بررسی وضعیت و آثار معاملات موجب زیان به اشخاص ثالث

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بررسی وضعیت و آثار معاملات موجب زیان به اشخاص ثالث
عنوانبررسی وضعیت و آثار معاملات موجب زیان به اشخاص ثالث
رشتهحقوق خصوصی
دانشجوداود جانبازی
استاد راهنماسیدحسن وحدتی شبیری
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۳
دانشگاهدانشگاه قم



بررسی وضعیت و آثار معاملات موجب زیان به اشخاص ثالث عنوان پایان نامه ای است که توسط داود جانبازی، با راهنمایی سیدحسن وحدتی شبیری در سال ۱۳۹۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.

چکیده

با توجه به اصل نسبی بودن قراردادها، آثار آن ها نسبت به اشخاص ثالث امری استثنایی است. هر چندکه قرارداد به عنوان یک پدیده در اجتماع، در مقابل دیگران نیز قابل استناد است. در فرضی ممکن است قرارداد بین دو شخص موجب ضرر و زیان به شخص ثالث گردد. در متون فقهی ما برخی از فقها به طور پراکنده هر یک در مبحثی از مباحث فقه، بعضی از مصادیق این معاملات را بیان کرده اند و در مورد آن قایل به دو نظریه صحت و بطلان شده اند. با توجه به اهمیت و نقش معاملات در زندگی افراد جامعه و عدم تعیین احکام و آثار معاملات موضوع بحث در متون فقهی و حقوقی؛ بررسی وضعیت و آثار این معاملات لازم به نظر می رسد. در این پایان نامه با بررسی موضوع در متون فقهی و حقوق ایران و توجه به قاعده ی ارزشمند لاضرر و آخرین مقررات قانونی، نظریه عدم نفوذ نسبی برگزیده شده و آثار این معاملات در رابطه بین طرفین و نسبت به شخص ثالث مورد بررسی قرار گرفته است.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه: ۱

الف) بیان مساله ۱

ب) سوال اصلی ۲

پ) سوالات فرعی ۲

ت) فرضیه–ها ۳

ج) سابقه تحقیق ۳

د) ضرورت و روش انجام تحقیق ۳

ه) ساختار تحقیق ۴

فصل اول: مفاهیم و کلیات ۵

مبحث نخست: مفاهیم ۶

گفتار نخست: مفهوم معامله ۶

بند نخست: عقد ۶

بند دوم: قرار داد ۸

بند سوم: معامله ۸

گفتار دوم: مفهوم زیان و اقسام آن ۱۱

بند نخست: زیان ۱۱

بند دوم: اقسام زیان ۱۲

گفتار سوم: مفهوم شخص ثالث ۱۵

بند نخست:شخص ثالث عام ۱۷

بند دوم: شخص ثالث خاص ۱۸

مبحث دوم: تاریخچه موضوع ۱۹

گفتار نخست: تاریخچه موضوع در فقه ۱۹

گفتار دوم: تاریخچه موضوع در حقوق ایران ۲۱

فصل دوم: وضعیت معاملات موجب زیان به اشخاص ثالث ۲۳

مبحث نخست: نظریه نفوذ ۲۴

گفتار نخست: تبیین نظریه ۲۵

بند نخست: قاعده تسلیط ۲۵

بند دوم: قاعده نفی عسر و حرج ۲۷

گفتار دوم: نقد نظریه ۳۰

بند نخست: تعارض قاعده لاضرر با قاعده تسلیط ۳۰

بند دوم: تعارض قاعده لاضرر با قاعده نفی عسر و حرج ۳۳

مبحث دوم: نظریه بطلان ۳۴

گفتار نخست: تبیین نظریه ۳۵

بند نخست: جهت نا مشروع ۳۵

بند دوم: دلالت امر به شی بر نهی از ضد خاص ۳۷

بند سوم: قاعده لا ضرر ۳۹

گفتار دوم: نقد نظریه ۴۲

بند نخست: نقد جهت نامشروع ۴۲

بند دوم: نقد دلالت امر به شی بر نهی از ضد خاص ۴۴

بند سوم: نقد لاضرر ۴۵

گفتار سوم: نظر برگزیده ۴۷

فصل سوم:آثار معاملات موجب زیان به اشخاص ثالث ۵۳

مبحث نخست: آثار معاملات موجب زیان به اشخاص ثالث بر روابط طرفین ۵۴

گفتار نخست: وجود اعتبار معامله بین طرفین ۵۴

گفتار دوم: وضعیت منتقلالیه ۵۶

بند نخست: ضمان درک ۵۷

الف) قلمرو ضمان درک ۵۷

ب) آثار ضمان درک ۵۹

۱ مسیولیت فروشنده نسبت به رد ثمن ۵۹

۲ مسیولیت فروشنده نسبت به خسارات ۶۱

۲–۱) قاعده غرور ۶۱

۲–۲) قاعده لاضرر ۶۲

۲–۳) قاعده تسبیب ۶۳

بند دوم: استفاده بلا جهت ۶۴

الف) مبنا و مفهوم قاعده ۶۴

۱: موارد استیفای مشروع ۶۵

۱–۱) قراردادها ۶۶

۱–۲) ایقاع ۶۷

۱–۳) حکم قانون ۶۸

۱–۴) قواعد و اصول حقوقی ۶۹

۲: بررسی وجود قاعده استفاده بلا جهت در فقه و حقوق موضوعه ۶۹

۲–۱) وجود قاعده استفاده بلا جهت در فقه ۶۹

۲–۱–۱) قاعده ضمان ید ۷۰

۲–۱–۲) قاعده استیفاء ۷۱

۲–۲) وجود قاعده استفاده بلا جهت در حقوق موضوعه ۷۱

ب) شرایط و آثار قاعده ۷۳

۱: عناصر قاعده استفاده بلاجهت ۷۳

۱–۱) دارا شدن ۷۳

۱–۲) کاهش دارایی ۷۴

۱–۳) رابطه میان افزایش و کاهش دارایی ۷۴

۲: آثار قاعده ۷۵

مبحث دوم:آثار معاملات موجب زیان بر روابط شخص ثالث و طرفین ۸۰

گفتار نخست: وجود عین مورد معامله در دارایی منتقلالیه ۸۰

بند نخست: استیفاء از عین ۸۰

بند دوم : استیفاء از منافع ۸۱

۱) انواع منافع ۸۱

۱–۱) منافع منفصل ۸۲

۱–۲) منافع متصل ۸۲

۱–۳) منافع مستوفات ۸۲

۱–۴) منافع غیر مستوفات ۸۳

۲) امکان استیفاء از منافع ۸۳

گفتار دوم: عدم وجود عین مورد انتقال در ملکیت منتقل الیه ۸۵

بند نخست : عدم وجود عین در اثر تلف آن ۸۵

بند دوم: عدم وجود عین در اثر انتقال آن ۸۹

نتیجه گیری: ۹۱

فهرست منابع و مآخذ ۹۵

چکیده انگلیسی ۱۰۵

کلیدواژه ها

  • شخص ثالث
  • معامله
  • فقه
  • طرفین عقد
  • اشخاص ثالث
  • زیانبار
  • عدم نفوذ نسبی
  • زیان
  • پایگاه
  • قرارداد