تأملی بر امکان‌سنجی تعقیب داخلی و بین‌المللی جنایات ارتکابی رژیم صهیونیستی در غزه
تأملی بر امکان‌سنجی تعقیب داخلی و بین‌المللی جنایات ارتکابی رژیم صهیونیستی در غزه نام مقاله ای از فضل الله فروغی بوده که در شماره اول دوره شانزدهم (فروردین 1403) مجله علمی مطالعات حقوقی منتشر شده است.
چکیده
جنایات بین‌المللی ارتکابی رژیم صهیونیستی در غزه، به‌ویژه از 7 اکتبر 2023 تاکنون بی‌تردید مستوجب تعقیب و محاکمه است؛ اما اینکه بر اساس ظرفیت‌های حقوق کیفری بین‌المللی در زمینه اصول و معیارهای تعیین صلاحیت دادگاه‌های داخلی کشورها و در رابطه با تأسیس و فعالیت دادگاه‌های بین‌المللی، نهایتاً در کدام دادگاه و چگونه امکان تعقیب و محاکمه این افراد وجود دارد و اینکه دست‌یابی به چنین هدفی با چه موانع و محدودیت‌های حتمی یا احتمالی مواجه خواهد شد، پرسشی است که بررسی و پاسخ به آن، موضوع این مقاله را تشکیل می‌دهد. یافته‌های این پژوهش که بر اساس روش تحلیلی – توصیفی و با استناد به منابع کتابخانه‌ای انجام گرفته است، نشان می‌دهد که در قلمرو صلاحیت داخلی کشورها، فرض مداخله قضایی از طریق اصول صلاحیتی سرزمینی و فراسرزمینی حتی صلاحیت جهانی با توجه به محدودیت‌های قانونی، قضایی و اجرایی آن، امری ناممکن و یا بسیار محدود، ناچیز و ناکارآمد است. در سطح بین‌المللی نیز امکان تعقیب این جنایات با تشکیل دادگاه‌های اختصاصی یا مختلط و یا با ارجاع وضعیت فلسطین به دیوان کیفری بین‌المللی از سوی شورای امنیت سازمان ملل، فرضی ناممکن و یا بسیار غیرمحتمل به نظر می‌رسد؛ اما با دولت محسوب شدن فلسطین و بر آن اساس، پذیرش صلاحیت موردی دیوان و الحاق به اساسنامه آن و ارجاع وضعیت توسط دولت فلسطین یا دولت دیگر عضو اساسنامه به دیوان و نیز با ابتکار دادستان دیوان به آغاز تحقیقات، اعمال صلاحیت دیوان کیفری نسبت به جنایات ارتکابی موردبحث، امکان‌پذیر است.
کلیدواژه ها
- جنایات بین‌المللی
- دادگاه‌های داخلی
- دادگاه‌های بین‌المللی
- غزه
- رژیم صهیونیستی