تاثیر قانون جدید مجازات اسلامی بر نظام مسیولیت مدنی در حقوق ایران
 | |
| عنوان | تاثیر قانون جدید مجازات اسلامی بر نظام مسیولیت مدنی در حقوق ایران |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | محمدجواد پایکاری |
| استاد راهنما | سیدمصطفی سعادت مصطفوی |
| استاد مشاور | سلمان عمرانی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۴ |
| دانشگاه | دانشگاه امام صادق علیه السلام |
تاثیر قانون جدید مجازات اسلامی بر نظام مسیولیت مدنی در حقوق ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط محمدجواد پایکاری، با راهنمایی سیدمصطفی سعادت مصطفوی و با مشاوره سلمان عمرانی در سال ۱۳۹۴ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه امام صادق علیه السلام دفاع گردید.
چکیده
مبنای مسیولیت مدنی همواره از موضوعات بحث برانگیز در مسیولیت مدنی بوده است. ریشه برخی از این مبانی منابع غربی و ریشه برخی دیگر منابع اسلامی است. مبنای خطر و تقصیر برگرفته از غرب و مبنای نفی ضرر یا به عبارتی قابلیت انتساب عرفی ضرر به شخص از مبانی اسلامی قابل استنباط است. قوانین موضوعه جمهوری اسلامی ایران در سیر تطور خود، حسب مورد یکی از این مبانی را برای مسیولیت مدنی برگزیده است که موجب سردرگمی حقوق دانان شده است.براساس مطالعات انجام شده در حقوق ایران، می توان گفت به رغم غنای فقهی در زمینه مسیولیت مدنی، قوانین موجود در این زمینه در حقوق ایران بسیار پراکنده است. قانون مدنی با درنظر گرفتن موازین فقهی و با ذکر چند ماده به صورت کلی، اصول مسیولیت مدنی را بیان کرده است؛ قانون مسیولیت مدنی براساس نظریه تقصیر تنظیم شده و با سایر قوانین مطابقت ندارد؛ قانون مجازات اسلامی سابق و جدید نیز به بیان مصداقی موارد ضمان پرداخته است. به صورت کلی می توان گفت، جدای از قانون مسیولیت مدنی، سایر قوانین موضوعه دارای رویه نزدیک به هم و برگرفته از فقه غنی اسلامی است.قانون جدید مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ در موضوعاتی نظیر تعدد عوامل دخیل در ورود زیان، حوادث رانندگی و مسیولیت پزشک وارد شده است و با انتخاب قاعده قابلیت انتساب عرفی ضرر، حسب مورد در مصادیق اجتماع اسباب، نظریه تساوی، سبب مقدم در تاثیر و میزان تاثیر را برای تعیین مسیول و تقسیم مسیولیت برگزیده است که به نظر می رسد تلاش کرده نظام مسیولیت مدنی در ایران را به سوی مبانی اسلامی سوق دهد.
ساختار و فهرست پایان نامه
مقدمه ۵
فصل نخست – مفهوم، انواع و قلمرو مسیولیت مدنی ۸
مبحث نخست: انواع و قلمرو مسیولیت ۹
گفتار نخست: انواع مسیولیت ۹
بند نخست: مسیولیت اخلاقی ۱۰
بند دوم: مسیولیت کیفری ۱۰
بند سوم: مسیولیت انتظامی یا حرفه ای ۱۰
بند چهارم: مسیولیت مدنی ۱۱
۱– مسیولیت مدنی قراردادی ۱۱
۲– مسیولیت مدنی قهری ۱۲
بند پنجم: بررسی انواع مسیولیت در یک مثال (پزشک) ۱۲
گفتار دوم: قلمرو مسیولیت مدنی ۱۳
بند نخست: تفاوت مسیولیت مدنی و مسیولیت اخلاقی ۱۳
بند دوم: تفاوت مسیولیت مدنی و مسیولیت کیفری ۱۵
مبحث دوم: مفهوم و ارکان مسیولیت مدنی ۱۷
گفتار نخست: مفهوم مسیولیت مدنی ۱۷
گفتار دوم: ارکان رایج مسیولیت مدنی ۱۹
بند نخست: وجود ضرر ۱۹
بند دوم: ارتکاب فعل زیان بار ۲۱
بند سوم: رابطه سببیت ۲۲
فصل دوم: مبانی نظری مسیولیت مدنی ۲۳
مبحث نخست: ضمان غیر مبتنی بر رابطه علیت ۲۶
مبحث دوم: ضمان مبتنی بر رابطه علیت ۲۷
گفتار نخست: مبانی مبتنی بر زیان رسان ۲۹
بند نخست: نظریه تقصیر ۲۹
۱ نارسایی های نظریه تقصیر ۳۳
۲ تعدیل نظریه تقصیر ۳۳
بند دوم: نظریه خطر (مسیولیت بدون تقصیر) ۳۴
بند سوم: نظریه های مختلط ۳۷
۱ نظریه تقصیر عرفی یا کار نامتعارف ۳۷
۲ نظریه خطر در برابر انتفاع ۳۸
گفتار دوم: مبانی مبتنی بر زیان دیده ۳۹
بند نخست: نظریه تضمین حق ۳۹
گفتار سوم: مبانی مبتنی بر ضرر (نظریه اسلامی) ۴۲
بند نخست: قاعده نفی ضرر ۴۳
بند دوم: قاعده اتلاف ۴۴
بند سوم: قاعده تسبیب ۴۶
فصل سوم – سیر تطور مبانی مسیولیت مدنی در نظام قانون گذاری ایران ۴۸
مبحث نخست: قانون مدنی (۱۳۰۷) ۴۹
مبحث دوم: قانون مسیولیت مدنی (۱۳۳۹) ۵۲
مبحث سوم: قانون بیمه اجباری وسایل نقلیه موتوری زمینی دربرابر اشخاص ثالث (۱۳۴۷) ۵۶
مبحث چهارم: قانون مجازات اسلامی (۱۳۷۵) ۶۰
فصل چهارم – انعکاس مبانی مسیولیت مدنی در قانون مجازات اسلامی ۶۳
مبحث نخست:تحولات مسیولیت مدنی ناشی از فعل شخصی با دخالت عوامل متعدد ۶۶
گفتار نخست: مسیولیت مدنی ناشی از اجتماع چند مباشر ۶۹
بند نخست: اجتماع دو یا چند مباشر ظاهری به نحو مجمل ۷۰
۱ اجتماع چند مباشر ظاهری به نحو مجمل در قانون مجازات اسلامی ۷۵ ۷۲
۲ اجتماع چند مباشر ظاهری به نحو مجمل در قانون مجازات اسلامی ۹۲ ۷۳
بند دوم: اجتماع چند مباشر با تاثیر جداگانه ۷۵
بند سوم: اجتماع چند مباشر به صورت اشتراکی ۷۶
۱ اجتماع چند مباشر به صورت اشتراکی در قانون مجازات اسلامی ۷۵ ۷۶
۲ اجتماع چند مباشر به صورت اشتراکی در قانون مجازات اسلامی ۹۲ ۷۷
گفتار دوم: مسیولیت مدنی ناشی از اجتماع چند سبب ۷۸
بند نخست: اجتماع چند سبب در طول یکدیگر ۸۰
۱ اجتماع چند سبب در طول یکدیگر در قانون مجازات اسلامی ۷۵ ۸۱
۲ اجتماع چند سبب در طول یکدیگر در قانون مجازات اسلامی ۹۲ ۸۲
بند دوم: اجتماع چند سبب در عرض یکدیگر ۸۵
۱ اجتماع چند سبب در عرض یکدیگر در قانون مجازات اسلامی ۷۵ ۸۶
۲ اجتماع چند سبب در عرض یکدیگر در قانون مجازات اسلامی ۹۲ ۸۷
گفتار سوم: مسیولیت مدنی ناشی از اجتماع سبب و مباشر ۸۸
بند نخست: اجتماع سبب و مباشر در قانون مجازات اسلامی ۷۵ ۸۹
بند دوم: اجتماع سبب و مباشر در قانون مجازات اسلامی ۹۲ ۹۰
مبحث دوم: تحولات مسیولیت مدنی ناشی از حوادث رانندگی ۹۲
گفتار نخست: مسیولیت مدنی ناشی از تصادم دو وسیله نقلیه در قانون مجازات اسلامی ۷۵ ۹۴
گفتار دوم: مسیولیت مدنی ناشی از تصادم دو وسیله نقلیه در قانون مجازات اسلامی ۹۲ ۹۵
مبحث سوم: تحولات مسیولیت مدنی پزشک ۹۷
گفتار نخست: مبانی مسیولیت مدنی پزشک ۹۸
بند نخست: مبنای مسیولیت مدنی پزشک در فقه امامیه ۹۹
بند دوم: مبنای مسیولیت مدنی پزشک در قانون مجازات اسلامی ۷۵ ۱۰۰
بند سوم: مبنای مسیولیت مدنی پزشک در قانون مجازات اسلامی ۹۲ ۱۰۳
گفتار دوم: تاثیر شرط برایت از ضمان در مسیولیت ۱۰۴
بند نخست: ماهیت فقهی اخذ برایت ۱۰۶
بند دوم: تاثیر شرط برایت از ضمان در قانون مجازات اسلامی ۷۵ ۱۰۷
بند سوم: تاثیر شرط برایت از ضمان در قانون مجازات اسلامی ۹۲ ۱۰۹
فصل پنجم: نتیجه گیری ۱۱۱
فهرست منابع ۱۱۵
کلیدواژه ها
- مسیولیت مدنی
- مسیولیت مدنی
- قانون مجازات اسلامی
- تیوری تقصیر
- تسبیب
- اتلاف (حقوق)
- قاعده لاضرر
- نظام حقوقی
- ایران
- حقوق مدنی