بررسی وضعیت شرط فعل منفی حقوقی و ضمانت اجرای آن در حقوق ایران و فقه اسلامی
 | |
| عنوان | بررسی وضعیت شرط فعل منفی حقوقی و ضمانت اجرای آن در حقوق ایران و فقه اسلامی |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | زهرا کلهر |
| استاد راهنما | اسماعیل نعمت اللهی |
| استاد مشاور | جلیل قنواتی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۸۹ |
| دانشگاه | دانشگاه قم |
بررسی وضعیت شرط فعل منفی حقوقی و ضمانت اجرای آن در حقوق ایران و فقه اسلامی عنوان پایان نامه ای است که توسط زهرا کلهر، با راهنمایی اسماعیل نعمت اللهی و با مشاوره جلیل قنواتی در سال ۱۳۸۹ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.
چکیده
در زندگی روزمره، غالبا اشخاص در قالب شرط ضمن عقد، تعهداتی را به عهده می گیرند که از جمله آنها شرط فعل منفی حقوقی است. برخی از فقها این نوع شروط را باطل دانسته–اند. در این رساله پس از نقد این نظر و تقویت نظر مخالف مبنی بر صحت شرط فعل منفی حقوقی، به بررسی ضمانت اجرای تخلف از شرط مذکور پرداخته شده است. در مورد ضمانت اجرای شرط فعل منفی حقوقی و تصرفات مغایر با این نوع شرط سه نظر ارایه شده است: چنین تصرفاتی را برخی صحیح، برخی غیر نافذ و برخی باطل دانسته–اند، که نظریه راجح به نظر نگارنده، نظریه عدم نفوذ می باشد. در این رساله سعی شده است که با بیان نظریات بزرگان فقه و حقوق که در این زمینه به تحقیق پرداخته اند، به نقد و تحلیل آزادانه نظرات ایشان پرداخته تا ضعف و قوت هر یک از نظرات مشخص گردیده و راه برگزیدن نظریه راجح هموار گردد..
ساختار و فهرست پایان نامه
عنوان صفحه
مقدمه ۱
اهمیت و علت انتخاب موضوع ۱
سوالات مطروحه ۱
روش تحقیق ۱
ساختار و سامانه تحقیق ۲
کلیات : مفهوم و اقسام شروط به طور کلی ۴
فصل اول: مفهوم و ماهیت حقوقی شرط ۴
مبحث اول: مفاهیم ۵
گفتار اول: مفهوم شرط ۵
۱– در ادبیات و علم و نحو ۵
۲– در علم اصول ۵
۳– در قرآن کریم ۵
۴– در روایات و منابع فقهی ۶
۵– معنای حقوقی شرط ۶
۶– مفهوم شرط فعل منفی حقوقی ۷
مبحث دوم: رابطه متقابل شرط با عقد ۹
گفتار اول: رابطه شرط با عقد ۹
گفتار دوم: رابطه عقد با شرط ۱۱
مبحث سوم: اقسام شرط ۱۳
گفتار اول: تقسیم شرط به اعتبار مشروط ۱۳
بند اول: شرط صفت ۱۳
بند دوم: شرط نتیجه ۱۴
بند سوم: شرط فعل ۱۴
گفتار دوم: تقسیم شرط فعل به مادی و حقوقی ۱۵
بند اول: شرط فعل مادی ۱۵
بند دوم: شرط فعل حقوقی ۱۶
مبحث چهارم: جایگاه شرط فعل منفی حقوقی ۱۶
گفتار اول: جایگاه حق مشروط له در شرط فعل منفی حقوقی ۱۶
بند اول: مفهوم حق ۱۶
بند دوم: اقسام حق ۱۹
گفتار دوم: مقایسه شرط فعل منفی حقوقی با دیگر شروط ۲۵
بند اول: مقایسه شرط فعل منفی حقوقی با شرط صفت ۲۵
بند دوم: مقایسه شرط فعل منفی حقوقی با شرط نتیجه ۲۸
فصل دوم: شرایط صحت و موارد بطلان شرط فعل منفی حقوقی ۳۲
مبحث اول: شرایط صحت شرط فعل منفی حقوقی ۳۲
گفتار اول: شرایط عمومی صحت شرط فعل منفی حقوقی ۳۲
گفتار دوم: موارد بطلان شرط فعل منفی حقوقی ۳۵
بند اول: شروط باطل غیر مبطل ۳۵
الف– شرط غیر مقدور ۳۵
ب – شرط بدون نفع و فایده ۳۶
۱– معیار تشخیص شرط بدون نفع و فایده ۳۷
۲– حکم موارد تردید ۳۹
ج– شرط نامشروع ۳۹
۱– شرط نامشروع از دیدگاه فقه امامیه ۴۰
۲– شرط نامشروع از دیدگاه حقوق مدنی ۴۱
۲ ۱– سلب حق ۴۲
۲ ۱ ۱– در فقه ۴۲
۲ ۱ ۲ – در حقوق ایران ۴۵
۲ ۲ – مخالفت شرط با قانون ۵۰
۲ ۳– لزوم تمییز قوانین امری و تکمیلی ۵۱
۲ ۴– شرط خلاف قوانین آمره ۵۲
۲ ۵– شرط خلاف قوانین تکمیلی ۵۳
۲ ۶– شرط خلاف قانون در زمان ۵۴
۳– مخالفت شرط با نظم عمومی و اخلاق حسنه ۵۶
۴– مخالفت شرط با عرف ۵۷
بند دوم: شروط باطل و مبطل عقد ۵۸
الف– شرط خلاف مقتضای عقد ۵۸
۱– مفهوم مقتضای عقد ۵۹
۲– تمییز مقتضای ذات و اطلاق عقد ۵۹
۳– معیار تشخیص ۶۰
ب– شرط مجهول ساری به عوضین ۶۱
۱– شرط مجهول ۶۲
۲– معامله مجهول ناشی از سرایت جهل شرط به ارکان اساسی معامله ۶۳
بند سوم: آثار شروط باطل ۶۶
الف– اثر شرط غیر مقدور ۶۷
ب– اثر شرط بدون فایده ۶۸
ج– اثر شرط نامشروع ۶۹
بند چهارم: اثر شرط باطل و مبطل ۶۹
گفتار سوم: شرایط اختصاصی صحت شرط فعل منفی حقوقی ۷۰
مبحث دوم: صور تحقق شرط فعل منفی حقوقی ۷۳
گفتار اول: شرط فعل منفی حقوقی به صورت شرط ضمن عقد ۷۳
گفتار دوم: شرط فعل منفی حقوقی به صورت مستقل ۷۵
بند اول: شرط فعل منفی حقوقی به صورت تبانی ۷۶
بند دوم: شرط فعل منفی حقوقی به صورت ابتدایی ۷۸
فصل سوم: آثار شرط فعل منفی حقوقی و ضمانت اجرای شرط فعل منفی حقوقی در فقه امامیه و حقوق ایران ۷۹
مبحث اول: آثار شرط فعل منفی حقوقی ۷۹
گفتار اول: حکم تکلیفی ناشی از شرط فعل منفی حقوقی ۷۹
بند اول: عدم ترتب حکم تکلیفی ۷۹
بند دوم: ترتب حکم تکلیفی ۸۲
گفتار دوم: حکم وضعی ناشی از شرط فعل منفی حقوقی ۸۳
مبحث دوم: ضمانت اجرای تخلف از شرط فعل ۸۴
مبحث سوم: ضمانت اجرای تخلف از شرط فعل منفی حقوقی ۹۴
گفتار اول: ضمانت اجرای تخلف از شرط فعل منفی حقوقی در فقه امامیه ۹۴
بند اول: نظریه بطلان ۹۴
بند دوم: نظریه صحت ۹۸
بند سوم: نظریه عدم نفوذ ۱۰۱
گفتار دوم: ضمانت اجرای تخلف از شرط فعل منفی حقوقی در حقوق ایران ۱۰۳
بند اول در قانون مدنی ۱۰۳
بند دوم: در رویه قضایی ۱۰۶
بند سوم: نظریات حقوقدانان ۱۰۹
مبحث چهارم: مصادیقی از شرط فعل منفی حقوقی ۱۱۱
گفتار اول: مخالفت با شرط اسقاط خیار مجلس ۱۱۱
گفتار دوم: شرط عدم اجاره عین مستاجره ۱۱۴
گفتار سوم: شرط عدم نکاح مجدد و عدم طلاق زوجه ۱۱۵
گفتار چهارم: شرط عدم عزل وکیل ۱۱۷
گفتار پنجم: شرط عدم پرداخت نفقه در نکاح دایم ۱۱۸
گفتار ششم: شرط عدم دخول در نکاح دایم ۱۲۰
گفتار هفتم: رجوع به مطلقه رجعیه ۱۲۱
گفتار هشتم: عدم فسخ عقد مضاربه ۱۲۲
نتیجه گیری ۱۲۴
فهرست منابع ۱۲۵
کلیدواژه ها
- مطالعه تطبیقی
- شرط فعل منفی حقوقی و ضمانت اجرای آن
- ضمانت اجرای قانونی
- شرط فعل
- شرط ضمن عقد
- صحت (اصالت)
- تخلف
- شرط فعل (نفیا)
- فقه