فروش از روی نمونه ۱۴۲

چند نکته ۱۴۳

بند چهارم: بررسی تطبیقی ۱۴۴

گفتار سوم: مسولیت مدنی ناشی از نقض جزیی ۱۴۶

بند اول: استفاده در جهاتی علاوه بر جهات مذکور در قرارداد ۱۴۶

بند دوم: استفاده افزون بر متعارف با حفظ جهت عرف یا قرارداد ۱۴۶

یافته ها و پیشنهادها ۱۴۸

فهرست منابع ۱۵۹

کلیدواژه ها

  • قانون گذاری
  • ایران
  • انگلستان
  • تعهد
  • نقض جزیی
  • فسخ
  • تعهد
  • نقض
  • نقض قرارداد
  • فسخ (ابطال)