بیع سهام در نظام حقوقی ایران
 | |
| عنوان | بیع سهام در نظام حقوقی ایران |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | سونا کریمی |
| استاد راهنما | محسن قاسمی |
| استاد مشاور | اسماعیل عباسی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۲ |
| دانشگاه | دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی |
بیع سهام در نظام حقوقی ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط سونا کریمی، با راهنمایی محسن قاسمی و با مشاوره اسماعیل عباسی در سال ۱۳۹۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.
چکیده
امروزه سهام شرکت ها در عرصه تجارت و صنعت نقش مهمی را در جوامع ایفا می کند و تعداد زیادی از افراد جامعه ، تحت عنوان سهام دار شناخته می شوند و با جذب سرمایه های آنان در زمینه های مختلف، موجبات رشد و ترقی جوامع فراهم می شود. اوراق سهام به صورت اوراق قابل معامله منتشر می شوند تا حقوق سهام داران، به این وسیله تامین گردد؛اما درباره این که ماهیت حقوقی این انتقال چیست و چه آثاری باید برآن مترتب شود ؛به بحث چندانی صورت نگرفته است.البته از جهت شکلی، قانون گذاران شرایطی را مقرر می کنند؛چنان که در لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت، ۱۳۴۷، در خصوص شرایط شکلی انتقال سهام با نام و سهام بی نام، مقرراتی پیش بینی شده است .اگر انتقال یاد شده را بیع بدانیم، با توجه به قانون مدنی و منابع فقهی، تکلیف تشریفات انعقاد و آثار آن تا اندازه ای روشن است.درحالی که اگر ماهیت آن را عقد نامعین و قراردادی براساس قواعد عمومی قراردادها بدانیم، با دشواری های گوناگون روبرو خواهد بود، ضمانت اجرای تاخیر در تادیه بهای سهام و توقیف و انتقال دوباره آن و خیارات مخصوص بیع و بسیاری از موارد دیگر، در پرده ابهام خواهد بود و دادرسان را در امر رسیدگی و تعیین آثار مقصود دچار مشکل و اختلاف و پراکندگی نظرها می کند؛از این جهت، در این پایانامه، با توجه به مبانی فقهی و حقوقی عقد بیع و ماهیت حقوقی سهام شرکت های سهامی، به این پرسش پاسخ داد می شود که آیا می توان انتقال سهام شرکت های سهامی را در قالب عقد بیع تجزیه و تحلیل کرد یا برای تحلیل آن، باید به قواعد عمومی قراردادها و عقود نامعین و در نتیجه، ماده ۱۰ ق.م متوسل شد.برای این منظور، ابتدا تعریف عقد بیع از دیدگاه فقهی و حقوقی بررسی می شود و سپس از برخی شرایط اختصاصی مبیع یعنی مالیت و عینیت آن، بحث می شود و در مرحله سوم، ماهیت حقوقی سهام با توجه به قوانین موضوعه و نظر حقوقدان ها مورد تجزیه وتحلیل قرار می گیرد؛دست آور این،پایان نامه ، نشان می دهد که منظور از واژه عین در تعریف عقد بیع مذکور در ماده ۳۳۸ قانون مدنی فقط اموال مادی نیست؛بلکه افزون بر آن، اموال غیرمادی از قبیل سهام شرکت های سهامی و همه حقوق مالی مانند حق مولف و حق سرقفلی را نیز در بر می گیرد.در این تحقیق، ماهیت حقوقی سهام که در قانون تجارت مشخص نشده است، با استفاده از دیگر مقررات قانونی و همچنین با تجزیه و تحلیل آن روشن می شود و معلوم می شود که از طرفی سهام جزء اموال اعتباری محسوب می شود نه ذاتی و از طرف دیگر جزء اموال منقول می باشد در نهایت، بیع سهام از سه دیدگاه فقیهان، حقوق موضوعه و حقوقدان ها مورد بحث قرار می گیرد.
ساختار و فهرست پایان نامه
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه ۱
۱–بیان مساله تحقیق ۱
۲–اهمیت موضوع تحقیق و انگیزه انتخاب آن: ۲
۳–هدف از تحقیق: ۲
۴–سوالات تحقیق: ۲
الف–سوال اصلی ۲
ب–سوالات فرعی ۲
۵–روش تحقیق ۳
۶–سوابق تحقیق ۳
۷–طرح کلی تحقیق ۳
فصل اول کلیات ۴
مبحث اول: معرفی و شناخت سهم ۶
گفتار اول:تعریف سهم ۶
الف)تعریف لغوی: ۶
ب)تعریف اصطلاحی: ۶
گفتار دوم: اقسام سهام ۱۰
الف) اقسام سهم از حیث صورت ظاهری ۱۱
۱– سهام با نام : ۱۱
۲–سهام بی نام: ۱۳
ب)اقسام سهم از حیث مزایای ان: ۱۴
۱–سهام ممتاز ۱۴
۲–سهام عادی ۱۶
ج)اقسام سهم از حیث آورده ۱۶
۱–سهم سرمایه: ۱۶
۲–سهام انتفاعی: ۱۷
۳–سهم موسس: ۱۹
گفتار سوم : ماهیت حقوقی سهم ۲۰
الف) نظریه حق عینی بودن ماهیت حقوقی سهم: ۲۱
ب) نظریه حق دینی بودن ماهیت حقوقی سهم: ۲۴
ج) ماهیت خاص سهم ۲۶
مبحث دوم: اوصاف حقوقی سهم: ۳۱
گفتار اول: قابلیت نقل وانتقال آزادانه: ۳۱
گفتار دوم: منقول بودن سهام: ۳۳
گفتار سوم: قابلیت توقیف: ۳۶
الف)توقیف توسط خود شرکت: ۳۸
ب)توقیف توسط طلبکاران ۳۹
گفتار چهارم: قابلیت توثیق سهام: ۴۱
فصل دوم توصیف حقوقی بیع سهام وشرایط و احکام آن ۴۵
مبحث اول: مفهوم بیع سهام و شرایط عوضین ۴۷
گفتار اول: لزوم عینیت مبیع: ۴۸
گفتار دوم: لزوم مالیت مبیع: ۵۶
الف) مفهوم مال و مالیت ۵۶
ب) مال بودن سهام ۶۱
ج) مال نبودن سهام ۶۲
۱–نظر فقها در مورد بیع سهام ۶۳
۲–نظر حقوقدانان در مورد بیع سهام ۶۴
۳–بیع سهام از دیدگاه حقوق موضوعه ایران:(قانون مدنی و قانون تجارت) ۶۷
۴–نظر مورد اختیار ۷۰
مبحث دوم: شرایط اختصاصی بیع سهام ۷۳
گفتار اول: بیع سهام بی نام و قبض اوراق ۷۴
گفتار دوم: بیع سهام با نام در دفتر ثبت سهام ۷۵
الف) تشریفات و نحوه ثبت انتقال ۷۷
ب) اثر حقوقی ثبت ۸۰
مبحث سوم: احکام بیع سهام ۸۲
گفتار دوم : عقود تشریفاتی ۸۴
الف)سهام بی نام ۸۵
ب)سهام بانام ۸۶
گفتار سوم:شرایط خرید و فروش سهام در بورس اوراق بهادار: ۹۲
الف) شرایط شرکت عرضه کننده سهام: ۹۳
ب) شرایط راجع به سهام عرضه شده: ۹۴
فصل سوم آثار حقوقی بیع سهام ۹۶
مبحث اول: انتقال مالکیت سهام ۹۸
گفتار اول:انتقال تعهدات ناشی از سهم ۹۹
گفتار دوم:انتقال حقوق و مزایای ناشی از سهم ۱۰۲
گفتار سوم: انتقال قسمتی از سرمایه شرکت ۱۰۴
مبحث دوم: آثار بیع نسبت به فروشنده و خریدار سهام ۱۰۵
گفتار اول : وظایف و تکالیف فروشنده : ۱۰۵
الف) تسلیم اوراق سهام و اسناد انتقال ۱۰۶
ب)اجرای حقوق و تعهدات ناشی از سهم: ۱۰۶
ج) تعهدات انتقال دهنده راجع به ثبت انتقال ۱۰۷
گفتار دوم: وظایف و تکالیف خریدار ۱۰۷
الف)تادیه قیمت سهام: ۱۰۷
ب)پرداخت اقساط راجع به تعهدات ناشی از سهم: ۱۰۸
گفتار سوم: خیارات مختص بیع در بیع سهام ۱۰۸
الف) خیار مجلس ۱۰۹
ب)خیار تاخیر ثمن ۱۱۲
ج)خیار حیوان ۱۱۲
مبحث سوم:آثار انتقال نسبت به شرکت: ۱۱۳
گفتار اول: ثبت انتقال در دفاتر شرکت: ۱۱۳
گفتار دوم: الحاق منتقل الیه به شرکت ۱۱۵
نتیجه گیری ۱۱۶
منابع و مآخذ ۱۲۰
کلیدواژه ها
- سهام
- عقد بیع
- اوراق بهادار
- نظام حقوقی
- قانون تجاری
- ایران