جایگاه ازدواج موقت در حقوق ایران و فقه امامیه

عنوان	جایگاه ازدواج موقت در حقوق ایران و فقه امامیه
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	کاظم نوری
استاد راهنما	لطیف عبادپور
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۹
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل

جایگاه ازدواج موقت در حقوق ایران و فقه امامیه عنوان پایان نامه ای است که توسط کاظم نوری، با راهنمایی لطیف عبادپور در سال ۱۳۹۹ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل دفاع گردید.

چکیده

نکاح متعه یا ازدواج موقت از جمله موضوعات فقهی و حقوقی در باب ازدواج می باشد، که از دیرباز مورد مناقشه و گفتگو بوده است. سابقه این بحث ها به زمان خلفاء راشیدین باز می گردد. عمده سخن در مورد حلال و یا حرام بودن آن در شریعت مقدس اسلام است. شیعیان به ویژه امامی ها آن را حلال و شاخه ای از ازدواج مشروع می دانند گرچه حالا در عمل این نوع ازدواج از رواج افتاده است. منابع علمی و اجتهادی مذاهب چهارگانه اهل سنت، ازدواج موقت را حکم منسوخ می دانند؛ یعنی در گذشته حلال بوده و بعد نسخ شده و حرام شده است و اکنون مرتکب آن، فعل حرام انجام می دهد؛ اما در عرف عوام سخن از نسخ گفته نمی شود؛ بلکه ازدواج موقت را از اصل و ریشه حرام و خلاف شریعت برمی شمارند. ازدواج موقت همانند ازدواج دایم دارای ضوابط و شرایط خاصی است با این تفاوت که حدود و قیود در ازدواج دایم بیشتر بوده و در ازدواج موقت دو طرف از آزادی کامل برخوردارند. در این پایان نامه مشروعیت فقهی ازدواج موقت را از طریق قرآن، سنت، عقل و اجماع بررسی نموده و با دقت در دیدگاه اندیشمندان و جامعه شناسان در این زمینه این نتیجه رسیدیم که وجود ازدواج موقت در جامعه امروزی برای پیش گیری از انحطاط اخلاقی در مواردی که امکان ازدواج دایم وجود ندارد، در جامعه بسیار مفید می باشد.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه

بیان مساله

پرسش اصلی تحقیق

پیشینه پژوهش

اهداف تحقیق

فرضیه یا پرسش های تحقیق

سازماندهی تحقیق

فصل اول: مفاهیم و مبانی

۱–۱ نکاح

۱–۱–۱ معنای لغوی، اصطلاحی، فقهی و حقوقی نکاح ۹

–

–

–

معنی فقهی نکاح ۹

–

–

–

معنای حقوقی نکاح ۱۱

–

تعریف نکاح موقت در لغت و اصطلاح فقهای امامیه و حقوقدانان ۱۲

–

–

متعه در لغت ۱۲

–

–

متعه در اصطلاح فقها ۱۳

–

–

متعه در اصطلاح حقوقدانان ۱۴

–

–

متعه در قرآن کریم ۱۴

–

زوج و زوجه ۱۵

–

مهر در لغت و اصطلاح ۱۶

–

–

در لغت ۱۶

–

–

در اصطلاح ۱۶

–

بذل ۱۶

–

إجل( مدت ) ۱۷

–

–

در لغت ۱۷

–

–

در اصطلاح ۱۷

–

–

اجل در قران

۱–۷ پیشینه تاریخی ازدواج موقت ۱۸

–

–

اقسام ازدواج در زمان جاهلیت ۱۹

–

–

ازدواج موقت در صدر اسلام

۱–

ازدواج در اسلام

۱–۹ ضرورت و اهمیت ازدواج ۲۳

–

ماهیت ازدواج دایم و موقت ۲۴

–

مقایسه اجمالی بین ازدواج موقت با ازدواج دایم ۲۵

– ۱۱–۱ مشترکات ازدواج دایم با ازدواج موقت ۲۶

– ۱۱–۲ تقاوت های ازدواج دایم با ازدواج موقت

۱–۱۱–۲ –۱ تعیین مدت در ازواج موقت

۱–۱۱–۲–۲ آزادی از قیود

۱–۱۱–۲–۳ عدم پرداخت نفقه

۱–۱۱–۲–۴ محدودیت ها

۱–۱۱–۲–۵ تعیین محل زندگی

۱–۱۱–۲–۶ نوع تمکین

۱–۱۱–۲–۷ تولید نسل

۱–۱۱–۲–۸ تفاوت در مهریه

۱–۱۱–۲–۹ ارث در ازدواج موقت

۱–۱۱–۲–۱۰ نبود طلاق در ازدواج موقت ۳۱

–

–۲–۱۱ تفاوت در عده ۳۲

–

– ۲–۱۲ عدم محدودیت در تعداد ۳۲

–

– ۲–۱۳ شرط نبودن کفویت در دین

فصل دوم: ارکان ازدواج موقت ۳۳

–

ارکان ازدواج موقت

۲–۱–۱ رکن اول: صیغه ۳۴

–

–

–۱ الفاظ مخصوص عقد ۳۴

–

– ۱–۲ معاطات در نکاح ۳۵

– ۱–۲ طرفین عقد ۴۰

– ۱– ۲–۱ ازدواج موقت با مرد یا زن غیر مسلمان

۲–۱–۲–۲ ویژگی و شرایط زن در ازدواج موقت

۲–۱–۳ مهر ۴۳

–

– ۳–

احکام مهر ۴۳

–

– ۳–

میزان مهر ۴۵

–

–

مدت ۴۵

–

–

–

لزوم تعیین مدت ۴۵

–

–

–

عدم ذکر مدت

۲–۱–۴–۳ مقدار مدت

۲–۱–۴–۴ انعقاد عقد جدید قبل از پایان مدت

۲–۱–۴–۵ انعقاد عقد، برای آینده

۲–۲ احکام ازدواج موقت

۲–۲–۱ ولایت پدر و جد بر ازدواج موقت دوشیزگان ۴۹

–

–

ظهور فساد در عقد ۵۰

–

–

وجود شاهد و اعلان ۵۲

–

–

محدود بودن به چهار زن

۲–

–

ایلاء

۲–۲–۶ لعان

۲–

–

عزل ۵۶

–

–

ظهار

۲–

–

احصان ۵۸

–

–

عده

۲–

–

عده در قانون مدنی

فصل سوم: مشروعیت متعه در جامعه کنونی

۳–۱ بررسی ضرورت ازدواج موقت در نگاه امروزی جامعه

۳–۲ دیدگاه های موجود در مورد ازدواج موقت

۳–۲–۱ نظر فقهاء در مورد ازدواج موقت

۳–۲–۲ دلایل حلیت ازدواج موقت نزد شیعه

۳–۲–۲–۱دلالت آیه

سوره نسا بر متعه

۳–۲–۲–۲ روایاتی که دلالت بر حلیت متعه دارند:

۳–۲–۲–۳ اجماع

۳–۲–۳ دلایل فقهای اهل سنت بر حرمت عقد منقطع

۳–۲–۳–۲ نسخ آیه متعه با آیات دیگر و یا با روایات

۳–۲–۳–۳ فسخ حکم حلیت متعه توسط خلیفه دوم

۳–۲–۳–۴ روایات وارده در خصوص فسخ ازدواج موقت از زبان پیامبر:

۳–۲–۳–۵ اجماع

۳–۲–۴ بررسی ادله اهل تسنن مبنی بر عدم حلیت ازدواج موقت

۳–۲–۴–۱ عدم دلالت آیه

سوره نساء بر متعه

۳–۲–۴–۲ نسخ آیه متعه با آیات دیگر

۳–۲–۴–۳ حرمت متعه به واسطه نهی خلیفه دوم :

۳–۲–۴–۴ نسخ توسط پیامبر

۳–۲–۴–۵ اجماع

۳–۳ بررسی دیدگاه مخالفین و موافقان از بعد جامعه شناسی

۳–۳–۱ دلایل مخالفین و بررسی ادله مخالفین

۳–۳–۲ دلایل موافقین و بررسی ادله موافقین

۳–۴ اثرات مثبت و منفی ازدواج موقت در جامعه کنونی

۳–۴–۱ محاسن و اثرات مثبت ازدواج موقت

۳–۴–۲ اثرات و عواقب منفی ازدواج موقت

نتیجه گیری و پیشنهادات

منابع

کلیدواژه ها

• ازدواج
• متعه
• موقت
• شیعه
• سنی