تحلیل روح قانون و جایگاه آن در حقوق ایران

عنوان	تحلیل روح قانون و جایگاه آن در حقوق ایران
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	میلاد سیوندی پور
استاد راهنما	منوچهر توسلی نایینی
استاد مشاور	محمدمهدی الشریف
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۴۰۱
دانشگاه	دانشگاه اصفهان

تحلیل روح قانون و جایگاه آن در حقوق ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط میلاد سیوندی پور، با راهنمایی منوچهر توسلی نایینی و با مشاوره محمدمهدی الشریف در سال ۱۴۰۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه اصفهان دفاع گردید.

چکیده

در دوران معاصر، قانون مهمترین منبع حقوق محسوب می شود. در استدلال های حقوقی و قضایی، قانون نقش بسزایی دارد. در کنار متن قانون برای استنباط احکام، نهادی تحت عنوان روح قانون در نظام های حقوقی از جمله ایران وارد شده است. در ماده ۳ قانون اصول محاکمات حقوقی و ماده ۳ قانون آیین دادرسی مدنی سال ۱۳۱۸ و اصل ۱۳۸ قانون اساسی، اصطلاح روح قانون به کار رفته، اما تعریفی از آن ارایه نشده است و جایگاه آن در استدلال های حقوقی مشخص نیست. در این پایان نامه با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از ابزار کتابخانه ای، به تعریف روح قانون و جایگاه آن در حقوق ایران پرداخته شده است. با بررسی روح قانون در دکترین حقوق ایران و جمع بندی نظرات، روح قانون به حقیقت قانون و عناصر دخیل در خلق آن تعریف شده که این روح قانون جزیی از قانون بوده که در تفسیر و تکمیل قانون بر منابع و فتاوی معتبر اسلامی مقدم می باشد و با توجه به شریعت اسلام به عنوان مبنای اعتبار قواعد حقوقی در حقوق ایران، روح قانون در قوانین متخذ از احکام ثابت اسلام، در راستای همان اصول ثابت شکل گرفته و در قوانین حوزه منطقه الفراغ روح قانون می تواند عناصر گوناگونی داشته باشد.

ساختار و فهرست پایان نامه

عنوان صفحه فصل اول کلیات ۱–۱– طرح پژوهشی

۱–۱–۱– شرح و بیان مساله پژوهشی:

۱–۱– ۲– یشینه و تاریخچه موضوع تحقیق: (مطالعات و تحقیقاتی که درباره ی این موضوع صورت گرفته و نتایج حاصل ازآن)

۱–۱– ۳– اهداف تحقیق:

۴–۱–۱–اهمیت و ارزش تحقیق:

۵–۱–۱–کاربرد نتایج تحقیق: (رفع نیازهای ملی، ارایه نظریه جدید، عبور از مرزهای دانش، انتشارات علمی، ثبت اختراع، تولید محصول و تجاری سازی و )

۶–۱–۱–فرضیه ها (در صورت لزوم) یا سوالهای تحقیق:

۷–۱–۱– نوع مطالعه و روش بررسی فرضیه ها و یا پاسخگویی به سوالات (توصیفی، تجربی، تحلیل محتوا، اسنادی، تاریخی و )

۸–۱–۱–کلید واژه ها:

۱– ۲– مفاهیم بنیادین

۱–۲–۱– قانون و جایگاه آن در نظام های حقوقی

۱– ۲– ۱– ۱– مقدمه

۱– ۲– ۱– ۲– تعریف قانون و اقسام آن

۱– ۲– ۱– ۳– تاریخچه قانونگذاری در ایران و جهان

۱– ۲– ۳– ۴– قانون در نظام های مختلف حقوقی

فصل دوم ماهیت روح قانون ۱–۲–نظریات راجع به ماهیت روح قانون

۲– ۱– ۱– اصول کلی حقوق به عنوان روح قانون

۲–۱–۲–نیت و قصد قانونگذار به عنوان روح قانون

۳–۱–۲–هدف قانون یا هدف قانونگذار به عنوان روح قانون

۴–۱–۲–نظریه های علمی به عنوان روح قانون

۲– ۱– ۵– نظریه منابع اسلامی به عنوان روح قانون

۲– ۲–نقد نظریات راجع به ماهیت روح قانون

۲– ۲– ۱–نقد نظریه اصول کلی حقوق به عنوان روح قانون

۲– ۲– ۲–نقد نظریه نیت و قصد قانونگذار به عنوان روح قانون

۲– ۲– ۳–نقد نظریه هدف قانون یا هدف قانونگذار به عنوان روح قانون

۲– ۲– ۴– نقد نظریه ی نظریه های علمی به عنوان روح قانون

۲– ۲– ۵–نقد نظریه منابع اسلامی به عنوان روح قانون

۲– ۳–نتیجه گیری نهایی:تعریف و ماهیت روح قانون

۲– ۴–ابزار و سازوکارهای کشف روح قانون

فصل سوم جایگاه روح قانون در حقوق ایران ۱–۳–تاریخچه روح قانون در حقوق ایران

۳– ۲– بررسی قابلیت استناد به روح قانون در حقوق ایران

۳– ۳– روح قانون در مکاتب تفسیر قانون

۳– ۴– جایگاه تفسیری روح قانون در قوانین متخذ از شرع

۳– ۵– تعارض روح قانون با احکام و قوانین متخذ از شرع

۳– ۶– تعارض روح قانون با عرف

۳– ۷– جایگاه تفسیری روح قانون در قوانین متغیر و غیر متخذ از شرع

۳– ۸– جایگاه تکمیلی روح قانون در حقوق ایران

۳– ۹– فواید استناد به روح قانون در امر تفسیر و دادرسی

۳– ۱۰–معایب استناد به روح قانون در امر تفسیر و دادرسی

۳– ۱۱– نتیجه گیری

منابع و مآخذ

کلیدواژه ها

• قانون
• روح قانون
• قاعده حقوقی
• نظم حقوقی