تأثیر گفتمان حقوقی بر کاربرد واژگان در دادگاه مدنی بر اساس طبقه‌بندی روابط مفهومی
تأثیر گفتمان حقوقی بر کاربرد واژگان در دادگاه مدنی بر اساس طبقه‌بندی روابط مفهومی نام مقاله ای از فرنگیس عباس زاده ، بهمن گرجیان ، الخاص ویسی و مهران معماری است که در شماره 44 (دی 1399) فصلنامه پژوهشهای حقوقی منتشر شده است.
چکیده
کارآمدی واژگان در محیط دادگاه مدنی با استفاده از گفتمان کلامی و غیرکلامی نقش مؤثری در تأیید ادعای طرفین دعوی دارد. هدف از این تحقیق تجزیه و تحلیل تأثیر گفتمان حقوقی بر کاربرد واژگان در دادگاه مدنی بر اساس الگوی طبقه‌بندی روابط مفهومی واژگانی صفوی (1390) است. داده‌های تحقیق از فایل‌های تصویری پانزده پرونده به‌صورت روش تصادفی جمع‌آوری شد. تجزیه و تحلیل روابط مفهومی واژگانی شامل هممعنایی، تضاد، چندمعنایی، تأویل معنایی، ابهام، هم‌نشینی واژگانی و پیشانگاری متأثر از گفتمان و ژانر دادگاه‌های مدنی بود. از هر فایل تصویری طلاق، بیست دقیقه تجزیه و تحلیل توصیفی گردید. نتایج نشان داد، استفاده صحیح از ساختارهای واژگانی و الگوهای دستوری ارتباطات میان‌فردی را درجهت مثبت سوق می‌دهد. در اغلب موارد متهم در انتخاب واژگان ناهنجاری دارد که این مسئله متناسب با آداب و رسوم، هنجارهای فرهنگی، وظایف فردی و موقعیتی او نیست و این امر در رأی قاضی بسیار مؤثر است. نتایج این تحقیق نشان داد که قاضی از ناهنجاری کلامی و غیرکلامی کمتر استفاده کرده و در برخی موارد حتی ناهنجاری مشاهده نگردید. نتایج همچنین نشان داد که در محیط دادگاه، قضات برای تأثیرگذاری بیشتر پیام ترجیح می‌دهند از چندمعنایی، هممعنایی، تضاد معنایی و تأویل معنایی بیشتر استفاده کنند و با واژگان و جملات متفاوت از تکرار بپرهیزند. هم قضات و هم زوجین، از فضاهای ذهنی و راهبردهای ارجاعی به‌منظور رفع ابهام و توجیه خود استفاده می‌کنند.
کلیدواژه ها
- زبانشناسي قضایی
- گزينش واژگانی
- روابط مفهومی
- دادگاه مدنی