خرید وفروش اعضای بدن انسان درفقه اسلامی وحقوق ایران وافغانستان

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
خرید وفروش اعضای بدن انسان درفقه اسلامی وحقوق ایران وافغانستان
عنوانخرید وفروش اعضای بدن انسان درفقه اسلامی وحقوق ایران وافغانستان
رشتهحقوق خصوصی
دانشجوفضل من الله تکلانی
استاد راهنماحمید جزایری
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۴۰۳
دانشگاهجامعه المصطفی العالمیه



خرید وفروش اعضای بدن انسان درفقه اسلامی وحقوق ایران وافغانستان عنوان پایان نامه ای است که توسط فضل من الله تکلانی، با راهنمایی حمید جزایری در سال ۱۴۰۳ و در مقطع کارشناسی ارشد جامعه المصطفی العالمیه دفاع گردید.

چکیده

ازآن جای که فقه اسلامی دارای چنان پویایی است که درهرزمان ومکان ودرهرزمینه به نیازها و سوال–های بشردرهرشرایط زندگی جواب میدهد. ونیزعلم حقوق به تبع ازفقه اسلامی ازچنین پویایی برخورداراست. موضوع خرید وفروش اعضای بدن در فقه اسلامی وحقوق یکی از موضوعات مستحدثه است که فقه اسلامی وحقوق عهده دارجواب دادن به پرسش های مسایل مستحدثه هستند. موضوع مزبورکه مستلزم تصرف درآن ها نیزمی باشد محل نزاع درفقه اسلامی وحقوق ایران وافغانستان است که مخالفین وموافقین خود را دارد، هرگروه برای اثبات مدعای خود به نصوص ودلایل متعدد استناد کرده اند، اما نحوه ی برداشت مخالفین ازدلایل شان مورد نقد قرارگرفته است وقوت دلایل موافقین برجسته گردیده است. در قوانین ایران، فقط یک ماده به عنوان پیوند اعضای بیماران فوت شده یا بیماران که مرگ مغزی آنان مسلم است، در تاریخ هفدهم فروردین ۱۳۷۹ به تصویب رسید. که بر اساس این ماده برداشت از بیماران وفات شده یا مبتلا به مرگ مغزی مجاز است به شرطی که آن بیمار وصیت کند یا ولی میت راضی باشد ودر یافت کننده عضو، برای ادامه حیات خود بدان عضو نیازمند باشد. ودر حقوق خصوصی نیز معامله خرید وفروش اعضای بدن انسان در قلمروی اصل حاکمیت اراده قابل تایید است که اصل مذکور، یکی از اصول مسلم وبنیادین درمعاملات محسوب می شود. درقوانین افغانستان ماده (۵۱۰) کد جزا اشاره به بهره کشی شده که یکی از مصادیق آن (برداشت عضو بدن انسان) می باشد. ونیز طبق رهنمود که ازسوی وزارت صحت عامه افغانستان ترتیب شده است اعضا وانساج را قابل خرید وفروش نمی دانند. البته موارد فوق به حالت اجبار وعدم حالت ضرورت جدی دلالت داردکه در حالت ضرورت جواز خرید وفروش اعضای بدن دانسته می شود. دراین پایان نامه ازخرید و فروش اعضای بدن انسان، شرایط، آثاروحدودآن بحث صورت گرفته که شامل قاچاق وتعویض عضو نمی شود بنا براکثریت آرای فقهاء وحقوق دانان خرید وفروش اعضای بدن درحالت ضرورت که حفظ جان یک مسلمان متوقف برآن باشد مجازدانسته شده است.

ساختار و فهرست پایان نامه

عنوان صفحه مقدمه

الف) تبیین مساله:

ب) سوالات تحقیق:

ج) فرضیه های تحقیق:

د) سابقه و ضرورت انجام تحقیق:

ه–) هدف تحقیق:

و) جنبه جدید بودن و نوآوری تحقیق:

ز) روش تحقیق:

ح) روش گردآوری:

ط) قلمرو تحقیق (زمانی، مکانی و موضوعی):

فصل اول: کلیات و مفاهیم مبحث اول:مفهوم شناسی

گفتار اول: تعریف فقه

بند اول: در لغت

بند دوم: در اصطلاح

۲–گفتار دوم: تعریف حقوق

بند اول: درلغت

بند دوم: در اصطلاح

گفتار سوم: تعریف اعضای بدن انسان

بند اول: درلغت

بند دوم: دراصطلاح

مبحث دوم: کلیات

گفتار اول: خرید

بند اول: در لغت

بند دوم: در اصطلاح

گفتار دوم: فروش

بند اول: در لغت

بند دوم: در اصطلاح

الف) بیع در اصطلاح حنفیه

ب) بیع در اصطلاح شافعیه

ج) بیع در اصطلاح حنابله

د) بیع در اصطلاح مالکیه

ه–) بیع در اصطلاح فقهای امامیه

و) بیع در اصطلاح حقوقدانان

فصل دوم: دید گاه ها درخصوص خرید وفروش اعضای بدن انسان درفقه اسلامی،حقوق ایران وافغانستان درآمد

مبحث اول: دیدگاه و دلایل فقهای اسلامی

گفتار اول: دیدگاه و دلایل موافقان

دلیل اول: اراده خداوند متعال بر رفع حرج وسختی از زندگی انسانها

دلیل دوم: مسابقه در انجام اعمال خیر

دلیل سوم: اصل برایت

دلیل چهارم: ضرورت احیای نفوس

دلیل پنجم: پیوندهای اعضا که در عصر ایمه (ع)

دلیل ششم: قاعده اهم ومهم

دلیل هفتم: قاعده ایثار

دلیل هشتم: کمک به رفع ضرر وظیفه ی شرعی

گفتار دوم: دیدگاه و دلایل مخالفان

دلیل اول: بیع میته جایز نیست

دلیل دوم: حرمت خرید وفروش خون انسان

دلیل سوم: حرمت بیع (خرید وفروش) نجاسات ۵۰ دلیل چهارم: عدم فایده در اعضای بدن انسان عوض در قبال آن اکل مال به باطل

دلیل پنجم: لزوم دفن عضو قطع شده از انسان

دلیل ششم: حرمت ورود تغییر در خلقت پروردگار

دلیل هفتم : تعارض قطع عضو با کرامت انسان

دلیل هشتم : حرمت مثله

دلیل نهم: حرمت ضرر به نفس

دلیل دهم: حرمت عوض در مقابل میته

دلیل یازدهم: تعرض به نفس وبدن موجب قصاص ودیه

دلیل دوازدهم: عدم مالیت اعضای بدن انسان و نبود قیمت در زمان تلف

دلیل سیزدهم: تعارض قطع ومعاملهیاعضای بدن با قاعده الضرر لایزال با لضرر

دلیل چهار دهم: عدم جوازمداوا با محرمات

مبحث دوم: دیدگاه حقوق دانان

گفتار اول: دیدگاه حقوق دانان ایران

گفتار دوم: دیدگاه حقوق دانان افغانستان

فصل سوم: شرایط خرید و فروش اعضای بدن انسان در فقه اسلامی ، حقوق ایران و افغانستان درآمد

مبحث اول: شرایط خرید و فروش اعضای بدن در فقه

گفتار اول: رضایت طرفین عقد

بند اول: تعریف رضا

الف) رضا در لغت

ب) رضا در اصطلاح

گفتار دوم: اهلیت طرفین عقد

گفتار سوم: رضایت اولیای قانونی آن و دادن عضو بدون ضرر و خطر به حیات دهنده

مبحث دوم: شرایط خرید و فروش اعضای بدن در حقوق

گفتار اول: شرایط خرید و فروش اعضای بدن در حقوق ایران

بند اول: معلوم بودن

بند دوم: نباید مورد معامله مردد بین دویا چند شی باشد

بند سوم: چیزی مورد معامله باید مقدور التسلیم باشد

بند چهارم: دارای منفعت عقلایی باشد

بند پنجم: منفعت در بیع باید مشروع باشد

گفتار دوم: شرایط خرید و فروش اعضای بدن در حقوق افغانستان

بند اول: اهلیت در عقد

بند دوم: رضایت در عقد

فصل چهارم: آثار خرید و فروش اعضای بدن انسان در فقه اسلامی ، حقوق ایران وافغانستان درآمد

مبحث اول: آثار خرید وفروش اعضای بدن در فقه

گفتار اول: آثار وضعی

گفتار دوم: آثار روحی وروانی

گفتار سوم: آثار منافی با کرامت وشرافت انسانی

بند اول: نصوص قرآنی

بند دوم: در روایات

بند سوم: جایگاه روحانی

بند چهارم: مقام جسمانی

گفتار چهارم: آثار غیر منافی به کرامت انسانی

بنداول: اثر مثبت درمعامله ی اعضای بد

بنددوم: اثر بخشش گری در این معامله

مبحث دوم: آثار خرید وفروش وفروش اعضای بدن در حقوق

گفتار اول: آثار خرید وفروش اعضای بدن در حقوق ایران

بند اول: تاثیرات خرید و فروش عضو بر دهندهی آن

الف) خرید وفروش عضو وجداسازی وپیوند آن که برای دهنده آن تاثیرات قابل ملاحظه ندارد

ب) خرید وفروش وبرداشت عضوکه در اثرآن دهنده ی عضو فوت می شود

ج) برداشت وجداسازی عضوکه باعث نقص عضو دهنده می شود

د) جداسازی وپیوند که آسیب و لطمهی جدی بر بدن دهنده وارد نماید

بند دوم: تاثیر پیوند عضو برای گیرنده آن

گفتار دوم: آثار خرید وفروش اعضای بدن در حقوق افغانستان

بند اول: بگرش منفی به معامله اعضای بدن

بنددوم: ترتب آثارجایز برمعامله اعضای بدن

فصل پنجم: محدودیت های خرید وفروش اعضای بدن انسان در فقه اسلامی ، حقوق ایران وافغانستان درآمد

مبحث اول: محدود یت خرید وفروش اعضای بدن

گفتار اول: محدودیت خرید وفروش اعضای بدن در فقه باتوجه به اهتمام شارع مقدس به حفظ نفوس

گفتار دوم: محدود یت تصرف انسان در نفس خویش در فقه اسلامی

بند اول: دایمی بودن

بند دوم: منحصر بودن

بند سوم: مطلق بودن

مبحث دوم: محدود یت خرید وفروش اعضای بدن در حقوق

گفتار اول : محدودیت خرید وفروش اعضای بدن درحقوق ایران

گفتار دوم: محدود یت خرید وفروش اعضای بدن در حقوق افغانستان

نتیجه گیری

پیشنهادات

فهرست منابع

الف) منابع عربی:

ب) منابع فارسی

ج) پایان نامه ها و مقالات:

د) سایت ها:

کلیدواژه ها

  • خرید
  • فروش
  • اعضا