تعذر وفاء به مفاد قرارداد با تاکید بر حقوق اسلامی و رویه قضایی
 | |
| عنوان | تعذر وفاء به مفاد قرارداد با تاکید بر حقوق اسلامی و رویه قضایی |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | سید مصطفی میلانی |
| استاد راهنما | منصور امینی |
| استاد مشاور | غلامعلی سیفی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۴۰۰ |
| دانشگاه | دانشگاه شهید بهشتی |
تعذر وفاء به مفاد قرارداد با تاکید بر حقوق اسلامی و رویه قضایی عنوان پایان نامه ای است که توسط سید مصطفی میلانی، با راهنمایی منصور امینی و با مشاوره غلامعلی سیفی در سال ۱۴۰۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی دفاع گردید.
چکیده
بعد از انعقاد هر قراردادی، طرفینِ قرارداد تعهداتی را بر عهده می گیرند که اجرای این تعهدات بر اساس اصول فقهی و حقوقی مانند اصل لزوم وفای به عهد الزامی است و طرفین قرارداد نمی توانند از اجرای تعهدات خود استنکاف کنند ولی گاهی از اوقات، تعهدات از سوی شخص متعهد اجرا نمی شود و این عدم اجرا ناشی از تعمد شخص متعهد نیست بلکه متعهد می خواهد که تعهد خودش را اجرا کند ولی به علت موانعی نمی توان به تعهد خودش عمل نماید و امکان ایفاء تعهدات برایش وجود ندارد در چنین حالتی گفته می شود که اجرای قرارداد با وضعیت تعذر مواجه شده است البته وضعیت تعذر در قرارداد، اسباب و علل مختلفی دارد که ممکن است جنبه مادی و یا اعتباری و یا شخصی داشته باشند ولی باید توجه نمود که تحقق تعذر بعد از انعقاد قرارداد منوط به این است که این اسباب و علل، خارجی بوده و غیرقابل پیش بینی و غیرقابل دفع باشند. اگر این شرایط جمع باشند قرارداد متعذر شده و آثاری مهمی ایجاد می شود ازجمله وضعیت قرارداد دگرگون شده و حسب مورد ممکن است به انحلال یا تعلیق یا تعدیل منتهی شود و همچنین وضعیت تعهد و مسوولیت قراردادی نیز متاثر شده بدین صورت که حسب مورد ممکن است منجر به سقوط دایمی یا موقت تعهد و همچنین معافیت متعهد از مسوولیت قراردادی شود. آنچه در این پژوهش مدنظراست صرفا بیان کلی این شرایط و آثار نیست بلکه تشریح دقیق این شرایط و آثار با تاکید و نگاهی تطبیقی به حقوق اسلامی و همچنین بیان آراء قضایی مرتبط به جهت عینی تر شدن مباحث می باشد. به علاوه می توان با کنار هم گذاشتن این شرایط و آثار، زمینه را برای پذیرش یک تیوری یا دکترین به نام تعذر اجرای قرارداد در حقوق اسلامی و حقوق ایران مطرح نمود که بر اساس آن بتوان برای قراردادهایی که غیرقابل اجرا می شوند، تعیین تکلیف نمود.
ساختار و فهرست پایان نامه
فهرست تفصیلی مقدمه
بیان و طرح مسیله
اهمیت موضوع
سوالات پژوهش
سوالات اصلی
سوالات فرعی
فرضیه های پژوهش
فرضیه های اصلی
فرضیه های فرعی
پیشینه پژوهش و نوآوری آن
اهداف پژوهش
روش و نوع پژوهش
ساختار پژوهش
فصل اول: مفهوم تعذر وفاء به مفاد قرارداد
مبحث نخست: تعریف تعذر وفاء به مفاد قرارداد و نهادهای مشابه آن
گفتار اول: معنای وفاء به قرارداد
گفتار دوم: معنای تعذر
بند اول: معنای لغوی
بند دوم: معنای اصطلاحی
گفتار سوم: تعذر و نهادهای مشابه آن
بند اول: تعذر و تعسر
بند دوم: تعذر و عدم امکان اجرای قرارداد
بند سوم:تعذر و عقیم شدن قرارداد
بند چهارم: تعذر و فورس ماژور
مبحث دوم: اقسام تعذر
گفتار اول: تعذر از حیث زمان وقوع
بند اول: تعذر اصلی
بند دوم: تعذر طاری
گفتار دوم: تعذر از حیث گستره زمانی
بند اول: تعذر دایمی
بند دوم: تعذر موقت
گفتار سوم: سایر اقسام تعذر
بند اول: تعذر کلی و جزیی
بند دوم: تعذر مطلق و نسبی
بند سوم: تعذر مادی(واقعی) و اعتباری(قانونی)
بند چهارم: تعذر در تعهدات اصلی و تعهدات فرعی
بند پنجم: تعذر مالی و غیرمالی
مبحث سوم:پیشینه تعذر
گفتار اول: تعذر در فقه امامیه
گفتار دوم: تعذر در فقه عامه
بند اول:فقه حنبلی
بند دوم: فقه شافعی
بند سوم: فقه حنفی
بند چهارم: فقه مالکی
گفتار سوم: سابقه تعذر در قوانین موضوعه
فصل دوم: شرایط و اسباب تعذر وفاء به مفاد قرارداد
مبحث نخست:شرایط تعذر
گفتار اول:خارجی بودن
بند اول: مفهوم و معیار
بند دوم: شرط خارجی بودن در حقوق اسلامی
گفتار دوم: غیرقابل دفع(اجتناب) بودن
بند اول: مفهوم و معیار
بند دوم: شرط غیرقابل دفع بودن در حقوق اسلامی
گفتار سوم: غیرقابل پیش بینی بودن
بند اول: مفهوم و معیار
بند دوم: شرط غیرقابل پیش بینی در حقوق اسلامی
مبحث دوم:اسباب تعذر
گفتار اول: اسباب و اشکال تعذر مادی
بند اول: اسباب تعذر مادی
الف حوادث طبیعی
ب حوادث اجتماعی و اقتصادی و جهانی
۱ شورش ها، انقلاب ها، کودتاها و هرگونه کشمکش های داخلی
۲ اعتصاب ها
۳ وقایع جهانی مانند جنگ و تحریم و
۴ بحران ها و نوسانات اقتصادی
ج حوادث منسوب به عمل انسان
بند دوم:اشکال تعذر مادی
الف تلف شدن
ب دور از دسترس قرار گرفتن
ج متعذر شدن انجام کار
گفتار دوم: اسباب تعذر قانونی یا اعتباری
گفتار سوم: اسباب تعذر شخصی
بند اول: فوت
الف فوت متعهد
ب فوت متعهدله
بند دوم: حجر
بند سوم: اعسار
بند چهارم:غیبت
بند پنجم:بیماری و موارد مشابه
الف بیماری متعهد
ب بیماری متعهدله
بند ششم:حکم قانون
گفتار چهارم: انتفاء هدف اساسی قرارداد
فصل سوم:آثار تعذر وفاء به مفاد قرارداد
مبحث نخست: اثر تعذر بر وضعیت قرارداد
گفتار اول: انحلال قرارداد( قهری یا ارادی)
بند اول: بررسی قاعده تعذر وفاء به مفاد عقد
الف معنای بطلان
۱ معنای لغوی بطلان
۲ معنای اصطلاحی بطلان
ب شرایط اعمال قاعده
ج مبانی و ادله قاعده
۱ بنای عقلا
۲ دلیل عقلی(لزوم ارتفاع نقیضین)
۳ تکلیف ما لا یطاق
۴ عدم مالیت و لزوم غرر
۵ اجماع
د حالت های بطلان در قاعده
۱ حالت های بطلان در تعذر اصلی
۲ حالت های بطلان در تعذر طاری
۳ حالت های بطلان در تعذر جزیی و کلی
۴ حالت های بطلان در تعذر مطلق و نسبی
ح مصادیق قاعده
۱ بیع
۲ اجاره
۳ عقد کفالت
۴ عقد وکالت
۵ رهن
۶ سایر عقود
بند دوم: خیار تعذر اجرای قرارداد(انحلال ارادی)
الف شرایط خیار تعذر تسلیم یا تعذر اجرای قرارداد
ب مبانی و ادله فقهی و قانونی خیار تعذر اجرا
۱ قاعده لاضرر
۲ اصل موازنه تسلیم در برابر تسلیم
۳ تخلف از شرط ضمنی
۴ مفهوم اولویت
۵ ملاک برخی از مواد قانونی
ج مصادیق خیار تعذر در فقه و حقوق ایران
۱ بیع
۲ اجاره
۳ شرط ضمن العقد
۴ خیار تبعض صفقه
۵ خیار تفلیس
۶ سایر موارد
گفتار دوم: تعلیق قرارداد
بند اول:اهمیت و جایگاه تعلیق در نظام حقوقی
بند دوم: شرایط تعلیق
بند سوم: بررسی تعلیق در حقوق اسلامی
گفتار سوم:تعدیل قرارداد
بند اول: مفهوم تعدیل
بند دوم: اقسام تعدیل
الف تعدیل قانونی
ب تعدیل قراردادی
ج تعدیل قضایی
بند سوم: امکان سنجی تعدیل در قراردادهای متعذر شده
مبحث دوم: اثر تعذر بر وضعیت تعهد و مسوولیت قراردادی
گفتار اول: سقوط تعهد و معافیت متعهد از اجرای تعهد
بند اول: معافیت دایم
بند دوم: معافیت موقت
گفتاردوم:معافیت از مسوولیت قراردادی
بند اول: مفهوم مسوولیت قراردادی
بند دوم:شرایط تحقق مسوولیت قراردادی
بند سوم:تاثیر تعذر در معافیت از مسوولیت قراردادی
الف: معافیت از پرداخت خسارت عدم اجرای تعهد
ب: معافیت از پرداخت خسارت تاخیر اجرای تعهد
بند چهارم: بررسی معافیت از مسوولیت قراردادی در حقوق اسلامی
گفتار سوم: عدم معافیت از مسوولیت قراردادی
بند اول: حکم قانون
دوم: توافق طرفین در قرارداد (شرط تضمین)
بند سوم: تقصیر متعهد
نتیجه
منابع
کلیدواژه ها
- تعذر وفای به قرارداد
- حقوق اسلامی
- آراء قضایی
- قوه قاهره
- انحلال قرارداد
- تعلیق قرارداد
- معافیت از مسوولیت قراردادی