جایگاه مهلت عادله در تعهدات و قراردادها در حقوق ایران

عنوان	جایگاه مهلت عادله در تعهدات و قراردادها در حقوق ایران
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	سهیل راحلی مقدم
استاد راهنما	وحید زارعی شریف
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۵
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین المللی بندر انزلی

جایگاه مهلت عادله در تعهدات و قراردادها در حقوق ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط سهیل راحلی مقدم، با راهنمایی وحید زارعی شریف در سال ۱۳۹۵ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین المللی بندر انزلی دفاع گردید.

چکیده

مهلت عادله، مهلتی است که دادگاه به بدهکارانی که در وضعیت ناتوانی پرداخت گرفتار شده اند، اعطا می کند و هدف آن، کاستن از فشار مالی و سهولت در پرداخت با دادن مهلت است. مبنای این نهاد قضایی عمل به عدالت و انصاف است. در حقیقت قضات با این کار آیین و محتوای اجرای احکام خود را با اصول اخلاقی و وجدان تطبیق می دهند و مبنای قانونی آن در کلیه ی تعهدات و قراردادها ماده ی ۲۷۷ قانون مدنی است که مقرر می دارد: متعهد نمی تواند متعهدله را مجبور به قبول قسمتی از موضوع تعهد نماید ولی حاکم می تواند نظر به وضعیت مدیون مهلت عادله یا قرار اقساط دهد. این نهاد حقوقی هرچند از نظر ماهیت و چیستی نسبتا شناخته شده نزد حقوقدانان ایرانی است اما کمتر مورد توجه قضات و وکلا بوده است، و حتی در پاره–ای موارد با اعسار و تقسط یکی تلقی شده و از این منظر، در آرای قضایی، به ماده ی ۲۷۷ قانون مدنی در کنار سایر مستندات قانونی مربوط به اعسار و تقسیط استناد می شود که خود نشان از یاد رفتن اصالت آن در مقابل دو نهاد اخیر دارد. ازاین رو، در تحقیق حاضر به بررسی این نهاد حقوقی که برگرفته از انصاف قضایی است خواهیم پرداخت.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب عنوان شماره صفحه چکیده

فصل اول: کلیات تحقیق

مقدمه

۱–۱– بیان مساله

۱–۲– سوالات تحقیق

۱–۳– فرضیات تحقیق

۱–۴– اهداف تحقیق

۱–۵ – اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

۱–۶ – پیشینه تحقیق

۱–۷– روش کار

۱–۸– جنبه نوآوری و جدید بودن تحقیق

فصل دوم: مفاهیم و مبانی تحقیق

۲–۱– مفاهیم تحقیق

۲–۱–۱– تعهد

۲–۱–۱–۱– مفهوم لغوی تعهد

۲–۱–۱–۲– مفهوم اصطلاحی تعهد

۲–۱–۱–۳– اقسام تعهد

۲–۱–۱–۳–۱– اقسام تعهد از حیث زمان اجرا

۲–۱–۱–۳–۲– اقسام تعهد از حیث موضوع

۲–۱–۱–۴– اوصاف تعهد

۲–۱–۱–۴–۱– رابطهای حقوقی است

۲–۱–۱–۴–۲– الزامآور است

۲–۱–۲– قرارداد

۲–۱–۲–۱– مفهوم لغوی قرارداد

۲–۱–۲–۲– مفهوم اصطلاحی قرارداد

۲–۱–۱–۳– تمییز تعهد از عقد (قرارداد)

۲–۱–۳– مفهوم مهلت

۲–۱–۴– مفهوم علت عادله

۲–۲– مبانی تحقیق

۲–۲–۱– مبنای تعهد

۲–۲–۱–۱– حاکمیت اراده

۲–۲–۱–۱–۱– نتایج حاکمیت اراده در قلمرو حقوق و تعهدات

۲–۲–۱–۱–۲– انتقاد از نظریه حاکمیت اراده

۲–۲–۱–۲– نظریه ضرورت های اجتماعی

۲–۲–۲– مبانی مهلت عادله

۲–۲–۲–۱– قاعده انصاف

۲–۲–۲–۲– قاعده منع سوء استفاده از حق

۲–۲–۲–۳– حفظ نظم عمومی

۲–۲–۴– قاعده نفی عسر و حرج

۲–۲–۵– قاعده لاضرر

فصل سوم: ارزیابی مهلت عادله در تعهدات و قراردادها

۳–۱– مقایسه مهلت عادله با نهادهای حقوقی مشابه

۳–۱–۱– مقایسه مهلت عادله و عدم امکان اجرای قرارداد

۳–۱–۲– مقایسه مهلت عادله و اعسار

۳–۱–۳– مقایسه مهلت عادله و تعدیل قضایی

۳–۲– قلمرو و اسباب توجیه کننده مهلت عادله

۳–۲–۱– قلمرو مهلت عادله

۳–۲–۱–۱– محدودیت های قانونی اعمال مهلت عادله

۳–۲–۲– اسباب توجیه کننده مهلت عادله

۳–۳– شرایط و آثار مهلت عادله

۳–۳–۱– شرایط اعطای مهلت عادله

۳–۳–۱–۱– اوضاع و احوال خاص

۳–۳–۱–۲– وضعیت مدیون

۳–۳–۱–۳– حسن نیت مدیون

۳–۳–۲– آثار اعطای مهلت عادله

فصل چهارم: بایسته های شکلی در اعطای مهلت عادله

۴–۱– مرجع صالح جهت اعطای مهلت

۴–۱–۱– تقاضای مهلت عادله در حین رسیدگی دادگاه نخستین

۴–۱–۲–تقاضای مهلت عادله در مرحله تجدیدنظر

۴–۱–۳– نظارت دیوان عالی کشور در مهلت عادله

۴–۱–۴– تقاضای مهلت در مرحله اجرای حکم

۴–۲– شکل تصمیم دادگاه پیرامون مهلت عادله و تمایز آن از اعسار و تقسیط

۴–۲–۱– شکل تصمیم راجع به مهلت عادله

۴–۲–۲– اعسار و تقسیط و ماهیت حق بر مهلت عادله

۴–۳– اقدامات دادگاه در جهت اجرای مهلت عادله

۴–۳–۱– صدور دستور تاخیر اجرای حکم

۴–۳–۲– اخذ تامین مناسب از مدیون

۴–۳–۳– ضمانت اجرای تخلف از مهلت

۴–۳–۴– میزان مهلت عادله و نحوه ی محاسبه ی آن

نتیجه گیری

کلیدواژه ها

• مهلت عادله
• تعهدات
• قراردادها
• حقوق ایران