رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اثر بذل حقوق مالی بر پذیرش دعوی طلاق

شماره دادنامه	۹۴۰۹۹۷۰۹۰۷۹۰۰۲۴۱
تاریخ دادنامه	۱۳۹۴/۰۹/۱۸
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۱۹ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	اثر بذل حقوق مالی بر پذیرش دعوی طلاق
قاضی	عبدالرضاکریمی صحنه سرایی مصطفی فاتحی

رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره اثر بذل حقوق مالی بر پذیرش دعوی طلاق: اظهار آمادگی زوجه برای بذل مهریه و سایر حقوق در مقابل طلاق، مادام که از ناحیه زوج پذیرفته نشود کافی بر صدور حکم طلاق نیست.

رأی خلاصه جریان پرونده

خانم الف. ل. با وکالت آقای ب. ا. به طرفیت آقای ج. ن. بخواسته صدور گواهی عدم امکان سازش بانضمام مطالبه خسارات قانونی طرح دعوی کرده است بدین توضیح موکله بموجب سند ازدواج شماره ... - ۸۶/۹/۱۷ دفتر ثبت ازدواج شماره ... ه. با مهریه تعداد۱۳۶۸ عدد سکه طلای تمام بهارآزادی که عندالمطالبه بر عهده زوج بوده با خوانده ازدواج دائمی نموده حاصل این ازدواج و رابطه زوجیت فرزند دختر بنام س. متولد۹۰/۲/۲۰ می باشد. نظر به عدم حصول تفاهم اخلاقی در جهت استمرار زندگی مشترک و با توجه به اینکه در خلال مدت زندگی مشترک ، رفتار زوج با موکل به نحوی بوده که تحمل ادامه زندگی، برای موکله مشکل و غیر ممکن گردیده و باعث ایجاد کراهت شدید در موکله شده بدین لحاظ و به سبب عدم امکان بازگشت موکله به زندگی مشترک با بذل کلیه مهریه خویش و همچنین نفقه و اجرت المثل ایام زندگی مشترک مستندا به ماده ۱۱۴۶ قانون مدنی و سایر قوانین و مقررات جاری تقاضای صدور گواهی عدم امکان سازش و مطالبه کلیه خسارات قانونی اعم از هزینه دادرسی ، حق الوکاله وکیل و ... را دارد. در جریان رسیدگی زوج آقای د. الف. را وکیل رسمی خود انتخاب کرده است. وکیل خواهان لایحه دو صفحه ای تقدیم نموده که مفهوما همان مطالب متن دادخواست است و اضافه نموده که دادگاه قرار ارجاع امر به داوری را صادر نمایند. در جلسه ۹۴/۱/۲۹ وکیل خوانده در مقام دفاع اظهار داشته موکل ( زوج ) زندگی خود را دوست دارد و به هیچ وجه حاضر به طلاق نمی باشد و حاضر به قبول آنچه خواهان بذل می کند نیست و مطابق نظریه مشورتی شماره ۷۱۷۱۸۴ مورخ ۱۳۷۹/۷/۴ کراهت زوجه از زوج به تنهایی عنوان عسر و حرج ندارد و نمی تواند مصداق آن باشد و همچنین مطابق نظریه مشورتی شماره ۴۲۸۳ / ۷ مورخ ۱۳۷۸/۶/۳ چنانچه گواهی عدم امکان سازش صادر شده باشد بلحاظ بذل مهریه از ناحیه زوجه و قبل از اجرای صیغه طلاق هم اگر زوج منصرف شود الزام زوج به اجرای صیغه طلاق مجوز شرعی ندارد و نظریه مشورتی شماره ۷۱۱۷۸۰ مورخ ۱۳۷۷/۳/۳۰ ماده مورد استناد وکیل خواهان را که ماده ۱۱۴۶ قانون مدنی می باشد و بر اساس آن درخواست طلاق کرده توضیح داده که ماده مذکور دلالت بر طلاق خلع دارد در واقع طلاق خلع را تعریف کرده بدین معنی که زن بواسطه کراهتی که از شوهر خود دارد در مقابل مالی که به شوهر میدهد ، طلاق میگیرد. ولی اگر شوهر راضی به این کار نباشد دادگاه نمی تواند زوج را ملزم به قبول آنچه زوجه بذل می کند بنماید حال با توجه به اینکه موکل دارای یک فرزند مشترک سه ساله می باشد و زندگی خود و همسر خود را دوست دارد صرفا بنا به اظهار موکل دخالت پدر زوجه علت طرح چنین دادخواست می باشد لذا تقاضای رد دادخواست خواهان را استدعا نموده است. شعبه اول دادگاه عمومی حقوقی ه. قرار ارجاع امر به داوری را صادر کرده است. زوج آقای م. ن. را به عنوان داور خود معرفی کرده است زوجه نیز آقای سید ق. ر. را به عنوان داور خویش معرفی نموده است. وکیل زوج طی لایحه ای اضافه نموده که موکل حاضر به قبول بذل نمی باشد و حاضر به طلاق زوجه نیست و تمام حق و حقوق ایشان را نیز مطابق مقررات قانونی پرداخت می کند تقاضای رد دادخواست خواهان را نموده است. داور زوج نظریه خود را در تاریخ ۹۴/۴/۳ ارائه نموده و در قسمت اخیر آن مرقوم داشته به نظر اینجانب زوج و زوجه هیچ مشکلی با هم ندارند صرفا دخالت های خانواده زوجه و اطرافیان موجب دوری و جدایی آنها از همدیگر شده است و خود زوجه هیج نقشی در طرح دادخواست طلاق نداشته و اگر خانواده ایشان اجازه دهد امکان صلح و سازش بین طرفین در حد بسیار قوی وجود دارد (ص ۳۵) داور زوجه نیز نظریه خود را در ۹۴/۴/۱۰ ارائه و مفهوما مرقوم داشته که تلاش صلح و سازش وی مثمر ثمر واقع نشده است (ص ۳۷) سرانجام شعبه اول دادگاه عمومی حقوقی ه. بموجب شماره دادنامه ۹۴۰۹۹۷۴۱۶۰۱۰۰۴۰۸ مورخ ۱۳۹۴/۴/۱۸ چنین رأی صادر کرده است رأی دادگاه : در خصوص دادخواست آقای ب. ا. به وکالت از خانم الف. ل. به طرفیت آقای ج. ن. به وکالت آقای د. الف. به خواسته صدور گواهی عدم امکان سازش بانضمام کلیه خسارات قانونی بدین توضیح که وکیل محترم خواهان به شرح دادخواست بیان نموده اند موکل بموجب سند نکاحیه به شماره ... تنظیمی در دفتر رسمی ثبت ازدواج شماره ... ه. در سال ۱۳۸۶ با مهریه یکهزار و سیصد و شصت و هشت قطعه سکه طلای تمام بهار آزادی بصورت عندالمطالبه با خوانده ازدواج دائم نموده است و ثمره ازدواج یک فرزند مشترک به نام س. متولد ۱۳۹۰ می باشد به جهت عدم تفاهم اخلاقی در طول زندگی مشترک و رفتار خوانده با موکل به نحوی بوده است که امکان ادامه زندگی مشترک را غیر ممکن نموده است و ایجاد کراهت شدید در موکل شده و موکل با بذل کلیه مهریه و نفقه و اجرت المثل ایام زندگی مشترک درخواست صدور گواهی عدم امکان سازش را دارند و وکیل محترم خوانده دفاعا بیان نموده است موکل به زندگی مشترک با خواهان علاقمند می باشند و به هیچ وجه حاضر به طلاق زوجه نمی باشند موکل دارای فرزند مشترک می باشد دخالت پدر زوجه درزندگی مشترک علت طرح دعوی گردیده است و مضافا" به اینکه کراهت زوجه از زوج به تنهائی عنوان عسر و حرج ندارد با عنایت به اوراق و محتویات پرونده و اظهارات و دفاعیات وکلا محترم متداعیین و ملاحظه نظریه داوران زوجین مضبوط در پرونده اولا اینکه وکیل محترم خواهان به شرح دادخواست ، درخواست صدور گواهی عدم امکان سازش را به استناد ماده ۱۱۴۶ قانون مدنی بر مبنای کراهت زوجه و با بذل کلیه حق و حقوق قانونی موکل خود نموده است در حالی که وکیل زوج به شرح جلسه دادرسی اعلام نموده است که موکل ایشان به زندگی مشترک با خواهان علاقمند می باشند و به نحوی از قبول بذل امتناع نموده اند دادگاه نمی تواند در این خصوص زوج را ملزم به قبول مال نماید ثانیا وکیل محترم خواهان دعوی ادفی دلیل که بیانگر سوء رفتار زوج باشد به نحوی که دوام زوجیت برای زوجه مقدور و میسر نباشد به دادگاه ارائه ننموده است لذا دادگاه توجها به مراتب فوق به استناد ماده ۱۹۷ قانون آئین دادرسی مدنی حکم بر بطلان دعوی را صادر و اعلام میدارد رأی صادره ظرف مدت بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در محاکم محترم تجدیدنظر استان می باشد. ; این دادنامه در تاریخ ۹۴/۴/۲۲ به ذینفع ابلاغ شده است خانم الف. ل. طی دادخواستی نسبت به دادنامه ۹۴۰۹۹۷۴۱۶۰۱۰۰۴۰۸ یاد شده در تاریخ ۹۴/۵/۱۲ تجدیدنظرخواهی نموده و زوج نیز طی لایحه ای مطالب خود را بیان داشته است شعبه پنجم دادگاه تجدیدنظر استان آذربایجان شرقی بموجب دادنامه شماره ۹۴۰۹۹۷۴۱۲۲۵۰۰۸۷۸ مورخ ۱۳۹۴/۶/۱۸ به شرح مندرج در آن دادنامه بدوی را تأیید کرده است این دادنامه (۵۰۰۸۷۸) در تاریخ ۹۴/۶/۳۱ به زوجه ابلاغ شده است مشارالیها در تاریخ ۹۴/۷/۱۸ طی دادخواستی به شرح منعکس در آن نسبت به دادنامه ۹۴۰۹۹۷۴۱۲۲۵۰۰۸۷۸ صادره از شعبه ۵دادگاه تجدیدنظر استان آذربایجان شرقی فرجام خواهی کرده است. فرجام خوانده نیز لایحه خود را تقدیم داشته است پرونده به دیوانعالی کشور ارسال جهت رسیدگی به شعبه ۱۹ دیوان ارجاع شده است کلیه محتویات پرونده به هنگام شور قرائت می شود .هیأت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای عبدالرضا کریمی صحنه سرائی عضوممیز و اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رأی میدهد

رأی شعبه دیوان عالی کشور

فرجام خواه در دادخواست و در جریان دادرسی موردی را که بیانگر عدم تعلق خاطر به همسرش را توجیه نماید ذکر نکرده و مطالب معنونه کلیاتی است که کافی بر احراز عسر و حرج او در زندگی مشترک باشد نیست. اظهار آمادگی برای بذل مهریه و سایر حقوق در مقابل طلاق مادام که از ناحیه زوج پذیرفته نشود کافی بر صدور دستور طلاق نمیباشد لذا استنباط دادگاه از محتویات پرونده و مطالب اعلام شده خالی از اشکال است از نظر تشریفات دادرسی نیز ایرادی بر آن وارد نیست لذا رأی فرجامخواسته بشماره ۹۴۰۹۹۷۴۱۲۲۵۰۰۸۷۸ شعبه پنجم دادگاه تجدیدنظر استان آذربایجان شرقی تأیید میگردد.

شعبه ۱۹ دیوان عالی کشور- رئیس و مستشار

مصطفی فاتحی - عبدالرضا کریمی صحنه سرائی