تجزیه شرکت ها در حقوق ایران و تطبیق آن با حقوق انگلیس
 | |
| عنوان | تجزیه شرکت ها در حقوق ایران و تطبیق آن با حقوق انگلیس |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | رجبعلی گرجی مهلبانی |
| استاد راهنما | حمید ابهری1 |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۳۹۹ |
| دانشگاه | دانشگاه مازندران |
تجزیه شرکت ها در حقوق ایران و تطبیق آن با حقوق انگلیس عنوان رساله ای است که توسط رجبعلی گرجی مهلبانی، با راهنمایی حمید ابهری 1 در سال ۱۳۹۹ و در مقطع دکتری دانشگاه مازندران دفاع گردید.
چکیده
شرکت های تجاری، بطور روزافزون در وضعیت اقتصادی و اجتماعی کشور، نقش حساسی ایفاء می نمایند. مدیران، معمولا، در پی توسعه ی شرکت وگسترش اعضاء میباشند. با این وجود، مواردی از قبیل مشکلات اداری، اختلاف بین مدیران و شرکاء، تخصصی شدن شرکت و مسایل سیاسی و اجتماعی و اقتصادی ممکن است زمینه ساز انحلال و تصفیه ی شرکت گردد. انحلال و تصفیه ی شرکت موجود و تاسیس و تشکیل شرکت جدید بر اساس قانون تجارت ۱۳۱۱و لایحه ی اصلاحی قانون تجارت۱۳۴۷متضمن صرف هزینه ی هنگفت و وقت طولانی خواهد بود. تجزیه، یکی از بهترین و کم هزینه ترین مسیر جهت تداوم فعالیت و حفظ منافع است. در انگلیس، قوانین نسبتا جامعی در قانون شرکت های ۱۹۸۵ و ۲۰۰۶ و هم چنین دستورالعمل ششم اتحادیه اروپا وجود دارد. اما، در نظام حقوقی ایران، در قوانین مدنی و تجارت، موانعی جدی بر سر راه تجزیه وجود دارد. لوایح تجارت ۱۳۸۴و ۱۳۹۱که این نهاد را پیش بینی نموده اند به منزله ی اولین گام در این مسیر پر فراز و نشیب میباشند. تهیه و تصویب طرح تجزیه توسط مدیران، مواردی که لزوما باید در طرح گنجانده شود، تصویب آن توسط مجمع عمومی فوق العاده، نقش طرح و مصوبه مذکور در تجزیه، بررسی نقش مراجع دولتی، ثبت تجزیه در اداره ثبت و آثار آن بر سهامداران و اشخاص ثالث و حفظ حقوق اقلیت از جمله مواردی است که باید مورد توجه ویژه قرار گیرد. بررسی ل.پ.ق.ت۱۳۹۱ و ق.ش.۲۰۰۶ نشان می دهد تجزیه از جمله قرارداد تشریفاتی معین است که ایجاب آن توسط مدیران شکل گرفته و مجمع با تصویب آن قبول خود را اعلام می نماید. البته، عدم رعایت تشریفات، می تواند سبب بطلان نسبی آن را فراهم سازد. انعقاد قرارداد، آثاری بر شرکت های تجزیه شده و جدیدالتاسیس، طلبکاران و بدهکاران و کارگران و... خواهد داشت. اگرچه، در قوانین و لایحه مورد بررسی، تشابهاتی در رعایت تشریفات انعقاد و آثار وجود دارد. اما، از جمله مهم ترین تفاوت ها، چگونگی حفظ حقوق اقلیت و نقش دادگاه در انعقاد قرار داد میباشد.
ساختار فهرست رساله
عنوان صفحه مقدمه........................................................................................................................................................................۱ الف: بیان مسیله..................................................................................................................................................۱ ب: سوال های پژوهش........................................................................................................................................۲ ج: فرضیه های پژوهش ......................................................................................................................................۲ د: پیشینه های پژوهش.........................................................................................................................................۳ ه: حدود پژوهش................................................................................................................................................۴ و: اهداف پژوهش..............................................................................................................................................۵ ز: روش شناسی پژوهش......................................................................................................................................۵ ح: تقسیم بندی مطالب.........................................................................................................................................۵ فصل اول: مفاهیم و ماهیت تجزیه.............................................................................................................................۷..... مبحث اول: مفاهیم (لغوی و اصطلاحی)...............................................................................................................۷. گفتار اول: مفهوم شرکت..............................................................................................................................۷... بند اول: مفهوم و انواع شرکت ها در حقوق ایران.........................................................................................۷ الف: انواع شرکت ها بر مبنای قوانین........................................................................................................۷ ب: تقسیم بندی شرکت ها بر مبنای نظر حقوقدانان.................................................................................۱۲ ۱: شرکت تجاری و شرکت مدنی........................................................................................................۱۲ ۲: شرکت عملی و شرکت ثبتی............................................................................................................۱۴ ۳: شرکت اشخاص و شرکت سرمایه....................................................................................................۱۷ بنددوم: مفهوم و انواع شرکت ها در حقوق انگلیس...................................................................................
الف: شرکت های موضوع قانون شرکت های ۱۹۸۵ و ۲۰۰۶..................................................................
ب: مشارکت ها......................................................................................................................................۲۱ گفتار دوم: مفهوم تجزیه، علل و انواع آن.....................................................................................................
بند اول: معنای تجزیه در حقوق ایران............................................................................................................۲۴ الف: معنای لغوی تجزیه..........................................................................................................................۲۴ ب: معنای اصطلاحی تجزیه.....................................................................................................................۲۴ بنددوم: معنای تجزیه در حقوق انگلیس.........................................................................................................۲۷ ۱: تعریف قانون شرکت ۲۰۰۶ و دستورالعمل اتحادیه اروپا از تجزیه.....................................................۲۷ ۲: تعریف حقوقدانان انگلیسی از تجزیه................................................................................................۲۸ بندسوم: علل ایجاد تجزیه..........................................................................................................................۲۹ بندچهارم: انواع تجزیه...............................................................................................................................۳۲ الف: انواع تجزیه از نظر قانون.................................................................................................................۳۲ ۱: تجزیه جزیی....................................................................................................................................۳۳ ۲: تجزیه کلی......................................................................................................................................۳۴ ب: انواع تجزیه از حیث اقتصادی............................................................................................................۳۵ ۱: تجزیه به رو ش عمودی...................................................................................................................۳۵ ۲: تجزیه به روش افقی.........................................................................................................................۳۵ ۳: تجزیه به روش مختلط......................................................................................................................۳۵ ج: انواع تجزیه بر مبنای دستورالعمل ششم اتحادیه اروپا...........................................................................۳۶ ۱: تجزیه از طریق تصاحب یا تملک.....................................................................................................۳۶ ۲: تجزیه از طریق تاسیس شرکت های جدید.......................................................................................
۳: تجزیه به روش ترکیبی ....................................................................................................................۳۶مبحث دوم: ماهیت حقوقی تجزیه و اوصاف آن.....................................................................................................۳۸ گفتار اول: ماهیت حفوفی تجزیه......................................................................................................................۴۰ بند اول: تطبیق تجزیه با ماده
قانون مدنی.............................................................................................۴۰ بند دوم: تطبیق تجزیه با بیع.....................................................................................................................۴۱ بند سوم: تطبیق تجزیه با تبدیل تعهد.........................................................................................................۴۲ بند چهارم: تجزیه و انتقال به حکم قانون..................................................................................................۴۴ گفتار دوم: اوصاف تجزیه................................................................................................................................۴۵ بند اول: کتبی بودن ایجاب و قبول.............................................................................................................
بند دوم: تملیکی و عهدی..........................................................................................................................
بند سوم: آنی بودن.....................................................................................................................................۴۶ بند چهارم: تشریفاتی بودن .........................................................................................................................۴۶ بند پنجم: معوض بودن ..............................................................................................................................۴۷ بند ششم: لازم بودن...................................................................................................................................۴۹ فصل دوم: شرایط تجزیه و موانع آن در حقوق ایران و نهادهای مشابه.........................................................................
مبحث اول: شرایط تجزیه بر مبنای لایحه ۱۳۹۱...................................................................................................۵۱ گفتار اول: تهیه و تصویب طرح تجزیه توسط مدیران.......................................................................................۵۲ بند اول: مندرجات الزامی طرح تجزیه.........................................................................................................۵۷ ۱:گزارش توجیهی دلایل تجزیه............................................................................................ ..............۶۰ ۲: نام شرکت موضوع تجزیه................................................................................................................۶۲ ۳: نوع تجزیه .......................................................................................................................................۶۴
- تعیین نام شرکت بازمانده و جدید در تجزیه......................................................................................۶۴ ۵: تهیه صورت های مالی شرکت موضوع تجزیه...................................................................................۶۵ ۶: ذکر میزان اوراق بهادار و نوع آن و تعیین عوض اوراق مذکور در شرکت جدید یا بازمانده ................۶۶ ۷: طرح اساسنامه شرکت بازمانده و یا جدید و اسامی مدیر یا مدیران و بازرس یا بازرسان و اعلام قبولی آنها....................................................................................................................
۸: تعیین تعداد سهام و یا میزان سهم الشرکه سهامداران و یا شرکای شرکت جدید یا بازمانده.................۶۷ ۹: تبیین شیوه های تعیین تعداد سهام و یا میزان سهم الشرکه مذکور همراه با نظریه کارشناسان رسمی دادگستری.............................................................................................۶۸ ۱۰: تعیین تکلیف در مورد مسیولیت تادیه دیون شرکت موضوع تجزیه و ایفای تعهدات آن با قید میزان دیون درطرح تجزیه......................................................................۶۸ ۱۱: نحوه تقسیم اموال و مطالبات........................................................................................................۷۰ ۱۲: تعیین تکلیف در مورد حقوق خاص شرکاءد و یا سهامداران شرکت موضوع تجزیه.......................۷۰ ۱۳: تعیین وضع کارکنان با رعایت مقررات مربوط...............................................................................۷۱ ۱۴: ذکر دعاوی له و علیه شرکت موضوع تجزیه در مراجع قانونی.......................................................۷۳ ۱۵: تعیین روزنامه شرکت جدید..........................................................................................................۷۵ ۱۶: تعیین نحوه انتقال اموال به روش ارزش روز یا دفتری.....................................................................۷۶ ۱۷: برآورد هزینه های تجزیه..............................................................................................................
بند دوم:مندرجات اختیاری طرح تجزیه.....................................................................................................۷۷ گفتار دوم: تصویب طرح در مجمع عمومی فوق العاده.....................................................................................۷۷ بند اول: ارایه گزارش بازرس یا بازرسان راجع به طرح تجزیه.....................................................................۸۱ بنددوم: فراهم بودن حق اطلاع سهامداران............................................................................... ................۸۳ گفتار سوم: تایید مصوبه مجمع عمومی توسط مراجع دولتی ( نقش دادگاه، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی)۸۴ بنداول: نقش دادگاه در نظام حقوقی انگلیس...............................................................................................۸۴ الف: دعوت از مجمع عمومی سهامداران جهت اتخاذ تصمیم راجع به تجزیه....................... ....................۸۴ ب: تایید طرح تجزیه بوسیله دادگاه.........................................................................................................۸۵ بنددوم: نقش دادگاه و وزارت تعاون در نظام حقوقی ایران.........................................................................۸۶گفتار چهارم: ثبت تجزیه......................................................................................................................................۸۶مبحث دوم: موانع تجزیه شرکت.......................................................................................................................................۸۸ گفتار اول: موانع تجزیه شرکت در قانون مدنی..................................................................................................۹۰ گفتار دوم: موانع تجزیه شرکتهای تجاری درقانون تجارت۱۳۱۱ و لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت..۹۱ گفتار سوم: موانع تجزیه شرکتهای تجاری بر اساس لوایح ۱۳۸۴ و ۱۳۹۱ تجارت............................................۹۳ مبحث سوم: نهادهای مشابه با تجزیه......................................................................................................................۹۹ گفتار اول: ادغام.............................................................................................................................................۹۹ گفتار دوم: خرید یا تحصیل............................................................................................................................۱۰۱ گفتار سوم: امتزاج...........................................................................................................................................۱۰۲ گفتار چهارم: تصاحب.....................................................................................................................................۱۰۲ گفتار پنجم: تبدیل............................................................................................................................................۱۰۳ گفتار ششم: اتحاد استراتژیک .........................................................................................................................۱۰۴ گفتار هفتم: انحلال..........................................................................................................................................۱۰۵ گفتار هشتم: تصفیه...........................................................................................................................................۱۰۶ فصل سوم: آثار تجزیه شرکتها ..................................................................................................................................۱۰۸مبحث اول: تاثیر تجزیه بر شرکت تجزیه شونده...............................................................................................۱۰۹ گفتار اول: زوال شخصیت حقوقی شرکت تجزیه شونده.................................................................................۱۰۹ بند اول: زوال شخصیت حقوقی شرکت تجزیه شونده بر اساس لایحه جدید قانون تجارت...........................۱۰۹ بند دوم: زوال شخصیت حقوقی شرکت تجزیه شونده بر اساس حقوق انگلیس............................................۱۱۲ گفتار دوم: واگذاری دارایی و تعهدات شرکت تجزیه شونده به شرکت جدیدالتاسیس.....................................۱۱۴ بند اول: نحوه واگذاری دارایی و تعهدات در حقوق انگلیس.......................................................................۱۱۷ الف:نظریه عدم نقض شرط................................................................................................................۱۱۷ ب:نظریه نقض شرط..........................................................................................................................۱۲۰ ج:نظریه نقض شرط در صورت ورود ضرر به شخص ثالث...................................................................۱۲۰ بند دوم: نحوه انتقال دارایی و تعهدات در حقوق ایران................................................................................۱۲۱ الف: اثر تجزیه بر شروط عدم انتقال ......................................................................................................۱۲۲ ب: ماهیت حقوقی انتقال دیون در نهاد تجزیه در حقوق ایران ................................................................۱۲۵ ۱: نظریه تبدیل تعهد .........................................................................................................................۱۲۶ ۲: نظریه انتقال دین............................................................................................................................۱۲۷ ۳: نظریه انتقال طلب...........................................................................................................................۱۳۰ ۴: نظریه تغییر تعهد.............................................................................................................................۱۳۰ ۵: نظریه قایم مقامی.............................................................................................................................۱۳۰ ج: زمان و نحوه ارزیابی انتقال دین و طلب از شرکت تجزیه شونده به شرکت جدیدالتاسیس...................۱۳۶ مبحث دوم: تاثیر تجزیه بر سهامداران و دارندگان سهم الشرکه شرکت تجزیه شونده............................................۱۳۸ گفتار اول: تاثیر تجزیه بر دارندگان سهم الشرکه و سهامداران در اکثریت........................................................۱۳۹ گفتار دوم: تاثیر تجزیه بر دارندگان سهم الشرکه و سهامداران در اقلیت ..........................................................۱۴۰ بند اول: در نظام حقوقی انگلیس ...............................................................................................................۱۴۱ بند دوم: در نظام حقوقی ایران....................................................................................................................۱۴۲ مبحث سوم: تاثیر تجزیه بر اشخاص حقیقی و حقوقی بدهکار یا طلبکار از شرکت تجزیه شونده...........................۱۴۲ گفتار اول: تاثیر تجزیه بر اشخاص حقیقی و حقوقی طلبکار.............................................................................۱۴۳ گفتار دوم: تاثیر تجزیه بر اشخاص حقیقی و حقوقی بدهکار............................................................................۱۴۵ مبحث چهارم: تاثیر تجزیه بر شرکت های جدیدالتاسیس و سهامداران ان.............................................................۱۴۵ گفتار اول: مسیولیت شرکت های جدیدالتاسیس ............................................................................................۱۴۵ بند اول: مسیولیت شرکت های جدیدالتاسیس در قبال اشخاص ثالث...........................................................۱۴۶ الف: نسبت به دیون غیر پیش بینی شده................................................................................................۱۴۶ ب: نسبت به تعهدات و دیون پیش بینی شده......................................................................................۱۴۶ بند دوم: مسیولیت شرکت های جدیدالتاسیس در قبال تقصیرات یکدیگر...................................................۱۴۷ بند سوم: ایجاد اساسنامه جدید..................................................................................................................۱۵۰ گفتار دوم: تاثیر تجزیه بر سهامداران شرکت جدیدالتاسیس و شرکاء ضامن.....................................................۱۵۱ بند اول: تاثیر تجزیه بر سهامداران شرکت جدیدالتاسیس............................................................................۱۵۱ بند دوم: تاثیر تجزیه بر شرکاء ضامن..........................................................................................................۱۵۲ نتیجه و پیشنهادات .....................................................................................................................................................۱۵۴ الف)نتیجه.......................................................................................................................................................۱۵۴ ب) پیشنهادات.................................................................................................................................................۱۵۶منابع..............................................................................................................................................................................۱۵۷
کلیدواژه ها
- حقوق ایران
- انگلستان
- بررسی تطبیقی
- کسب و کار
- شرکت های تجاری
- تقسیم
- حقوق تجارت
- بخش شرکت های تولیدی
- شرکت های کوچک
- طرح تجزیه
- تجزیه کلی و جزیی
- شرکت تجزیه شونده و جدیدالتاسیس
- انحلال و تصفیه