تبانی برای ارتکاب جرایم علیه اعراض یا نفوس یا اموال مردم

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

در قانون

ماده 611 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات)، عنصر قانونی جرم تبانی برای ارتکاب جرایم علیه اعراض یا نفوس یا اموال مردم را تشکیل می دهد. به نظر میرسد واژه «مردم» دلالت بر رخ دادن امر تبانی و اجتماع علیه عده ای از افراد دارد و نمی توان تبانی برای ارتکاب جرم علیه یک شخص خاص را مشمول این جرم دانست.[۱]جرم مذکور را باید یکی از مصادیق توطئه های کیفری دانست. توطئه کیفری عبارت است از توافق میان افراد (دو یا چند نفر) به قصد ارتکاب جرم.[۲] به نظر می رسد این ماده، در صدد جرم انگاری دسته ای خاص از رفتار های شروع به جرم بوده و صرفاً مقاصد مجرمانه را جرم انگاری ننموده است، تصریح به لزوم تدارک مقدمات اجرایی پس از اجتماع و تبانی، مؤید این مسأله است.[۳] البته گروهی معتقدند تدارک مقدمات اجرایی که خود از شرایط تحقق این جرم است، یک مرحله قبل تر از شروع به جرم بوده و آغاز مرحله شروع به جرم، نیازمند گذر از این امر است.[۴] اما از سوی دیگر شرط تحقق این جرم آن است که تبانی کنندگان، بواسطه امری خارج از اراده خود، موفق به اقدام نشوند.[۵] لازم به تأکید مجدد است که صرف تدارک مقدمات اجرایی برای مجرمانه انگاشتن رفتار فرد، کافی نبوده و چنین رفتارهایی باید مسبوق به اجتماع و تبانی با قصد اقدام علیه اعراض و نفوس یا اموال افراد باشد،[۶] عطف عبارت «تدارک مقدمات اجرایی» به « اجتماع و تبانی» با حرف «و» نشانگر همین امر است.[۷]

یکی از سوالات مطروحه در خصوص این ماده آن است که آیا توافق با کودک برای ارتکاب جرایم مورد بحث را میتوان بر اساس همین ماده جرم انگاری نمود؟ به نظر میرسد به دلیل فقدان قدرت توافق و نیز فقدان اعتبار قانونی موافقت وی، پاسخ این سوال منفی است.[۸]

در خصوص عنصر معنوی این جرم، علاوه بر سوء نیت عام، قصد مجرمانه علیه اعراض، نفوس یا اموال مردم لازم است.[۹]

همچنین لازم به ذکر است که در صورت محقق شدن جرم مورد تبانی از سوی تبانی کنندگان، باید فقط قائل به مجازات همان جرم بود و نمیتوان آنان را به دلیل تبانی برای ارتکاب جرم نیز بر اساس مقررات این ماده مجازات کرد.[۱۰]

منابع

  1. رضا شکری و قادر سیروس. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوق کنونی (دکترین و رویه کیفری ایران). چاپ 8. مهاجر، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 813140
  2. سیدجعفر بوشهری. حقوق جزا (جلد سوم) (جبران خسارت). چاپ 2. شرکت سهامی انتشار، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1034480
  3. مجله پژوهش های حقوقی شماره 14 سال 1387. موسسه مطالعات و پژوهش های حقوقی شهر دانش، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3586788
  4. حسین میرمحمدصادقی. حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی). چاپ 17. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 434008
  5. حسین میرمحمدصادقی. حقوق جزای اختصاصی (جلد سوم) (جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی) (مطالعه تطبیقی). چاپ 17. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 434008
  6. ایرج گلدوزیان. بایسته های حقوق جزای عمومی (جلد اول دوم سوم). چاپ 20. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 614740
  7. عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد دوم) (بخش تعزیرات). چاپ 2. ققنوس، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 376920
  8. سیدجعفر بوشهری. حقوق جزا (جلد اول) (اصول و مسائل). چاپ 2. شرکت سهامی انتشار، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1274132
  9. عباس زراعت. شرح قانون مجازات اسلامی (جلد دوم) (بخش تعزیرات). چاپ 2. ققنوس، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 376908
  10. سیدمهدی حجتی و مجتبی باری. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 1. دادستان و میثاق عدالت، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 1429024