جایگاه وکیل در مرحله تحقیقات مقدماتی در پرتو تحولات قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392
جایگاه وکیل در مرحله تحقیقات مقدماتی در پرتو تحولات قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 نام مقاله ای از سیدابراهیم قدسی، میثم غلامی، امین ملکی است که در شماره 37 (اردیبهشت 1398) فصلنامه پژوهشهای حقوقی منتشر شده است .
چکیده
تحقیقات مقدماتی، اساس دعوای کیفری است؛ چون معمولاً ماحصل تحقیقات مقدماتی مبنای صدور حکم قرار می‌گیرد. لذا حق استفاده از وکیل‌مدافع در این مرحله اهمیت فراوانی دارد. حق استفاده از وکیل در حقوق جزای ایران با محدودیت‌هایی روبه‌روست. قانون آیین دادرسی کیفری 1378 درزمینة حق استفاده متهم از وکیل‌مدافع و میزان دخالت وکیل در تحقیقات، محدودیت‌های بیشتری داشت، اما با تصویب قانون آیین دادرسی کیفری سال 1392 تغییرات عمده‌ای در‌این‌زمینه ایجاد شد. ازجمله اینکه برای اولین بار حق استفاده از وکیل تسخیری در مرحله تحقیقات مقدماتی برای متهم پیش‌بینی گردید (تبصره 2 ماده 190). وکیل حتی در مرحله تحت نظر نیز می‌تواند متهم را همراهی کند و دفاعیات لازم را از وی به‌عمل آورد (ماده 48). «سلب حق همراه داشتن وکیل و عدم‌ِتفهیم این حق به متهم به ترتیب موجب مجازات انتظامی درجه 8 و 3 است.» (تبصره 1 ماده 190) اما علی‌رغم پیشرفت‌ها، انتقادهایی بر قانون جدید وارد است. عدم‌ِپیش‌بینی حق داشتن وکیل معاضدتی در مرحله تحقیقات مقدماتی، اصل بر معتبر بودن تحقیقات حتی درصورت نقض حق استفاده متهم از وکیل (ماده 196) و گزینشی شدن وکلا در برخی دعاوی توسط قوه قضائیه (تبصره ماده 48) ازجمله انتقادات وارد بر این قانون است.
کلیدواژه ها
- متهم
- وکیل
- حق دفاع
- قانون جدید آیین دادرسی کیفری