تحولات حقوق سرمایه گذاری در موافقت نامه آمریکا مکزیک کانادا

عنوان	تحولات حقوق سرمایه گذاری در موافقت نامه آمریکا مکزیک کانادا
رشته	حقوق تجارت بین الملل
دانشجو	احسان چهره
استاد مشاور	نوید رهبر
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۴۰۲
دانشگاه	دانشگاه شهید بهشتی

تحولات حقوق سرمایه گذاری در موافقت نامه آمریکا مکزیک کانادا عنوان پایان نامه ای است که توسط احسان چهره، و با مشاوره نوید رهبر در سال ۱۴۰۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی دفاع گردید.

چکیده

روند جهانی شدن و گسترش تجارت آزاد میان کشور های جهان، از برجسته ترین عواملی بودند که اقتصاد قرن بیست و یکم را شکل دادند. به موازات اینکه روز به روز وابستگی و پیوند میان کشور های جهان به واسطه ی گسترش تجارت میان آن ها قوی تر می شود، نیاز به وضع قوانین و مقرراتی شفاف در خصوص سرمایه گذاری های بین المللی نیز احساس می شود. موافقت نامه ی آمریکا، مکزیک و کانادا که از تاریخ یکم جولای سال ۲۰۲۰ جایگزین موافقت نامه ی نفتا شد، دربردارنده ی جدید ترین تحولات در خصوص مقررات سرمایه گذاری میان کشور های آمریکای شمالی است. در حد فاصل بیش از بیست و پنج ساله ی میان اجرای نفتا و جایگزینی موافقت نامه ی آمریکا، مکزیک و کانادا، تحولات زیادی در زمینه ی استاندارد های رفتاری در حقوق سرمایه گذاری بین المللی با تاکید بر حفظ نقش حاکمیتی دولت ها و همچنین نظریات نوپدیدی حول محور مشروعیت داوری های مربوط به اختلافات سرمایه گذاری شکل گرفته است. با توجه به لزوم روزآمد شدن مقررات مندرج در نفتا در تمام زمینه ها از جمله مباحث مربوط به سرمایه گذاری، بررسی موضوعاتی همچون حقوق وابسته و مطلق سرمایه گذار و همچنین فرآیند رسیدگی به داوری های مرتبط با سرمایه گذاری، از جمله مهم ترین موضوعاتی هستند که بایستی در خصوص تحولات به وقوع پیوسته در خصوص هر یک، بحث و بررسی صورت گیرد. مقررات سرمایه گذاری در موافقت نامه آمریکا، مکزیک و کانادا؛ در همان چهارچوب شکلی موافقت نامه ی نفتا تدوین شده است اما در عین حال که شاکله ی موافقت نامه ی پیشین حفظ شده است، تعهدات دولت میزبان در خصوص استاندارد های رفتاری مستقل و وابسته و همچنین داوری های سرمایه گذاری، دستخوش تغییراتِ بسیاری شده است. برخی از این تغییرات ناشی از تجارب اندوخته شده در جریان دعاوی مطروحه در حدفاصل اجرای این دو موافقت نامه، برخی منعکس کننده ی نظریات تفسیری کمیسیون نفتا به عنوان رکن صالح در خصوص تفسیر متن موافقت نامه و تعدادی دیگر نیز در راستای انعکاس نظریات نوپدید در حوزه ی حقوق بین المللی سرمایه گذاری بوده است. به طور کلی در زمینه ی استاندارد های رفتاری مطلق و وابسته می توان گرایش آشکار به بیان تفصیلی و بدون ابهام حقوق مرتبط با سرمایه گذار، ضمن تاکید بر حق حاکمیتی کشور ها را مشاهده کرد و در زمینه ی داوری سرمایه گذاری نیز در راستای رویکردِ تاکید بر حفظ حق حاکمیتی کشور ها، محدوده ی اعمال داوری سرمایه گذاری به میزان بسیار قابل توجهی محدود و مقید گردیده است.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه

الف–تعریف و طرح مسیله

ب–اهمیت موضوع

پ– پرسش های پژوهش

ت– فرضیات پژوهش

ث–پیشینه پژوهش

ج–ضرورت انجام پژوهش

چ–اهداف و کاربردهای پژوهش ح– نوآوری پژوهش

خ–قلمروی پژوهش

د–سازماندهی پژوهش

ذ–روش پژوهش

فصل ۱– تاریخچه شکل گیری، زمینه های تغییرات و مفاهیم سرمایه گذار و سرمایه گذاری در نفتا وآ م ک ۶ مبحث اول: زمینه های پیدایش نفتا و تغییرات آن ۶ گفتار اول: مذاکرات اولیه نفتا ۶ گفتار دوم: اهداف شکل گیری نفتا ۷ گفتار سوم– مزایا و معایب مقررات سرمایه گذاری نفتا ۸ بند اول: آمریکا ۹ بند دوم: کانادا ۱۰ بند سوم: مکزیک……………………………………………………………………………………………………… ۱۱ گفتار چهارم: زمینه های پیدایش موافقت نامه ی آمریکا، مکزیک، کانادا ۱۱ بند اول: انتقادات ترامپ به نفتا ۱۲ بند دوم: مدرن سازی نفتا ۱۳ مبحث دوم: تعریف سرمایه گذاری و سرمایه گذار در موافقت نامه نفتا و آمریکا، کانادا مکزیک ۱۴ گفتار اول: مفهوم سرمایه گذاری بین المللی ۱۴ گفتار دوم: تعریف سرمایه گذاری در معاهدات سرمایه گذاری ۱۵ گفتار سوم: سرمایه گذاری های تحت پوشش نفتا ۱۹ گفتار چهارم: سرمایه گذاری های تحت پوشش در موافقت نامه ی آمریکا، مکزیک، کانادا ۲۱ گفتار پنجم: تعریف سرمایه گذار در معاهدات سرمایه گذاری ۲۵ بند اول: اشخاص حقیقی به عنوان سرمایه گذار ۲۵ بند دوم: اشخاص حقوقی به عنوان سرمایه گذار ۲۷ بند سوم: تعریف سرمایه گذار در موافقت نامه ی نفتا و آمریکا، مکزیک، کانادا ۲۸ فصل دوم: تحولات استاندارد های رفتاری مطلق و وابسته در موافقت نامه های نفتا و آ ک م ۳۱ مبحث اول: سلب مالکیت و پرداخت غرامت ۳۱ گفتار اول: سلب مالکیت در حقوق سرمایه گذاری بین المللی……………………… ۳۲ گفتار دوم: سلب مالکیت قانونی…………… ………………………………… ……………………………………… ۳۳ بند اول: هدف عمومی از سلب مالکیت…………………………………… ۳۴ بند دوم: فرآیند منصفانه………………………… ………………………………………… ۳۵ بند سوم: تبعیض آمیز نبودن سلب مالکیت……………………………… ………… ۳۶ بند چهارم پرداخت غرامت……………………………………………………… ۳۷ گفتار سوم: سلب مالکیت غیرمستقیم……………… ……………… ………………………………………………۴۱ بند اول: سلب مالکیت غیرمستقیم در نفتا و آمریکا، مکزیک، کانادا…… ……………… ……………… ۴۳ بند دوم: مستثنیات مشروع…………………………… ۴۴ گفتار چهارم: استثنای سلب مالکیت در خصوص مالکیت های فکری…………………………………… ۴۴ مبحث دوم: استاندارد رفتار منصفانه و عادلانه……………………………………………… ۴۵ گفتار اول: رفتار منصفانه و عادلانه در معاهدات بین المللی سرمایه گذاری…………………………… ۴۵ گفتار دوم: مفهوم رفتار منصفانه و عادلانه……………………………………… ۴۷ گفتار سوم: معیار حداقل استاندار رفتار منصفانه و عادلانه…………………… ………………………… ۵۰ گفتار چهارم: تحولات رفتار منصفانه و عادلانه در نفتا و آمریکا، مکزیک، کانادا ۵۳ گفتار پنجم: شفافیت و ثبات نظام حقوقی دولت میزبان و حمایت از انتظارات مشروع سرمایه گذار… ……… ۵۴ گفتار ششم: استاندارد محافظت و امنیت کامل………………………………………… ۵۶ مبحث سوم: استاندارد رفتار ملی……………………………………………………………………………… ۵۸ گفتار اول: استاندارد رفتار ملی در معاهدات سرمایه گذاری……………………………………………… ۵۸ گفتار دوم: مفهوم استاندارد رفتار ملی ۶۰ گفتار سوم: اعمال استاندارد رفتار ملی……………………………………………… ۶۱ گفتار چهارم: استاندارد رفتار ملی در موافقت نامه ی نفتا و آمریکا، مکزیک، کانادا… …………… ۶۲ مبحث چهارم: استاندارد رفتاری ملت کامله الوداد…………… ۶۵ گفتار اول: استاندارد رفتار کامله الوداد در معاهدات سرمایه گذاری بین المللی ۶۶ گفتار دوم: مفهوم استاندارد کامله الوداد……………………………………………………………… ۶۸ گفتار سوم: اعمال استاندارد کامله الوداد…………………………………………… ۶۹ گفتار چهارم: استاندارد رفتار کامله الوداد در موافقت نامه ی نفتا و آمریکا، مکزیک، کانادا…………… ۷۰ فصل سوم: تحولات داوری سرمایه گذاری در موافقت نامه های نفتا و آ م ک………………… ۷۳ مبحث اول: زمینه های ایجاد تغییرات در مقررات داوری……………………………………………… ۷۳ گفتار اول: کانادا………………………… ۷۳ گفتار دوم: مکزیک……………………………………………… ۷۷ گفتار سوم: آمریکا ……………………………………………………………… ۷۸ مبحث دوم: حل و فصل اختلافات پیش از ارجاع به داوری…………………………… … ۸۰ گفتار اول: حل و فصل اختلافات از طریق مذاکره و سازش…………………… ۸۰ گفتار دوم: رویه ی دیوان های داوری در خصوص حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات…… ۸۱ گفتار سوم: حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات در موافقت نامه ی نفتا و آمریکا، مکزیک، کانادا ۸۲ مبحث سوم: محدودیت های های رسیدگی به دعاوی به موجب داوری ۸۴ گفتار اول: محدوده ی صلاحیت رسیدگی دیوان داوری ۸۴ گفتار دوم: صلاحیت رسیدگی داور در نفتا و آمریکا، مزیک، کانادا ۸۵ گفتار سوم: توسل به مراجع داخلی پیش از توسل به داوری ۸۷ بند اول: توسل به مراجع قضایی داخلی در موافقت نامه ی نفتا و آمریکا، مکزیک، کانادا ۸۸ بند دوم: دستور موقت در جریان رسیدگی به دعاوی در دادگاه داخلی ۸۸ مبحث چهارم: نصب، جرح و اوصاف داور ۸۹ گفتار اول: نصب داوران در دعاوی سرمایه گذاری بین المللی ۸۹ گفتار دوم: انتصاب داوران در موافقت نامه ی نفتا و آمریکا، مکزیک، کانادا ۹۰ بند اول: مقام ناصب ۹۰ بند دوم: تعهدات و ویژگی های داور ۹۱ بند سوم: استقلال داور از دولت و نهاد ها ۹۲ بند چهارم: عدم مداخله فعال به عنوان مشاور، کارشناس، شاهد ۹۳ بند پنجم: ضوابط جرح داور ۹۳ مبحث پنجم: نهاد دوست دادگاه ۹۳ گفتار اول: تعریف نهاد دوست دادگاه ۹۴ گفتار دوم: دوست دادگاه در موافقت نامه ی نفتا و آمریکا، مکزیک، کانادا ۹۴ مبحث ششم: اعتراض مقدماتی ۹۶ گفتار اول: اعتراض مقدماتی در داوری سرمایه گذاری بین المللی ۹۶ گفتار دوم: مقررات مربوط به طرح اعتراض مقدماتی در موافقت نامه ی نفتا و آمریکا، مکزیک، کانادا ۹۷ بند اول: مقررات شکلی رسیدگی به اعتراض مقدماتی ۹۷ بند دوم: رسیدگی فوق العاده به اعتراض مقدماتی ۹۷ گفتار چهارم: هزینه های مربوط با اعتراض مقدماتی ۹۸ مبحث هفتم: شفافیت داوری ۹۸ گفتار اول: شفافیت در داوری سرمایه گذاری بین المللی ۹۹ گفتار دوم: شفافیت داوری در موافقت نامه ی نفتا و آمریکا، مکزیک، کانادا ۱۰۰ مبحث هشتم: احکام دیوان داوری ۱۰۲ گفتار اول: روش های جبران خسارت در معاهدات سرمایه گذاری ۱۰۲ بند اول: روش های جبران خسارت در موافقت نامه ی نفتا و آ م ک ۱۰۴ گفتار دوم: ممنوعیت پرداخت خسارت فرضی ۱۰۴ گفتار سوم: هزینه های داوری ۱۰۴ بند اول: نحوه ی جبران هزینه ها در موافقت نامه ی نفتا و آمریکا، مکزیک، کانادا ۱۰۵ جمع بندی ۱۰۷ کتاب شناسی ۱۰۹

کلیدواژه ها

• حقوق سرمایه گذاری بین المللی
• نفتا
• موافقت نامه آمریکا، مکزیک، کانادا
• استانداردهای رفتاری
• داوری سرمایه گذاری