حقوق و شرایط درخواست کنندگان خدمات کمک باروری

عنوان	حقوق و شرایط درخواست کنندگان خدمات کمک باروری
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	ندا اکبرزاده
استاد راهنما	سیدمحمد اسدی نژاد
استاد مشاور	رضا عمانی سامانی، اکبر ایمان پور
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۴
دانشگاه	دانشگاه گیلان

حقوق و شرایط درخواست کنندگان خدمات کمک باروری عنوان پایان نامه ای است که توسط ندا اکبرزاده، با راهنمایی سیدمحمد اسدی نژاد و با مشاوره رضا عمانی سامانی و اکبر ایمان پور در سال ۱۳۹۴ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه گیلان دفاع گردید.

چکیده

فرزندآوری و تولید مثل از اهداف بشر از ازدواج بوده و در منابع فقهی هم به پسندیده بودن آن توصیه و تاکید شده است. اما گاهی بارداری به روش معمول و طبیعی برای زوجین امکان پذیر نیست که این امر می تواند ناشی از مشکلات زنانه و مردانه و سایر عوامل نا شناخته دیگر باشد و ناگزیر باید از روش های درمانی کمک باروری (ART) برای بچه دار شدن استفاده کنند. استفاده از این روش ها مباحث اخلاقی و حقوقی گسترده ای به همراه دارد. از جمله اینکه آیا کلینیک های درمان ناباروری حق خودداری از ارایه درمان به متقاضیان یا ایجاد محدودیت و ممنوعیت برای درمان دارند؟ بر اساس اصول و استناداتی که ما بدانها اشاره کرده ایم به این نتیجه رسیدیم که باروری حق است؛ حقی که در قبال آن تکلیف وجود دارد مبنی بر به رسمیت شناختن این حق و ایجاد زمینه های لازم برای اعمال آن. در ارایه خدمات درمانی به افراد متقاضی دو عامل مهم باید لحاظ شود: ۱– حق بر باروری ۲– بهزیوی کودک آینده .یعنی از سویی باروری حق است در نتیجه هرکس که متقاضی فرزنددار شدن است می تواند از خدمات استفاده کند اما از سوی دیگر چون کلینیک های درمانی در تولد نوزاد آینده نقش دارند، کودک، حاصلِ اِعمال روش های غیر معمول فرزند آوری است و نمی توان به طور گسترده درمان را صورت داد بلکه باید محدودیت هایی قایل شد؛ کما اینکه قانون نحوه اهدای جنین به زوجین نابارور، وجود صلاحیت هایی را برای زوجین اهدا گیرنده لازم دانسته است. در این نوشتار ما پس از بررسی دلایل مربوط به حق بودن باروری، استنباط می کنیم که اعمال این حق مطلق نیست و در برخی از موارد با محدودیت هایی رو به رو شده که ناشی از عدم صلاحیت افراد متقاضی است و سپس به بررسی شرایط سلبی و ایجابی برای دریافت خدمات کمک باروری پرداخته ایم. از جمله ارایه درمان به افراد مجرد، هم جنس گرا، معتاد و کسانی که دارای رابطه ازدواج موقت هستند با استناد به مقررات قانونی مورد بررسی قرار گرفته اند.

ساختار و فهرست پایان نامه

عنوان صفحه

چکیده ذ

مقدمه ۱

پیشینه تحقیق و ضرورت آن ۲

سوالات تحقیق ۳

فرضیات تحقیق ۳

روش پژوهش و محدودیت ها ۴

تقسیم بندی مطالب و چارچوب کلی ۴

فصل اول: مفاهیم و کلیات

۱–۱–مفاهیم ۷

۱–۱–۱– تعریف حق و انواع آن ۷

۱–۱–۱–۱– تعریف حق ۷

۱–۱–۱–۲– انواع حق ۸

۱–۱–۱–۲–۱– تقسیم بندی حق از دیدگاه هوفلد ۸

۱–۱–۱–۲–۱–۱– حق– ادعا ۹

۱–۱–۱–۲–۱–۲– حق– آزادی ۱۰

۱–۱–۱–۲–۱–۳– حق– قدرت ۱۰

۱–۱–۱–۲–۱–۴– حق– مصونیت ۱۰

۱–۱–۱–۲–۲– تلازم حق و تکلیف ۱۱

۱–۱–۱–۲–۲–۱– صورت اول تلازم حق و تکلیف ۱۱

۱–۱–۱–۲–۲–۱–۱– فرض اول: حق مستلزم تکلیف است ۱۱

۱–۱–۱–۲–۲–۱–۲– فرض دوم: تکلیف مستلزم حق است ۱۲

۱–۱–۱–۲–۲–۲– صورت دوم تلازم حق و تکلیف ۱۳

۱–۱–۲– اهمیت باروری و پیشینه آن در حقوق ایران ۱۳

۱–۱–۲–۱– باروری در حقوق موضوعه ۱۴

۱–۱–۲–۲– باروری در فقه ۱۴

۱–۲– کلیات ۱۷

۱–۲–۱– پیشینه ناباروری و درمان آن ۱۷

۱–۲–۲– علل ناباروری ۱۸

۱–۲–۲–۱– علل ناباروری زنان ۱۸

۱–۲–۲–۲– علل ناباروی مردان ۱۸

۱–۲–۳– روش های درمان کمک باروری ۱۹

۱–۲–۳–۱–روش IUI یا تلقیح اسپرم به داخل رحم ۱۹

۱–۲–۳–۱–۱– تلقیح داخل رحمی با استفاده از اسپرم همسر(AIH) ۲۰

۱–۲–۳–۱–۲– تلقیح داخل رحمی با استفاده از اسپرم غیر همسر(AID) ۲۰

۱–۲–۳–۲– روش IVF یا تلقیح خارج رحمی ۲۰

۱– ۲–۳–۳– روش GIFT یا تلقیح نطفه به داخل لوله رحم ۲۱

۱–۲–۳–۴– روش ZIFT یا انتقال نطفه بارور شده به داخل لوله رحم ۲۱

۱– ۲–۳–۵– روش ICSI یا تزریق اسپرم به داخل تخمک یا میکرواینجکشن ۲۱

۱–۲–۴– تقسیم بندی روش های درمان ناباروری ۲۲

۱–۲–۴–۱– تلقیح خارج رحمی ۲۲

۱–۲–۴–۲– تلقیح داخل رحمی ۲۲

۱–۲–۴–۲–۱– تلقیح بین همسران (لقاح همگون) ۲۲

۱–۲–۴–۲–۲– تلقیح بین دو بیگانه(لقاح نا همگون) ۲۲

۱–۲–۴–۲–۲–۱– اهدای اسپرم

۱–۲–۴–۲–۲–۲– اهدای تخمک ۲۳

۱–۲–۴–۲–۲–۳– اهدای جنین ۲۴

۱–۲–۴–۲–۲–۴– جانشینی در بارداری (رحم جایگزین) ۲۵

فصل دوم: صلاحیت باروری

۲–۱– صلاحیت حقوقی ۲۸

۲–۱–۱– مفهوم اهلیت ۲۸

۲–۱–۲– اقسام اهلیت ۲۸

۲–۱–۲–۱– اهلیت تمتع ۲۸

۲–۱–۲–۲– اهلیت استیفا ۲۹

۲–۱–۳– عدم اهلیت ۲۹

۲–۱–۳–۱– صغر ۳۰

۲–۱–۳–۲– سفه ۳۰

۲–۱–۳–۳– جنون ۳۱

۲–۱–۴– اهلیت زوجین در قرارداد درمان ناباروری ۳۲

۲–۱–۴–۱– تعریف عقد ۳۲

۲–۱–۴–۲– تبیین رابطه مرکز ناباروری و زوجین متقاضی درمان ۳۳

۲–۲–صلاحیت باروری در قوانین ۳۳

۲–۲–۱– صلاحیت باروری در قوانین داخلی ۳۳

۲–۲–۲–صلاحیت باروری در قوانین خارجی ۳۶

۲–۲–۲–۱– بلژیک ۳۶

۲–۲–۲–۲– فرانسه ۳۷

۲–۲–۲–۳– انگلستان ۳۸

۲–۲–۲–۴– کانادا ۳۹

۲–۲–۳– صلاحیت باروری در احکام فرا ملی ۳۹

۲–۳– مواضع اتخاذی نسبت به صلاحیت باروری ۴۰

۲–۳–۱– موافقین احراز صلاحیت باروری ۴۱

۲–۳–۱–۱– رفاه و بهزیوی کودک آینده ۴۱

۲–۳–۱–۲– آسیب به جامعه ۴۴

۲–۳–۲– مخالفین احراز صلاحیت باروری ۴۵

۲–۳–۲–۱– ایراد های نظری ۴۶

۲–۳–۲–۱–۱– بالقوه بودن آسیب ۴۶

۲–۳–۲–۱–۲– بالقوه بودن کودک ۴۶

۲–۳–۲–۱–۳– نا مشخص بودن و عدم تعیین مفهوم رفاه ۴۷

۲–۳–۲–۱–۴– مقایسه با سایر حقوق و آزادی ها ۴۷

۲–۳–۲–۲– ایرادهای عملی ۴۸

فصل سوم: معیارهای پذیرش متقاضیان درمان ناباروری

۳–۱– معیار اجتماعی – حقوقی ۵۱

۳–۱–۱– صدق عنوان خانواده ۵۱

۳–۱–۱–۱– مفهوم خانواده ۵۱

۳–۱–۱–۱–۱– مفهوم خانواده از دید جامعه شناسی ۵۱

۳–۱–۱–۱–۲– مفهوم خانواده در قانون ۵۲

۳–۱–۱–۲– مفهوم نکاح ۵۳

۳–۱–۱–۳– تفاوت عقد نکاح (ازدواج ) با سایر عقود ۵۴

۳–۱–۱–۴– اقسام نکاح (عقد ازدواج ) ۵۵

۳–۱–۱–۵– موارد افتراق نکاح دایم و نکاح موقت ۵۵

۳–۱–۱–۶– نیازهای زنان و میزان تامین آن در ازدواج موقت ۵۷

۳–۱–۱–۶–۱– نیازهای عاطفی ۵۷

۳–۱–۱–۶–۲– نیاز به توجه و تایید اجتماعی ۵۷

۳–۱–۱–۶–۳– نیاز اقتصادی ۵۸

۳–۱–۱–۶–۴– نیاز به داشتن فرزند ۵۸

۳–۱–۲– بررسی اریه خدمات کمک باروری به افراد مجرد و هم جنس گرا ۵۹

۳–۱–۲–۱– ارایه خدمات کمک باروری به افراد هم جنس گرا ۶۰

۳–۱–۲– ۱– ۱– هم جنس گرایی در قانون ۶۰

۳–۱–۲–۲– ارایه خدمات کمک باروری به افراد مجرد ۶۲

۳–۱–۲–۲–۱– روش های حفظ باروری در افراد ۶۲

۳–۱–۲–۲–۱–۱– انجماد اسپرم ۶۲

۳–۱–۲–۲–۱–۲– انجماد تخمک ۶۳

۳–۱–۲–۲–۱–۳– انجماد جنین ۶۴

۳–۱–۳–۳– ارایه خدمات کمک باروری به افراد هم جنس گرا و مجرد در دیگر نقاط جهان ۶۵

۳–۱–۳–۳–۱– در امریکا و اروپا و سایر کشورها ۶۵

۳–۱–۳–۳– ۲– در قانون ایران ۶۶

۳–۱–۲–۴– دلایل عدم پذیرش افراد هم جنس گرا و زنان مجرد ۶۶

۳–۱–۳– بررسی ارایه خدمات کمک باروری به مراجعین دارای اختلال هویت جنسی ۷۱

۳–۱–۳–۱– هویت جنسی ۷۱

۳–۱–۳–۱–۱– اختلال هویت جنسی ۷۱

۳–۱–۳–۱–۱–۱– علل ایجاد اختلال هویت جنسی ۷۲

۳–۱–۳–۱–۱–۲– درمان اختلال هویت جنسی ۷۳

۳–۱–۳–۱–۱–۳– درمان ناباروری افراد دارای اختلال هویت جنسی ۷۴

۳–۱–۴– بررسی ارایه خدمات کمک باروری به زوجین معتاد ۷۶

۳–۱–۴–۱– مفهوم اعتیاد ۷۶

۳–۱–۴–۲– مفهوم معتاد ۷۷

۳–۱–۴–۲– مفهوم مواد مخدر ۷۷

۳–۱–۴–۲–۱– مفهوم لغوی و دارو شناختی ۷۷

۳–۱–۴–۲–۲– مفهوم حقوقی ۷۷

۳–۱–۴–۳– انواع مواد مخدر ۷۸

۳–۱–۴–۳–۱– تریاک ۷۸

۳–۱–۴–۳–۲– هرویین ۷۹

۳–۱–۴–۳–۳– مرفین ۷۹

۳–۱–۴–۳–۴– حشیش و ترکیبات مشابه ۷۹

۳–۱–۴–۳–۵– الکل ۸۰

۳–۱–۴–۳–۶– ال اس دی و مواد مخدر خیال انگیز و اوهام آور ۸۰

۳–۱–۴–۴–تاثیر مواد مخدر و اعتیاد ۸۱

۳–۱–۴–۴–۱– اثرات اقتصادی اعتیاد بر جامعه ۸۱

۳–۱–۴–۴–۲– اثرات اجتماعی اعتیاد بر جامعه ۸۱

۳–۱–۴–۴–۳– اثرات مصرف مواد مخدر بر فرد معتاد و خانواده او ۸۲

۳–۱–۴–۴–۴– تاثیر مصرف مواد مخدر در دوران بارداری ۸۲

۳–۱–۴–۵– اثر حقوقی استفاده از مواد مخدر ۸۳

۳–۱–۴–۵–۱– جرم انگاری مصرف مواد مخدر در حقوق داخلی ۸۳

۳–۱–۴–۵–۲– جرم انگاری مصرف مواد مخدر در حقوق بین الملل ۸۴

۳–۱–۵– وجود سابقه جرم و جنایت ۸۵

۳–۲– معیار سلامت ۸۶

۳–۲–۱– سلامت جسم ۸۶

۳–۲–۱–۱– بررسی شرط محدودیت سنی برای درمان ناباروری ۸۶

۳–۲–۱–۱–۱– از نظر پزشکی ۸۷

۳–۲–۱–۱–۱–۱– اثر افزایش سن بر بارداری طبیعی ۸۷

۳–۲–۱–۱–۱–۲– اثر افزایش سن در استفاده از روش های کمک باروری ۸۷

۳–۲–۱–۱–۱–۳– علل بالا رفتن سن بارداری و حاملگی ۸۸

۳–۲–۱–۱–۲– از لحاظ اخلاقی ۹۰

۳–۲–۱–۱–۲–۱– معیارهای دوگانه تولید مثل ۹۰

۳–۲–۱–۱–۲–۲– اخلاق و استفاده از درمان کمک باروری در زنان مسن ۹۱

۳–۲–۱–۱–۳– از لحاظ حقوقی ۹۲

۳–۲–۱–۲– بیماری های مسری به فرزند ۹۳

۳–۲–۱–۲–۱– فرض اول – حامله شدن زن HIV منفی ۹۶

۳–۲–۱–۲–۲– فرض دوم – حامله شدن زن HIV مثبت ۹۶

۳–۲–۱–۲–۳– فرض سوم – حامله شدن در فرض ابتلای زن و مرد به HIV مثبت ۹۷

۳–۲–۱–۳– بیماری های غیر مسری به فرزند ۹۹

۳–۲–۲– سلامت روان ۱۰۱

نتیجه گیری ۱۰۳

فهرست منابع ۱۰۶

چکیده انگلیسی ۱۱۴

کلیدواژه ها

• بهزیوی کودک
• لقاح برون تنی
• هویت جنسی
• صلاحیت حقوقی
• نظام حقوقی
• ناباروری
• لقاح کمکی