بررسی وضعیت حقوقی مهریه های غیرمقدورالتسلیم در حقوق ایران

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بررسی وضعیت حقوقی مهریه های غیرمقدورالتسلیم در حقوق ایران
عنوانبررسی وضعیت حقوقی مهریه های غیرمقدورالتسلیم در حقوق ایران
رشتهحقوق خصوصی
دانشجوعباسعلی امیدی
استاد راهنمارضاحسین گندم کار
استاد مشاورعزیزاله فهیمی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۸۹
دانشگاهدانشگاه قم



بررسی وضعیت حقوقی مهریه های غیرمقدورالتسلیم در حقوق ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط عباسعلی امیدی، با راهنمایی رضاحسین گندم کار و با مشاوره عزیزاله فهیمی در سال ۱۳۸۹ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.

چکیده

توافق بر تعیین مهر، توافقی است تبعی و پیوستگی آن با عقد نکاح از رابطه شرط و عقد نیز کمرنگ تر است. زیرا نه خود عقد و نه التزام به آن بر حسب انشا وابسته به پرداخت مهر نیست. با توجه به اینکه مهریه در زمره حقوق خاصه زوجه به شمار آمده و نقش بسزایی در روابط زوجین ایفا می کند و نظر به اینکه یکی از مشکلات اساسی مرتبط با مهر، غیر مقدور التسلیم بودن مهریه های تعیینی می باشد ، لذا بررسی اینکه آیا وجود قدرت وتوانایی زوج در تعیین مهر می تواند از جمله شرایط صحی مهر باشد یا نه بسیار مهم جلوه می کند. دراین پژوهش به دنبال اثبات این امر می باشیم که قدرت بر تسلیم از شرایط عمومی قراردادهاست و تفاوتی در این زمینه میان عقود اصلی و قراردادهای تبعی مثل شرط ضمن عقد و مهر وجود ندارد.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

فصل اول:کلیات ۴

بخش اول:مفهوم مهر وپیشینه تاریخی آن ۴

مبحث اول : مفهوم مهر ۴

گفتار اول : مفهوم لغوی مهر ۴

گفتار دوم : مفهوم اصطلاحی مهر ۱۰

بنداول:مفهوم اصطلاحی مهر از دیدگاه فقهاء ۱۰

بنددوم:مفهوم اصطلاحی مهرازدیدگاه حقوقدانان ۱۳

مبحث دوم:پیشینه تاریخی مهر ۱۴

گفتار اول : مهر در ادوار ماقبل تاریخ ۱۴

گفتار دوم : مهر در قانون حمورابی ۱۵

گفتار سوم : مهر در حقوق عبری ۱۶

گفتار چهارم: مهر در حقوق رم و یونان قدیم ۱۶

بند اول:مهر در حقوق رم ۱۶

بند دوم: مهر در یونان قدیم ۱۷

گفتار پنجم : مهردر ایران باستان ۱۷

گفتار ششم : مهر در عربستان قبل از اسلام ۱۹

گفتار هفتم– مهر درحقوق اسلام ۲۱

بخش دوم:فلسفه مهر،اهمیت واوصاف آن ۲۲

مبحث اول: فلسفه ایجادمهر واهمیت آن ۲۲

گفتاراول:فلسفه ایجادمهر ۲۲

گفتاردوم:اهمیت مهر ۲۹

بنداول :اهمیت مهر در آیات ۲۹

بنددوم :اهمیت مهر در روایات ۳۰

بندسوم :اهمیت مهر درقانون مدنی ۳۰

مبحث دوم :شرایط و اوصاف مهر ۳۲

گفتاراول :داشتن مالیت ۳۲

گفتاردوم:قابلیت تملک ۳۳

گفتارسوم:داشتن منفعت عقلایی مشروع ۳۴

گفتارچهارم:معلوم بودن ۳۴

گفتارپنجم: موجود بودن ۳۵

گفتارششم: معین بودن ۳۵

گفتارهفتم: قابل تسلیم بودن ۳۷

مبحث سوم: انواع مهر در قانون ایران و شریعت اسلام ۳۸

گفتار اول: مهر المسمی ۳۸

گفتار دوم:مهرالمثل


گفتار سوم:مهرالمتعه


فصل دوم: بررسی شرط قدرت برتسلیم مهر ۴۶

مبحث اول : شرط قدرت بر تسلیم مهر ۴۶

گفتاراول: شرط قدرت برتسلیم به صورت شرط ضمن عقد


گفتاردوم: شرط قدرت بر تسلیم مهر به صورت قرارداد مالی فرعی ۴۷

مبحث دوم : دلایل اعتبار شرط قدرت بر تسلیم مهر ۴۷

بند اول: اجماع فقها ۴۷

بنددوم:غرر ۴۸

بندسوم:عدم مالیت ۵۱

بندچهارم:سیره عقلا ۵۲

بند پنجم:سفاهت ۵۲

مبحث سوم: تاثیر زمان و نوع مهر در شرط مقدورالتسلیم بودن ۵۳

گفتار اول: زمان اعتبار شرط قدرت بر تسلیم ۵۳

گفتاردوم: شرط قدرت برتسلیم درمصادیق مختلف مهر ۵۶

بنداول: عین ۵۶

بند دوم: منفعت ۵۷

بندسوم: انجام فعل خاص ۵۷

بندچهارم: دین ۵۷

مبحث چهارم:بررسی علل غیر مقدور التسلیم بودن مهر ۶۰

گفتار اول :عدم قدرت بر تسلیم مهر از باب عدم توانایی متعهد (زوج)۶۰

بند اول: عدم اهلیت ۶۰ ۱–عدم اهلیت به دلیل عدم بلوغ(صغارت) ۶۰

۲–سفاهت ۶۶ ۳–جنون ۶۷

بنددوم: عدم تمکن مالی در هنگام تعیین مهر ۶۸

۱–تعیین مهرالمسمی ۶۸

۲–تعیین مهرالمثل ۷۱

۳–تعیین مهرالمتعه ۷۳

گفتار دوم: عدم قدرت بر تسلیم مهر به عنوان وصف مورد مهر ۷۳

بند اول :غیرمقدورالتسلیم بودن اصلی ۷۴

۱–منع عقلی ۷۴

۲–منع قانونی وشرعی ۷۵

بند دوم: عدم مقدورالتسلیم بودن عارضی (طاری) ۸۰


فصل سوم:آثار عدم قدرت بر تسلیم مهر ۸۱

مبحث اول:بطلان عقد نکاح به دلیل غیر مقدور التسلیم بودن مهر ۸۱

گفتار اول: عقد نکاح دایم ۸۱

گفتار دوم: عقد نکاح منقطع ۸۱

مبحث دوم:بطلان مهر به دلیل غیرمقدورالتسلیم بودن و آثار آن ۸۲

گفتار اول: دلایل بطلان مهریه های غیر مقدور التسلیم ۸۳

بنداول:بطلان عقد به دلیل غیر مقدور التسلیم بودن موضوع آن ۸۴

بنددوم :غرر ۸۵

بندسوم:غیر عقلایی و سفهی بودن تعهد ۸۶

گفتاردوم: صورمختلف بطلان مهر ۸۶

بنداول:علم طرفین به متعذرالوفا بودن مهر در حین انعقاد ۸۶

بنددوم :علم طرفین به ممکن الوفاء بودن مهر در حین انعقاد ۸۷

بندسوم :متعذرالوفا شدن مدلول عقد پس از انعقاد عقد ۸۷

بندچهارم: بطلان مهر در صورت دین بودن مهرالمسمی ۸۷

بند پنجم: مهریه های غیر قابل تسلیم در رویه قضایی ۸۹

گفتار سوم: معیار جایگزینی مهرالمسمی در صورت بطلان ۹۰

بند اول : مهرالمثل در صورت وقوع نزدیکی ۹۰

بند دوم: مهرالمثل به مجرد وقوع عقد ۹۱

بندسوم: قیمت مهر تعیینی ۹۲

مبحث سوم:فسخ نکاح ومهر به دلیل غیر مقدور التسلیم بودن مهر ۹۲

گفتاراول:فسخ نکاح ۹۳

گفتار دوم: فسخ مهر ۹۳

مبحث چهارم: حق حبس ۹۳

گفتار اول: معنا ومفهوم حق حبس ۹۴

گفتار دوم: مبنا و ماهیت حق حبس ۹۴

گفتار سوم: موارد سقوط حق حبس ۹۶

گفتار چهارم: موارد استفاده از حق حبس ۹۸

نتیجه گیری ۱۰۴

پیشنهاد ۱۰۶

فهرست منابع و مآخذ


چکیده به انگلیسی ۱۱۸

کلیدواژه ها

  • نظام حقوقی
  • ایران
  • مهریه
  • مقدورالتسلیم
  • عقد نکاح
  • حقوق اسلامی
  • حق حبس (فقه)
  • مهریه