راهکارهای حقوقی کاهش مطالبات غیرجاری بانکی NPL در ایران و اتحادیه اروپا

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
راهکارهای حقوقی کاهش مطالبات غیرجاری بانکی NPL در ایران و اتحادیه اروپا
عنوانراهکارهای حقوقی کاهش مطالبات غیرجاری بانکی NPL در ایران و اتحادیه اروپا
رشتهحقوق تجارت بین الملل
دانشجوعرفان اسلامی
استاد راهنمامجتبی قاسمی
استاد مشاورمحمد سلطانی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۴۰۰
دانشگاهدانشگاه شهید بهشتی



راهکارهای حقوقی کاهش مطالبات غیرجاری بانکی NPL در ایران و اتحادیه اروپا عنوان پایان نامه ای است که توسط عرفان اسلامی، با راهنمایی مجتبی قاسمی و با مشاوره محمد سلطانی در سال ۱۴۰۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی دفاع گردید.

چکیده

در اقتصاد هرکشور بانک ها نقش واسطه پولی را ایفا می کنند. بدین ترتیب که وجوه مردم را در قالب سپرده جذب کرده و آن را در اختیار تسهیلات گیرندگان قرار می دهند و سپس سود حاصل از آن را به سپرده گذاران اختصاص می دهند. حال درصورت امتناع تسهیلات گیرندگان از بازپرداخت اقساط تسهیلات یا تاخیر در آن، بانک ها نخواهد توانست اصل و سود سپرده های مردم را به آنان بازگردانند. زمانی که این مسیله فراگیر شده و در مقیاسی بزرگ به وقوع بپیوندد ممکن است به ورشکستگی بانک ها منجر شود، زیرا درصورتیکه بانک ها نتوانند سپرده های مردم را به آنان بازگردانند مجبور خواهند شد تا از محل اموال خود درراستای جبران خسارات سپرده گذاران برآیند. به طور کلی افزایش مطالبات غیرجاری موجب کاهش درآمد بانک ها و توانایی آنها برای اعطای تسهیلات جدید شده و به تبع آن، تهدیدی برای رشد اقتصادی و ثبات مالی کشور قلمداد خواهد شد. از این رو مقابله با این پدیده در همه کشورهایی که با این مشکل مواجه هستند یکی از اولویت ها به شمار می رود. انباشت مطالبات غیرجاری در اتحادیه اروپا در دهه اول قرن بیست ویکم عمدتا ناشی از بحران مالی جهانی سال ۲۰۰۸ و بحران حاکمیتی سال ۲۰۱۰ بود، اما اقداماتی که درجهت ساماندهی آن در سطح اتحادیه اروپا و به خصوص از جانب بانک مرکزی اروپا در حوزه یورو صورت گرفت توانست به سرعت از حجم این مطالبات بکاهد. اهم این راهکارها بر انتقال مطالبات غیرجاری و توسعه بازارهای ثانوی متمرکز بوده، اما لازم است با پیش بینی مقرراتی درجهت حمایت از حقوق مصرف کنندگان و وام گیرندگان از تبعات منفی اجتماعی آن کاست. مسیله مطالبات غیرجاری در ایران نیز مشکل ساز بوده، اما به نظر می رسد مواجهه با آن در سطحی متفاوت از اتحادیه اروپا قرار دارد. عدم وجود شفافیت در آمارها، فقدان نظارت و اراده نظارت بر بانک ها و اعطای تسهیلات، نبود سازوکارهای مناسب و کافی درراستای تعیین تکلیف مطالبات غیرجاری، اقتصاد دولتی و نگاه دستوری به بخش اعتباری و بسیاری از عوامل دیگر سبب شده نگرانی های زیادی دررابطه با آینده اقتصاد ایران وجود داشته باشد. بدون شک بهره گیری از تجربیات و راهکارهای کشورهایی که درگیر این پدیده بوده اند، و پیشگیری و چاره اندیشی به موقع خواهد توانست در این مسیر از حجم مشکلات و دشواری ها بکاهد.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه

الف–تعریف و طرح مسیله

ب–اهمیت موضوع

پ– سیوالات پژوهش

ت– فرضیات پژوهش

ث–پیشینه پژوهش

ج–ضرورت انجام پژوهش

چ–اهداف و کاربردهای پژوهش

ح– نوآوری پژوهش

خ–قلمروی پژوهش

د–سازماندهی پژوهش

ذ–روش پژوهش

بخش اول– کلیات

فصل ۱– مفاهیم و تعاریف

مبحث اول–قراردادهای اعطای تسهیلات و وام

گفتار اول– ایران

بند اول–قرض و وام

بند دوم–انواع عقود مربوط به اعطای تسهیلات در ایران

الف–عقود مبادلهای

ب–عقود مشارکتی

گفتار دوم– اتحادیه اروپا

بند اول– قراداد اعطای اعتبار

الف–تعریف قرارداد اعطای اعتبار در قوانین ثانویه

ب–قرارداد اعطای اعتبار در قانون مدنی جمهوری چک (مفهوم محدود)

ج–قرارداد اعطای اعتبار در قانون مدنی مجارستان (مفهوم عام)

بند دوم– قرارداد وام

الف– نمونههای بینالمللی

ب–قرارداد وام در قانون مدنی مجارستان و جمهوری چک

ج–فسخ قرارداد وام توسط وامگیرنده

د– قانون مدنی آلمان و مقررات مربوط به حق کنارهگیری از قراردادهای وام

ه– بررسی اعتباری

مبحث دوم– مطالبات غیرجاری

گفتار اول– ایران

گفتار دوم– اتحادیه اروپا

مبحث سوم–تجدیدساختار بدهی

گفتار اول–مزایا و معایب اقدامات تجدیدساختار بدهی

بند اول–مزایا

بند دوم–معایب

مبحث چهارم–شرکتهای مدیریت دارایی (AMCS)

مبحث پنجم– توقف

گفتار اول– ایران

گفتار دوم– اتحادیه اروپا

فصل ۲– علل پیدایش و آثار مطالبات غیرجاری

مبحث اول–عوامل موثر بر ایجاد مطالبات غیرجاری

گفتار اول–ایران

بند اول–عوامل برونزا و عوامل درونزا

بند دوم– روند تغییرات موثر بر نظام بانکی ایران

گفتار دوم–اتحادیه اروپا

مبحث دوم–آثار مطالبات غیرجاری بر بانکها و اقتصاد

گفتار اول– کاهش سودآوری بانک ها

گفتار دوم– ایجاد فضایی برای رقابت ناسالم

گفتار سوم– کاهش میزان اعطای تسهیلات توسط بانک ها و کاهش رشد اقتصادی

بخش دوم– حلوفصل مطالبات غیرجاری

فصل ۱– اتحادیه اروپا

مبحث اول–برنامه عملیاتی اتحادیه اروپا برای حلوفصل مطالبات غیرجاری در سال ۲۰۱۷

گفتار اول–نظارت و قانونگذاری بانکی

گفتار دوم– امهال مطالبات و تجدید ساختار

بند اول–اصلاحات اخیر تجدیدساختار در قانون ایتالیا

بند دوم–اصلاحات اخیر تجدیدساختار در قانون اسپانیا (توافقات خارج از دادگاه)

الف–موافقتنامههای تامین مالی مجدد فردی

ب–موافقتنامه های تامین مالی مجدد جمعی

ج–طرح توافق اسپانیایی (موافقتنامه جمعی و نیازمند تصویب دادگاه)

گفتار سوم– چارچوبهای قانونی توقف

بند اول–قواعد جدید توقف در اتحادیه اروپا

بند دوم–تغییراتی که در پی این دستورالعمل پیشنهادی ایجاد خواهند شد

الف–عنوان ۲: چارچوبهای تجدیدساختار پیشگیرانه

ب–عنوان ۳: شانس دوباره برای کارآفرینان

ج–عنوان ۴: کارآمدی فرایندهای توقف، تجدید ساختار و تسویه

بند سوم– اصلاحات جدید در مقررات توقف نمونههایی از کشورهای اروپا

الف– اسپانیا

ب–یونان

ج– ایرلند

د–نمونههایی دیگر

گفتار چهارم–توقیف وثایق و سلب مالکیت

بند اول–مطالبات دارای وثیقه و بدون وثیقه

بند دوم–دستورالعمل پیشنهادی درمورد توقیف غیرقضایی وثایق

گفتار پنجم– تبدیل بدهی به سهام

بند اول–قواعد ویژه اسپانیا دررابطه با تبدیل بدهی به سهام

گفتار ششم– تبدیل مطالبات به اوراق بهادار

گفتار هفتم– فروش مطالبات

بند اول–موانع قانونی تاثیرگذار بر انتقال مطالبات غیرجاری

بند دوم–انتقال مطالبات غیرجاری در نمونههایی از کشورهای اتحادیه اروپا

الف–انتقال داراییها در فرانسه

ب–انتقال دارایی ها در ایتالیا

ج–انتقال داراییها در صربستان و مجارستان

بند سوم–شرکتهای مدیریت دارایی

الف–ویژگیها و کارکرد شرکتهای مدیریت دارایی

ب–وضعیت شرکت های مدیریت دارایی ملی در اتحادیه اروپا

مبحث دوم–اصلاحیه پیشنهادی اتحادیه اروپا برای حلوفصل مطالبات غیرجاری در سال ۲۰۲۰

گفتار اول–درخواست بانک مرکزی اروپا از بانکها برای احتیاط

مبحث سوم–تبعات اجتماعی کسب سود چشمگیر از بدهیهای مشکلدار

گفتار اول–تردیدهای سیاسی و مسایل اخلاقی

گفتار دوم–راهکار جایگزین

فصل ۲– ایران

مبحث اول–امهال مطالبات

مبحث دوم– توقیف وثایق

مبحث سوم–خرید دین

گفتار اول–ویژگیهای خرید دین

گفتار دوم–تفاوتهای تنزیل با بیع دین

گفتار سوم–شرایط تنزیل

گفتار چهارم–شرایط اعطای تسهیلات اعتباری خرید دین به مشتریان بانک

گفتار پنجم–شبهه ربوی بودن تنریل اسناد تجاری

مبحث چهارم– پیگیری پروندههای ابربدهکاران بانکی

مبحث پنجم–شناسایی ذینفعان واحد

نتیجه گیری

منابع

اسناد

کلیدواژه ها

  • مطالبات غیرجاری
  • نسبت مطالبات غیرجاری
  • بانک مرکزی اروپا
  • بحران مالی
  • بدهی
  • تجدید ساختار بدهی
  • اعتبار