حق سلطنت زن بر بدن خود و تزاحم با حقوق زوج

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
حق سلطنت زن بر بدن خود و تزاحم با حقوق زوج
عنوانحق سلطنت زن بر بدن خود و تزاحم با حقوق زوج
رشتهحقوق خصوصی
دانشجومنیره سادات بدری
استاد راهنماراضیه عبدالصمدی
استاد مشاورسعید کاوه
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۴۰۱
دانشگاهدانشگاه شهید اشرفی اصفهانی



حق سلطنت زن بر بدن خود و تزاحم با حقوق زوج عنوان پایان نامه ای است که توسط منیره سادات بدری، با راهنمایی راضیه عبدالصمدی و با مشاوره سعید کاوه در سال ۱۴۰۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی دفاع گردید.

چکیده

حق سلطنت هر فرد بر بدن خود موضوعی است که مورد اذعان فقها و حقوقدانان بوده و مستندات زیادی برای آن ارایه شده است. هنگامی که چنین حقی در چهارچوب حقوق و تکالیف زوجیت در نهاد خانواده بررسی می شود، با محدودیت هایی روبه رو است . محدودیت سلطنت بر نفس از منظر زوجه، عبارت است از تزاحم تکالیف زناشویی او با حق تمکین و ریاست مرد. پژوهش حاضر با روش توصیفی و تحلیلی ضمن بیان حقوق و تکالیف هر یک از زوجین نشان می دهد اعمال حق سلطنت زن بر بدن خود درمصادیق مختلف اگر با حق تمکین و مدیریت زوج در تزاحم باشد جز در موارد استثنایی مانند بحث درمان و سلامتی زوجه، حج واجب و ... مجاز نیست. البته امکان سوء استفاده زوج از حق خود و مخالفت بلاوجه او نیز وجود ندارد.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه

بیان مسیله

پیشینه تحقیق

اهمیت و ارزش تحقیق

پرسش های تحقیق

فرضیه های تحقیق

اهداف تحقیق

روش و نحوه انجام تحقیق و به دست آوردن نتیجه

ساماندهی تحقیق

فصل اول:

تعاریف و مفهوم شناسی

بخش اول: تعریف حق

گفتار اول: معنای حق در لغت

گفتار دوم: معنای حق دراصطلاح

۱– معنای فقهی اصطلاح حق

۲– معنای حقوقی اصطلاح حق

۳– تفاوت حق با حکم

بخش دوم: تعریف تکلیف

گفتار اول: معنای تکلیف در لغت

گفتار دوم: معنای تکلیف در اصطلاح

گفتار سوم: رابطه حق و تکلیف

بخش سوم:تعریف سلطنت

گفتار اول: معنای سلطنت در لغت

گفتار دوم: معنای سلطنت در در اصطلاح

بخش چهارم: تعریف مالکیت

گفتار اول: معنای مالکیت در لغت

گفتار دوم: معنای مالکیت در اصطلاح حقوقی

گفتار سوم: اقسام مالکیت

۱– تعریف مالکیت حقیقی

۲– تعریف مالکیت اعتباری

۳– تعریف مالکیت ذاتی

بخش پنجم: تعریف تزاحم

گفتار اول:معنای تزاحم در لغت

گفتار دوم: معنای تزاحم در اصطلاح

بخش ششم:تعریف تعارض

گفتار اول: معنای تعارض در لغت

گفتار دوم: معنای تعارض در اصطلاح

گفتار سوم: تفاوت بین تزاحم و تعارض

بخش هفتم: تعریف اذن

گفتار اول: معنای اذن در لغت

گفتار دوم: معنای اذن در اصطلاح

بخش هشتم: تعریف رضایت

گفتار اول: معنای رضایت در لغت

گفتار دوم: معنای رضایت در اصطلاح

گفتار سوم: تعریف اجازه و ارتباط آن با اذن

بخش نهم: تعریف قیمومیت

گفتار اول: معنای قیمومیت در لغت

گفتار دوم: معنای قیمومیت در اصطلاح

۱– قیمومیت در اصطلاح فقهی

۲– قیمومیت در اصطلاح حقوقی

فصل دوم:

میزان آزادی زن در حق سلطنت بر نفس بر پایه حقوق هر یک از زوج و زوجه

بخش اول: ولایت و قوامیت زوج بر زوجه

مبحث اول: بررسی قوامیت از منظر فقه

گفتار اول: دیدگاه فقها در مورد قوامیت

۱– دیدگاه اول: نوع مردان بر نوع زنان دارای ولایت هستند

۲– دیدگاه دوم: ولایت و مدیریت مطلق زوج بر زوجه در خانواده

۳– دیدگاه سوم: ولایت محدود زوج بر زوجه

۴– دیدگاه چهارم: مسیولیت زوج در قبال خانواده و نه ولایت داشتن او

گفتار دوم: محدوده قوامیت زوج

۱– تاثیر قاعده مصلحت در قوامیت مرد

گفتار سوم: بررسی قوامیت زوج نسبت به زوجه از منظر نظام حقوقی ایران

مبحث دوم: تمکین

گفتار اول: معنای تمکین و انواع آن

گفتار دوم: حدود تمکین

گفتار سوم: موارد خودداری جایز زوجه از تمکین در فقه و حقوق

گفتار چهارم: رابطه خروج زوجه از منزل با موضوع تمکین

گفتار پنجم: دیدگاه فقها در مورد اذن زوج به زوجه برای خروج از منزل

۱– دیدگاه اول: اخذ اذن به طور مطلق

۲– دیدگاه دوم: اذن خروج از منزل در قبال استمتاع

۳– دیدگاه سوم: اذن خروج با رعایت مصالح خانواده

گفتار پنجم: موارد جواز خروج زوجه از منزل بدون اذن زوج

۱– وجود ضرورت برای زوجه

۲– انجام فعل واجب

۳– عارض شدن عسر و حرج و ضرر بر زوجه

۴– شروط ضمن عقد نکاح

۵– خروج زوجه از خانه جهت تامین مخارج زندگی

مبحث سوم: نشوز

گفتار اول: دامنه نشوز زوجه

۱– دیدگاه فقهای امامیه

الف: دیدگاه اول

ب: دیدگاه دوم

۲– رویکرد حقوق موضوعه

گفتار دوم: ضمانت های اجرایی تمکین در قبال نشوز

۱– عدم تعلق نفقه

۲– ازدواج مجدد زوج

۳– تنبیه بدنی

بخش دوم: حقوق زوجه در زمینه حق سلطنت بر بدن

مبحث اول: مهریه

گفتار اول: شرایط ایجاد حق حبس

۱– مهریه در زمان عقد نکاح تعیین گردد

۲– مهریه حال باشد

۳– قلمرو و محدوده حق حبس زوجه

گفتار دوم: عوامل سقوط حق حبس

۱– اسقاط حق حبس

۲– تسلیم مهریه

۳– تمکین زوجه

مبحث دوم: رعایت حق جنسی زوجه

گفتار اول: رابطه قاعده لاحرج و لاضرر با حق جنسی زوجه

مبحث سوم: عدم خشونت علیه زوجه

گفتار اول: رویکرد اسلام در خصوص خشونت علیه زوجه

گفتار دوم: انواع خشونت علیه زوجه

۱– خشونت زبانی

۲– خشونت اجتماعی

۳– خشونت روانی– عاطفی

۴– خشونت فیزیکی

۵– خشونت جنسی

گفتار سوم: رویکرد حقوق ایران در خصوص خشونت علیه زوجه

مبحث چهارم: اجرت المثل کار زوجه

گفتار اول: مبانی پرداخت اجرت المثل به زوجه

۱– بر اساس قاعده فقهی احترام مال و عمل انسان

۲– بر اساس سیره عقلا

۳– بر اساس قانون موضوعه

گفتار دوم: شرایط تعلق اجرت المثل ایام زوجیت به زوجه

گفتار سوم: مصادیق اعمالی که زوجه می تواند در قبال آنها اجرت المثل دریافت کند و با حق تسلط زوجه بر بدن خود مرتبط است

۱– انجام امور داخلی خانه

۲– شیر دادن

مبحث پنجم: حق زوجه بر نفقه

فصل سوم:

مصادیق تزاحم حقوق زوجین با استناد به حق سلطنت زن بر بدن خود

بخش اول: مبانی تسلط انسان بر بدن خود، تزاحم حقوق و رفع آن

مبحث اول: تسلط انسان بر بدن خویش

مبحث دوم: ادله قایلین تسلط انسان بر نفس

گفتار اول: ادله فقهی و عقلایی

۱– آیات قرآن

۲– روایات

۳–از نظر اولویت

۴– از نظر عقل

گفتار دوم: ادله حقوقی

گفتار سوم: بررسی سه نوع حق عینی و اصلی در مورد رابطه انسان با اعضای بدن

۱– حق ارتفاق

۲– حق انتفاع

۳– حق مالکیت

الف: مالکیت حقیقی

ب: مالکیت اعتباری

ج: مالکیت ذاتی

مبحث سوم: مبنای حق زوجه از منظر حقوق بشر

مبحث چهارم: تزاحم

گفتار اول: اقسام تزاحم

گفتار دوم: عوامل رفع تزاحم در حقوق زوجین

۱– قاعده اهم و مهم

۲–قاعده لاضرر

۳– مصلحت

۴– حسن معاشرت

گفتار سوم: رویکرد حقوق نسبت به حسن معاشرت زوجین

گفتار چهارم: نقش اخلاق در روابط زوجین

۱– تغافل

بخش دوم: وضعیت زوجه در اعمال حق سلطنت بر نفس در انواع مصادیق و تزاحم آن با حقوق زوج

مبحث اول: انتقال مالکیت اعضای بدن (اهدا عضو)

گفتار اول: انواع اهداء عضو بر مبنای ضرورت

۱– عدم ضرورت

۲–وجود ضرورت

گفتار دوم: رویکرد حقوق در مورد انتقال عضو

گفتار سوم: اهدای عضو زوجه و تزاحم آن با حقوق زوج

مبحث دوم: تغییر جنسیت

گفتار اول: رویکرد فقهی در مورد تغییر جنسیت

گفتار دوم: تاثیر تغییر جنسیت بر عقد نکاح و حقوق زوجین

۱– انفساخ نکاح

۲– بطلان نکاح

گفتار سوم: تاثیر تغییر جنسیت بر رابطه زوجین از منظر زمان

۱– تاثیر تغییر جنسیت غیر همزمان زوجین

۲– تاثیر تغییر جنسیت همزمان زوجین

گفتار چهارم: تاثیر تغییر جنسیت افردا خنثی نسبت به عقد نکاح

گفتار پنجم: رویکرد حقوق در خصوص تغییر جنسیت زوجین

گفتار ششم: تاثیر تغییر جنسیت زوجه بر مهریه

گفتار هفتم: تاثیر تغییر جنسیت بر پرداخت نفقه

مبحثت سوم: عمل جراحی زوجه

گفتار اول: انواع جراحی زیبایی زوجه و تزاحم با حقوق زوج

۱– جراحی زیبایی غیر ضروری

۲– جراحی زیبایی ضروری

گفتار دوم: نظر فقها در مورد جراحی بینی زوجه

۱– دیدگاه اول

۲– دیدگاه دوم

گفتار سوم: جراحی های طبی و درمانی زوجه

گفتار چهارم: ارتباط خروج زوجه از منزل جهت اعمال طبی

گفتار پنجم: هزینه اعمال جراحی زوجه، اعم از درمانی و زیبایی

۱– دیدگاه فقها در مورد پرداخت هزینه اعمال جراحی زوجه توسط زوج

الف: دیدگاه اول

ب: دیدگاه دوم

۲– رویکرد قانون مدنی در مورد پرداخت هزینه اعمال جراجی زوجه توسط زوج

الف: برداشت اول از ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی

ب: برداشت دوم از ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی

مبحث چهارم: حقوق زوجه در فرآیند استیلاد، بر اساس حق سلطنت بر بدن خویش

گفتار اول: انواع دیدگاه در مورد حق سلطه بر رحم زوجه

۱–دیدگاه اول: زوج بر رحم زوجه تسلط دارد

۲– دیدگاه دوم: زوجه بر رحم خود مسلط است

گفتار سوم: آثار حق استیلاد زوجه

۱– حق جلوگیری از بارداری

۲– حق بارداری زوجه

گفتار سوم: شرط عدم استیلاد ضمن عقد نکاح

مبحث پنجم: اجاره رحم زوجه برای پرورش فرزند غیر

گفتار اول: رویکرد فقهی اجاره رحم

۱– دیدگاه اول: حکم عدم جواز اجاره رحم

۲– دیدگاه دوم: حکم جواز اجاره رحم

گفتار دوم: رویکرد حقوقی اجاره رحم

گفتار سوم: اجاره رحم زوجه و تزاحم با حقوق زوج

مبحث ششم: شیردهی زوجه به فرزند غیر و تزاحم با حقوق زوج

مبحث هفتم: مشارکت زوجه در فعالیتهای اجتماعی و تزاحم با حقوق زوج

گفتار اول: حق اشتغال زوجه و تزاحم با حقوق زوج

گفتار دوم: ادله حق اشتغال زوجه

۱– آیه

سوره نساء

۲– اصل بیست و هشتم قانون اساسی

۳– بند اول اصل بیست و یکم قانون اساسی

گفتار سوم: دو عامل تزاحم حق اشتغال زوجه با حقوق زوج

۱– شغل زوجه با مصالح خانوادگی یا حیثیت زوجین منافات داشته باشد

۲– تزاحم حق تمکین با اشتغال

گفتار چهارم: حق تحصیل زوجه و تزاحم با حقوق زوج

مبحث هشتم: وضعیت اعمال عبادی زوجه در راستای حق سلطنت بر بدن خود و تزاحم با حقوق زوج

گفتار اول: انجام فریضه حج توسط زوجه

گفتار دوم: روزه گرفتن زوجه

گفتار سوم: اعتکاف زوجه

گفتار چهارم: نذر نمودن زوجه

نتیجه گیری

پیشنهادات

منابع و مآخذ

کلیدواژه ها

  • حقوق زوج
  • تزاحم
  • سلطنت بر بدن