رای دادگاه درباره شرایط فسخ نکاح به علت بیماری زوجه (دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۳۰۰۰۰۲۶)

شماره دادنامه	۹۴۰۹۹۷۰۲۲۳۰۰۰۰۲۶
تاریخ دادنامه	۱۳۹۴/۰۱/۱۹
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	دادگاه تجدیدنظر استان
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	شرایط فسخ نکاح به علت بیماری زوجه
قاضی	محرمعلی بیگدلی محمدی غفاری

چکیده دادنامه و رای دادگاه درباره شرایط فسخ نکاح به علت بیماری زوجه: زوج در صورتی می تواند به علت بیماری زوجه تقاضای فسخ نکاح نماید که: ۱-ثابت کند زوجه در حین عقد نکاح مبتلا به آن بیماری بوده؛ ۲- عیب مذکور جزء عیوب موجب فسخ نکاح مندرج در قانون باشد.

رأی دادگاه بدوی

در خصوص دعوی آقای س. ی. به طرفیت خانم م. ق.خ. به خواسته اعلام فسخ نکاح به این توضیح که خواهان مدعی است در تاریخ ۱۳۸۹/۱/۳۰ با خوانده ازدواج کرده و پس از ازدواج متوجه شده است که زوجه دچار بیماری صرع بوده و این موضوع را از وی پنهان کرده است، لذا به استناد ماده ۱۱۲۸ قانون مدنی تقاضای فسخ نکاح به لحاظ مذکور را خواستار شده است (مستفاد از متن دادخواست). دادگاه با توجه به مجموع محتویات پرونده و صرف نظر از اینکه خوانده در جلسه دادگاه حاضر و منکر وجود بیماری مذکور در خود شده است و نیز دفاع نموده است که در همان سال ۱۳۸۹ با خواهان زندگی مشترک را شروع کرده و چگونه تاکنون مدعی این موضوع نشده است. نظر به اینکه مطابق مقررات، خواهان مکلف بوده دلایل کافی برای اثبات ادعای خود ارایه کند و در مانحن فیه صرفا مدعی بیماری زوجه شده و دلیلی ارایه نکرده است و از سوی دیگر حتی بر فرض صحت ادعای وی در متن دادخواست اذعان کرده که پس از ازدواج متوجه بیماری شده است و مطابق ماده ۴۴۰ قانون مدنی "خیار تدلیس بعد از علم به آن فوری است" و با توجه به احکام کلی خیارات که براساس آن ادامه زندگی مشترک توسط خوانده پس از علم به وجود عیب و تدلیس، اسقاط حق احتمالی وی در فسخ محسوب می شود و با توجه به اصل لزوم عقود، لذا دادگاه دعوی خواهان را وارد ندانسته و مستندا به مواد ۴۴۰ و ۴۵۰ قانون مدنی (وحدت ملاک) و ماده ۱۹۷ قانون آئین دادرسی مدنی حکم به بطلان دعوی خواهان صادر می کند. این حکم حضوری و ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در دادگاه تجدیدنظر استان تهران است.

شعبه اول حقوقی دادگاه عمومی دماوند - محمدی

رأی دادگاه تجدیدنظر استان

تجدیدنظرخواهی آقای س. ی. (زوج) به طرفیت خانم م. ق.خ. (زوجه) نسبت به دادنامه شماره ۱۲۱۴ مورخ ۱۳۹۳/۱۰/۲۷ صادره از شعبه اول دادگاه عمومی دماوند که به موجب آن حکم بر بطلان دعوی زوج به خواسته فسخ نکاح صادر شده است وارد و موجه نبوده و رأی مزبور از حیث نتیجه مغایرتی با قانون و موازین شرعی و دلایل موجود در پرونده ندارد زیرا اولا: ابتلا ء زوجه به بیماری صرع و وجود بیماری مذکور در حین عقد نکاح ثابت نیست و زوجه نیز منکر بیماری مزبور است. ثانیا: برفرض وجود بیماری مذکور، زوج فورا اقدام ننموده و عدم علم وی به فوریت حق فسخ ثابت نیست. ثالثا: بر فرض وجود عیب مذکور و عدم اطلاع زوج از فوریت حق فسخ، اساسا عیب مذکور (بیماری صرع) جزء عیوب موجب فسخ نکاح مندرج در ماده ۱۱۲۳ قانون مدنی نیست و ادعای زوج با ماده ۱۱۲۸ قانون مدنی نیز منطبق نیست زیرا صفت سلامت زوجه از بیماری صرع در حین عقد یا قبل از آن مطرح نگردیده و در ضمن عقد ولو به صورت توصیف، شرط نشده است و عقد نکاح متبانیا بر آن نیز جاری نشده است. بنابراین وجود عیب مذکور در حین عقد و کتمان آن از سوی زوجه یا ولی او و یا سکوت آنان و اعتقاد و باور زوج به سلامت زوجه از عیب مذکور (برفرض صحت ادعا) اگرچه تدلیس محسوب می گردد لکن تدلیسی نیست که موجب حق فسخ باشد و بر این امر در مسئله ۱۳ و ۱۴ از کتاب النکاح تحریر الوسیله (جلد ۲ صفحه ۲۹۶) ذیل عنوان القول فی العیوب الموجبه لخیار الفسخ و التدلیس تصریح شده است. بنابراین با استناد به ماده ۳۵۸ قانون آیین دادرسی مدنی ضمن رد تجدیدنظرخواهی، دادنامه تجدیدنظر خواسته نتیجتا تأیید می گردد. این رأی قطعی است. و ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل فرجام خواهی می باشد.

رئیس و مستشار شعبه ۳۰ دادگاه تجدیدنظر استان تهران

محرملی بیگدلی - محمدباقر غفاری