تبیین ماهیت فرزندخواندگی و آثار آن با تاکید بر قانون جدید

عنوان	تبیین ماهیت فرزندخواندگی و آثار آن با تاکید بر قانون جدید
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	سیدحسین مرتضوی
استاد راهنما	فاطمه رجایی
استاد مشاور	علیرضا پوراسماعیلی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۴۰۰
دانشگاه	دانشگاه حکیم سبزواری

تبیین ماهیت فرزندخواندگی و آثار آن با تاکید بر قانون جدید عنوان پایان نامه ای است که توسط سیدحسین مرتضوی، با راهنمایی فاطمه رجایی و با مشاوره علیرضا پوراسماعیلی در سال ۱۴۰۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه حکیم سبزواری دفاع گردید.

چکیده

فرزندخواندگی نهادی است که در زندگی انسان ها سابقه ای دیرینه دارد. پیش از اسلام در ایران نیز وجود داشته و بعداز ظهور اسلام با تغییراتی توسط قرآن وسنت امضاء شده است. برای شناخت بهتر این نهاد لازم است ابتدا به ماهیت آن بپردازیم پژوهش هایی که تاکنون صورت گرفته بیشتر به تفسیر موارد قانونی ومصادیق آن پرداخته اند اما ماهیت فرزندخواندگی را به صورت جامع مورد بررسی قرار نداده اند. درباره ی ماهیت فرزندخواندگی نظرات متعددی اظهار شده، برخی آن را ایقاع دانسته و برخی صرف یک رابطه ی حقوقی به حکم دادگاه می دانند. به نظر می رسد فرزندخواندگی یک عقد باشد و نه ایقاع یا صرف حکم دادگاه، چرا که نیازمند اراده ای دوطرفه است و هیچکس بردیگری ولایت ندارد، سیره ی گذشتگان نیز موید تلقی فرزندخواندگی به عنوان یک عقد است و مفسران قرآن نیز این نهاد را عقد تلقی معرفی نموده اند. فرزندخواندگی عقدی تشریفاتی است، مبتنی بر مصلحت فرزندخوانده بوده و لازم الاجراست و طبق قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست حقوق و تکالیفی را نیز برای طرفین ایجاد می کند. از جمله وظایفی که برای سرپرست مقرر شده تامین مالی آینده ، پرداخت هزینه های زندگی، تربیت و نگهداری از فرزندخوانده است و فرزندخوانده نیز ملزم به رعایت احترام و اطاعت از سرپرست خود می باشد.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب چکیده:

مقدمه

بیان مسیله

اهمیت و ضرورت تحقیق

پرسش های تحقیق

پاسخ ها یا فرضیه ها

روش تحقیق

فصل اول: مفاهیم، پیشینه و مبانی فرزندخواندگی مفاهیم

۱–۱ فرزندخواندگی

۱–۲ کودک و نوجوان بی سرپرست

۱–۳ فرزند

۱–۴ سرپرستی

۱–۵ حضانت

۱–۶ ولایت

۱–۷ قرابت

۱–۷–۱ قرابت نسبی

۱–۷–۲ قرابت سببی

۱–۷–۳ قرابت رضاعی

۱–۸ پیشینه فرزندخواندگی

۱–۸–۱ فرزندخواندگی پیش از اسلام

۱–۸–۱–۱ در آیین مسیحیت

۱–۸–۱–۲ در ایران باستان

۱–۸–۱–۳ در عربستان پیش از اسلام

۱–۸–۱–۴ فرزندخواندگی در حقوق رومی ژرمنی

۱–۸–۱–۵ فرزندخواندگی در حقوق کامن لو

۱–۸–۲ فرزندخواندگی در اسلام

۱–۸–۲–۱ جایگاه یتیم در اسلام

۱–۸–۲–۲ احکام لقیط در اسلام

۱–۹ مبانی فرزندخواندگی

۱–۹–۱ حق حیات

۱–۹–۲ فواید فرزندخواندگی

فصل دوم: تبیین ماهیت فرزندخواندگی ۲–۱ نظرات مطرح شده در باب ماهیت فرزندخواندگی

۲–۲ نظریه عقد بودن فرزندخواندگی

۲–۲–۱ منشا فقهی عقد فرزندخواندگی

۲–۲–۲ سیره ی عرف و عقلا در تایید عقد بودن فرزندخواندگی

۲–۲–۳ دلایل عقد بودن فرزندخواندگی

۲–۲–۴ عقد فرزندخواندگی در تفاسیر قرآن

۲–۲–۵ جایگاه عقد فرزندخواندگی در میان عقود

۲–۲–۵–۱ لازم یا جایز بودن عقد فرزندخواندگی

۲–۲–۵–۲ بانام بودن عقد فرزندخواندگی

۲–۲–۵–۳ تشریفاتی بودن عقد فرزندخواندگی

۲–۲–۵–۴ مسامحی بودن عقد فرزندخواندگی Error! Bookmark not defined ۲–۲–۶ نهادهای مشابه فرزندخواندگی

۲–۲–۶–۱ نهاد قیمومت

۲–۲–۶–۲ نهادهای سرپرستی

فصل سوم: احکام عقد فرزندخواندگی در فقه و حقوق موضوعه ۳–۱ آثار فرزندخواندگی در فقه

۳–۱–۱ آثار فرزندخواندگی از منظر نسب

۳–۱–۲ آثار فرزندخواندگی از منظر ارث

۳–۱–۳ آثار فرزندخواندگی از منظر حرمت نکاح

۳–۲ فرزندخواندگی در حقوق موضوعه ایران

۳–۲–۱ شرایط عقد فرزندخواندگی

۳–۲–۱–۱ اذن رهبری

۳–۲–۱–۲ جلب نظر سازمان بهزیستی

۳–۲–۱–۳ رعایت مصلحت کودک

۳–۲–۱–۴ اشتراک در دین

۳–۲–۱–۵ اهلیت طرفین

۳–۲–۱–۶ رضایت طرفین عقد

۳–۲–۲ شرایط مربوط به طرفین در قانون سرپرستی مصوب ۹۲

۳–۲–۲–۱ سن فرزندخوانده

۳–۲–۲–۲ فقدان ولی خاص فرزندخوانده یا عدم صلاحیت وی

۳–۲–۲–۳ وجود رابطه زوجیت و یا تجرد برای متقاضیان

۳–۲–۲–۴ شرط مربوط به سن فرزند خواه

۳–۲–۲–۵ شرط وجود یا عدم وجود فرزند

۳–۲–۲–۶ شرط تامین مالی فرزندخوانده توسط فرزندخواه

۳–۲–۲–۷ سلامت جسمانی و اخلاقی فرزندخواه

۳–۲–۲–۸ شرط تابعیت متقاضیان فرزندخواندگی

۳–۲–۲–۹ صلاحیت اخلاقی

۳–۲–۳ تشریفات و آیین دادرسی

۳–۲–۳–۱ تشریفات مربوط به تحقیق و بررسی

۳–۲–۳–۲ تشریفات رسیدگی و صدور حکم

۳–۲–۳–۲–۱ تعیین دادگاه صالح

۳–۲–۳–۲–۲ تشریفات رسیدگی

۳–۲–۳–۲–۳ صدور قرار سرپرستی به صورت آزمایشی

۳–۲–۳–۲–۴ صدور حکم دایمی سرپرستی

۳–۲–۳–۳ موارد فسخ حکم و قرار سرپرستی

۳–۲–۳–۳–۱ موارد فسخ حکم سرپرستی

۳–۲–۳–۳–۲ مرجع صالح برای فسخ حکم سرپرستی

۳–۲–۳–۳–۳ فسخ قرار سرپرستی

۳–۲–۳–۳–۴ موارد فسخ قرار سرپرستی

۳–۲–۳–۳–۵ مرجع صالح برای فسخ قرار سرپرستی

۳–۲–۴ حقوق و تکالیف طرفین عقد فرزندخواندگی

۳–۲–۴–۱ تکالیف سرپرست و حقوق فرزندخوانده

۳–۲–۴–۱–۱ نخست حضانت و نگهداری

۳–۲–۴–۱–۳ تربیت

۳–۲–۴–۱–۳ تکلیف سرپرست به اخذ سند سجلی برای فرزندخوانده

۳–۲–۴–۱–۴ تکالیف سرپرست در امور مالی

۳–۲–۴–۱–۴ تکلیف سرپرست در پرداخت نفقه

۳–۲–۴–۲ تکالیف فرزندخوانده و حقوق سرپرست

۳–۲–۴–۲–۱ تکلیف کودک و نوجوان در برابر سرپرست

۳–۲–۴–۲–۲ حق سرپرست در برخورداری از حق اولاد و مرخصی

۳–۲–۵ مقایسه قانون قدیم و جدید فرزندخواندگی

نتیجه گیری

فهرست منابع

کلیدواژه ها

• فرزندخواندگی
• سرپرستی
• عقد