تشخیص صلاحیت انحصاری دادگاه‌ها در دعاوی خصوصی بین‌المللی
تشخیص صلاحیت انحصاری دادگاه‌ها در دعاوی خصوصی بین‌المللی نام مقاله ای از محمد مجد کابری و اعظم انصاری است که در شماره سی و ششم (مهر 1400) فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی منتشر شده است.
چکیده
تعیین موارد صلاحیت انحصاری دادگاه‌ها در رسیدگی به دعاوی خصوصی بین‌المللی از اهمیت بسیاری برخوردار است. با این‌حال معیار واحد بین‌المللی جهت تشخیص موارد صلاحیت انحصاری دادگاه‌ها وجود ندارد. از این‌رو نظام‌های حقوقی مختلف رویکردهای متفاوتی در تعیین صلاحیت انحصاری دادگاه‌هایشان در پیش گرفته‌اند. در حالی که اندکی از نظام‌های حقوقی موارد صلاحیت انحصاری دادگاه‌های خود را تصریح نموده‌اند، دیگر نظام‌ها از جمله نظام حقوقی ایران موارد صلاحیت انحصاری دادگاه‌های خود را تصریح ننموده‌اند. حال سؤال مهم این است که در نظام‌های حقوقی اخیر، قضات با چه معیارهایی می‌توانند موارد صلاحیت انحصاری بین‌المللی دادگاه‌ها را تعیین نمایند. نوشتار حاضر ضمن بررسی رویکرد برخی نظام‌های حقوقی در این زمینه به همراه ارزیابی برخی معیارهای پیشنهادشده برای این موضوع به این نتیجه می‌رسد که در فقدان یک مفهوم واحد بین‌المللی از صلاحیت انحصاری، قضات باید موارد صلاحیت انحصاری را به‌صورت موردی تعیین نمایند. در فرایند چنین تعیینی، آن‌ها باید حاکمیت دولت، موضوع دعوا، طرفین اختلاف و هدف قانون‌گذار از وضع یک قاعدة صلاحیتی خاص را مدنظر داشته باشند.
کلیدواژه‌ها
- صلاحیت بین‌المللی دادگاه ها
- صلاحیت انحصاری
- شناسایی و اجرای آرای خارجی
- دعاوی خصوصی بین‌المللی
- نظم عمومی