تعیین دادگاه صالح در دعاوی نقض حق مؤلف در فضای مجازی
تعیین دادگاه صالح در دعاوی نقض حق مؤلف در فضای مجازی نام مقاله ای از مینا کاویانی و نجادعلی الماسی است که در دوره هفتم شماره یک فصلنامه علمی حقوق تطبیقی دانشگاه مفید منتشر شده است.
چکیده
با افزایش استفاده از اینترنت، امکان نقض حق مؤلف در فضای مجازی توسط میلیونها کاربر در سراسر جهان فراهم شده و دارنده این حق را با این پرسش مواجه کرده که در دعوا علیه نقض کنندگان متعدد حق وی که در کشورهای مختلفی هستند چه دادگاهی صالح است؟ آیاقواعدسنتّىتعیین صلاحیت درفضاىمجازى قابل اعمال است، یا نیازمند قواعد جدیدی برای این حوزه هستیم؟در این مقاله با مطالعه تطبیقی و تحلیلی مسئله فوق در چند سند بین‌المللی، منطقه‌ای و حقوق ایران تلاش کردهایم ضوابط تعیین دادگاه صالح در دعاوی نقض اینترنتی حق مؤلف را تعیین کنیم.با بررسی انواع صلاحیتهای مطرح در این دعاوی، این نتیجه حاصل شد که در تمام دعاوی نقض اینترنتی حق مؤلف نمیتوان به یک قاعدۀ حل تعارض اکتفا نمود؛ بلکه اوضاع و احوال خاص هر دعوا در تعیین قاعدۀ حل تعارض نقش اساسی دارد. در این دعاوی گرچه اصولاً دادگاه اقامتگاه خوانده صلاحیت عام دارد، ولی در برخی موارد خواهان بهموجبِ مقررات و کنوانسیونها حق انتخاب دادگاه صالح را از بین دو یا چند دادگاه دارد (صلاحیت خاص)؛ و گاه ممکن است دادگاه صالح به توافق طرفین تعیین شود (صلاحیت توافقی)؛ و در برخی موارد دعاوی نقض حق مؤلف در محیط مجازی بهموجبِ قواعد آمره صرفاً در دادگاه خاصی قابل طرح است (صلاحیت انحصاری).
کلیدواژه‌ها
- تعارض قوانین
- حق مؤلف
- دادگاه صالح
- نقض حق
- فضای مجازی