ماده ۹ قانون مجازات اسلامی
ماده ۹ قانون مجازات اسلامی: مرتکب جرایمی که به موجب قانون خاص یا عهدنامهها و مقررات بینالمللی در هر کشوری یافت شود در همان کشور محاکمه میشود، اگر در ایران یافت شود طبق قوانین جزایی جمهوری اسلامی ایران محاکمه و مجازات میگردد.
مواد مرتبط
توضیح واژگان
- جرم: منظور از «جرم»، هر رفتاری اعم از فعل یا ترک فعل است که در قانون برای آن مجازات تعیین شده است.[۱]
- عهدنامه: به قراردادهایی که در زمینههای متعدد، بین دولتها منعقد میگردد؛ عهدنامههای بینالمللی گویند.[۲]
- مجازات: مجازات در لغت به معنی جزا دادن، پاداش و کیفر آمده است. در اصطلاح حقوقی، آزاری است که قاضی به علت ارتکاب جرم به نشانه نفرت جامعه از عمل مجرمانه و مرتکب آن برای شخص مقصر، مطابق قانون تعیین میکند. همچنین مجازات ضامن اجراء قواعد مربوط به نظم عمومی است و با سایر ضمانت اجراها متمایز است.[۳]
پیشینه
سابقاً قانونگذار در بند و ماده ۳ قانون مجازات عمومی مصوب ۱۳۵۲ و ماده ۸ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰، اصل صلاحیت جهانی را مورد توجه قرار داده بود.[۴]
به اصل صلاحیت جهانی، «اصل صلاحیت همگانی یا بین المللی-صلاحیت مبتنی بر نظم جهانی» نیز گفته میشود.[۵]
نکات تفسیری دکترین ماده 9 قانون مجازات اسلامی
در این ماده، اصل صلاحیت جهانی پیشبینی شدهاست. طبق این اصل، ارتکاب برخی جرائم مانند تروریسم، قاچاق مواد مخدر و … آنچنان قبیح و قابل سرزنش هستند که هر دولتی حق تعقیب، محاکمه و مجازات آن را دارد؛[۶] صرف نظر از تابعیت بزهکار، بزهدیده و محل وقوع جرم،[۷]چرا که پیامدهای منفی ناشی از این جرائم، علاوه بر امنیت دولتها میتواند انتظام بینالمللی را به خطر اندازد.[۸] بدیهی است که این نوع صلاحیت، نوعی صلاحیت تکمیلی است و در فرض عدم وجود یا عدم امکان استفاده از صلاحیت سرزمینی، شخصی و واقعی اعمال خواهد شد.[۹] قانون گذار در این ماده، اصل صلاحیت جهانی را در مفهومی مضیق پذیرفتهاست و برای اعمال آن دو شرط را لازم میداند، شرط اول: وجود قانون خاص، عهدنامه و مقررات بینالمللی و شرط دوم: یافت شدن متهم در ایران.[۱۰]
نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 9 قانون مجازات اسلامی
محتوای مندرج در این قسمت توسط هوش مصنوعی تولید شده است. |
- این ماده به صلاحیت قضایی ایران برای محاکمه مجرمان بر اساس قوانین جزایی جمهوری اسلامی ایران، هنگامی که در ایران یافت شوند، اشاره دارد.
- به مقررات بینالمللی و عهدنامهها در رابطه با محاکمه مجرمان توجه شده است.
- اهمیت وجود قوانین خاص در تعیین مکان محاکمه مجرمان بیان شده است.
- این ماده بر ضرورت انطباق با قوانین جزایی کشور در صورت یافت شدن مجرمان در ایران تأکید میکند.
- نشاندهنده همکاری بینالمللی در محاکمه و مجازات مجرمان است.
مصادیق و نمونه ها
از جمله جرائمی که طبق این صلاحیت، قابل محاکمه هستند میتوان به این موارد اشاره کرد: تروریسم، دزدی دریایی، خرید و فروش و تجارت برده، قاچاق انسان، زنان و کودکان، قاچاق مواد مخدر، هواپیما ربائی، اشاعه و خرید و فروش نشریات مستهجن، جنایات آپارتاید و … .[۱۱]
پایان نامه و رساله های مرتبط
مقالات مرتبط
- مطالعه تطبیقی تدابیر سرکوبگری در قبال اعمال مخلّ رقابت اقتصادی در سیاست جنایی تقنینی ایران و اتحادیه اروپا
- اقدامات جامعه بین المللی و مقررات داخلی کشورها در مقابله جنایت تجاوز ارضی
- استثنائات اصل صلاحیت سرزمینی دررسیدگی به جرائم اتباع بیگانه در ایران با عنایت به قانون مجازات اسلامی 1392
- صلاحیت قانون و قضایی ایران در خصوص رسیدگی به جرایم ارتکابی هواپیماهای خارجی در قلمرو ایران
- تحول مصونیت مقامات دولتی از صلاحیت کیفری محاکم خارجی در رویه دیوان بین المللی دادگستری
- تأملی بر امکانسنجی تعقیب داخلی و بینالمللی جنایات ارتکابی رژیم صهیونیستی در غزه
- شرایط حقوقی اعمال صلاحیت جهانی در حقوق بینالملل
- صلاحیت مبتنی بر تابعیت مجنیعلیه با تأکید بر قانون جدید مجازات اسلامی
- مطالعۀ تطبیقی الزامات شکلی اصل صلاحیت جهانی در نظامهای حقوقی آلمان و سوئد
- صلاحیت جهانی، نهادی پوپولیستی یا لازمه زیست بینالمللی؟
- فرایند و ضرورت انعقاد و اجراییسازی معاهدات بینالمللی در نظام حقوقی ایران
- واکاوی معنایی اعتبار رشد و کمال عقل در مسئولیت کیفری نوجوانان
منابع
- ↑ ماده 2 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392
- ↑ عباس زراعت و محمدرضا معین. مقدمه علم حقوق (کلیات). چاپ 1. جنگل، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1282636
- ↑ مهدی شهرکی. تحولات کیفرشناسی در قانون جزایی ایران. فصلنامه قانونیار شماره 6 تابستان 1397، 1397. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6656432
- ↑ عباس زراعت. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (همراه با فهرست تفصیلی عناوین مجرمانه). چاپ 4. ققنوس، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 699244
- ↑ نورمحمد صبری. حقوق جزای عمومی (جلد اول). چاپ 1. مساوات، 1399. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6273840
- ↑ محمدابراهیم شمس ناتری، حمیدرضا کلانتری، زینب ریاضت و ابراهیم زارع. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول) حقوق جزای عمومی. چاپ 2. میزان، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4938460
- ↑ محمدابراهیم شمس ناتری، حمیدرضا کلانتری، زینب ریاضت و ابراهیم زارع. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول) حقوق جزای عمومی. چاپ 2. میزان، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4938468
- ↑ علی نجفی توانا و ایوب میلکی. حقوق جزای عمومی (تحلیلی انتقادی تطبیقی) (جلد اول). چاپ 1. جتگل، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5231348
- ↑ محمدابراهیم شمس ناتری، حمیدرضا کلانتری، زینب ریاضت و ابراهیم زارع. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول) حقوق جزای عمومی. چاپ 2. میزان، 1393. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4938488
- ↑ حسین میرمحمدصادقی. حقوق جزای عمومی (جلد اول). چاپ 1. دادگستر، 1399. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6230716
- ↑ رضا شکری و قادر سیروس. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوق کنونی (دکترین و رویه کیفری ایران). چاپ 8. مهاجر، 1389. ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 800676