دوام اعتبار قاعدۀ حقوقی پس از وضع استثناء (استثناء قاعده را تأیید می‌کند)
 | |
| عنوان | دوام اعتبار قاعدۀ حقوقی پس از وضع استثناء (استثناء قاعده را تأیید می‌کند) |
|---|---|
| نویسنده | مهدی جوادی |
| محور موضوعی | آیین دادرسی مدنی حقوق خصوصی |
| سال نشر | ۱۴۰۳ |
| منتشر شده در | نشریه تحقیق و توسعه در حقوق خصوصی |
| دوره | ۱ |
| شماره | ۲ |
| دانلود مقاله | دانلود از سایت نشریه |
دوام اعتبار قاعدۀ حقوقی پس از وضع استثناء (استثناء قاعده را تأیید می‌کند) عنوان مقاله‌ای از مهدی جوادی است که در اسفند 1403 و در شماره 2 فصلنامه تحقیق و توسعه در حقوق خصوصی منتشر شده‌است.
چکیده
عبارت «استثناءْ قاعده را در مواردی که مستثنی نشده باشد تأیید می‌کند» بیان‌گر حکمتی عملی است که گویا نخستین‌بار حقوق‌دانان رومی بدان پی برده‌اند اما چون ریشه در عقل سلیم داشت از مرزهای آن دیار گذشت و به حقوق دیگر کشورها نیز راه یافت و مقبول حقوق‌دانان گردید. مراد از این حکمت، وجود استثناء، سبب بی‌اعتباری قاعده (اصل) نمی‌گردد بلکه نفس وجود استثناء نشان می‌دهد که قاعده‌ای معتبر هم‌چنان وجود دارد که استثنائی بر آن وارد شده است. از استفادۀ ناصواب این حکمت، دست‌کم دو مغالطه برمی‌خیزد: نخستین مغالطه هنگامی رخ می‌دهد که بخواهند استثناء یا قاعده بودن امری را با تکیه بر این حکمت کشف کنند. دومین مغالطه هم وقتی است که در نفس وجود اصل تردید باشد اما کسی وجود آن را مفروض بگیرد و سپس به این حکمت استناد کند.
کلیدواژه‌ها
- اصل
- تفسیر
- حکمت عملی
- منابع حقوق