رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ادله اثبات دعوا در نفی نسب

شماره دادنامه	۹۳۰۹۹۷۰۹۰۷۸۰۰۳۱۰
تاریخ دادنامه	۱۳۹۳/۰۶/۳۱
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۱۸ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	ادله اثبات دعوا در نفی نسب
قاضی	احمدی علی شمس

رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره ادله اثبات دعوا در نفی نسب: حضور پدر و مادر جهت صدور گواهی ولادت اقرار به نسب محسوب می شود و چنانچه این امر وضعیت پایداری داشته باشد پس از فوت پدر، سایر ورثه نمی تواند به استناد شهادت شهود درخواست نفی نسب کنند.

رأی خلاصه جریان پرونده

وراث مرحوم م.چ. آقای الف.چ. و سایرین با وکالت الف.گ. دادخواستی به طرفیت ف.چ. به خواسته نفی نسب تقدیم محاکم عمومی تبریز نموده و توضیح داده خوانده فرزند مرحوم ع. الف. و خواهر آقای م.چ. می باشد که مرحوم آقای م.چ. فرزند ع.الف. به هنگام اخذ شناسنامه خواهرش (خانم ف.چ.) را فرزند خود معرفی نموده که در شناسنامه خود و همسرش بنام مرحومه خ.ر. نامبرده به عنوان فرزندشان درج شده است نظر به اینکه خوانده محترم جزء وراث مرحوم م.چ. و مرحومه خ.ر. نبوده یعنی فرزند ایشان نمی باشد. علی هذا به لحاظ تقسیم ماترک مرحوم آقای م.چ. موکلین (وراث) با مشکل مواجه هستند که به ناچار از طریق قانون نیاز به اعلام نفی نسب می باشد. و درخواست طبق خواسته را نموده، شعبه ۱۸ دادگاه عمومی تبریز پس از دستور تعیین وقت . . . با حضور وکیل خواهان و وکیل خوانده و تشکیل جلسه داده وکیل خواهان خواسته را طبق دادخواست اعلام و اظهار داشته موکلین شهودی دارند که عنداللزوم حاضر به اتیان سوگند در محضر دادگاه می باشد، وکیل خوانده نیز در دفاع بیان داشته برادر م.چ. که در حین حیات هستند و سایر اشخاص که از لحاظ سن قادر به درک ولادت موکل می باشند جهت ارائه شهادت معرفی و احضار شوند و مضافا اینکه آقای ع.الف. فرزند ارشد و بزرگ خانواده با اخذ گواهی حصر وراثت اقرار به وجود نسب نموده است چگونه است که فرزندان کوچک خانواده برخلاف آن ادعا دارند، در پایان جلسه دادگاه قرار استماع شهادت شهود صادر و به دفتر اعلام می دارد وقت را حضوری به طرفین ابلاغ نماید، دادگاه در مورخ ۱۵/۷/۹۲ با دستور جلسه استماع شهادت شهود با حضور احد از خواهان ها بنام غ.چ. و وکیل خواهان ها و همچنین احد از وکلای خوانده بنام ع.ر. تشکیل از چهار نفر شهود تعرفه شده وکیل خواهان ها به اسامی ۱- ح.الف. به تاریخ تولد ۱۳۱۲ خواسته شده که اطلاعات خود را در رابطه نسبی خانم ف.چ. با مرحوم م.چ. و مرحومه خ.ر. بیان نماید و در پاسخ بیان داشته اینجانب مرحوم م.چ. و بانو خ.ر. را می شناختم و همچنین خانم ف. را می شناسم بانو ف.چ. خواهر مرحوم م.چ. می باشد و ف. دختر مرحوم ع. الف. می باشد و مادر ف. خانم نیز مرحومه م. بوده و از آقای م.ب. متولد ۱۳۱۹ اهل و ساکن روستای شادباد نیز مشابه پرسش از فرد قبل پرسیده می شود نیز پاسخی مشابه ارائه نموده است از آقای ج.ت. متولد ۱۳۲۳ نیز پرسش مشابه شاهد اول طرح می شود که اعلام داشته، اهل و ساکن روستای ش. هستم و مرحوم م.چ. را می شناسم ولی خانم خ. را ندیده و به یاد ندارم و خانم ف. را می شناسم و ایشان خواهر مرحوم م.چ. است و شنیده ام پدرش ع. الف. و مادرش م. بوده است که فوت نموده اند و از آقای غ.ف. متولد ۱۳۳۳ نیز به عنوان گواه پرسش مشابه شاهد قبلی طرح، که پاسخ مشابه شاهد قبلی مطرح نموده است، ریاست دادگاه مفاد شهادت شهود را به اطلاع حاضرین رسانده که وکیل خواهان، اظهارات شهود را مورد قبول خود و موکلش آقای غ.چ. اعلام می دارد و وکیل خوانده نیز در مقام دفاع اظهار می دارد شهود از لحاظ سنی در حدی نیستند که در زمان تحمل شهادت شرایط مربوط به شهادت را دارا باشند و مستندا به ماده ۲۳۴ قانون آ.د.م. شهود را جرح می نماید ثانیا شهود آنچه گفتند فقط در حد اطلاع از شنیده های خود بوده و زائد بر آن دلیل بر منطبق بودن آن با واقعیت نمی دانستند ثانیا از آنجا که نسب ازجمله اموری است که خویشاوندان از آن اطلاع می توانند داشته باشند و شهود همه غیرفامیل بودند تقاضا دارد از خویشاوندان ازجمله ورثه ع. الف. به عنوان شاهد معرفی گردد رابعا: در انحصار وراثت اخذشده توسط خواهان ها شهادت شهود تعرفه ای در آن زمان دلالت بر آن دارد که موکل جزء ورثه مرحوم م. و خ.چ. است و اینک شهود دیگری معرفی می نمایند که اظهار می دارند موکل فرزند مرحوم ع.چ. می باشد . . . و اصل اسناد رسمی ازجمله شناسنامه ها بر اعتبار خود باقی می ماند و در استشهادیه تقدیمی شهود گواهی نموده اند که همه فرزندان مرحوم م.چ. از خ. هستند در حالی که خ.ر. فقط ۵ فرزند (سه دختر و دو پسر) داشته و نشان می دهد که آن ها اطلاع دقیقی از موضوع ندارند دادگاه ختم رسیدگی را اعلام و طی دادنامه ۰۰۸۰۰۸۸۴ مورخ ۹۲/۷/۲۳ با این استدلال . . . . . . وکیل خواهان ها با استناد به شهادت شهود تقاضای صدور حکم نفی نسب خوانده نسبت به مرحوم م.چ. و مرحومه خ.ر. را می نماید شهود تعرفه شده جملگی از اهالی و ساکنین روستای ش. ادای شهادت نمودند که بانو ف.چ. خواهر مرحوم م.چ. و فرزند مرحومین ع. الف. و م. می باشد، دفاعیات وکلای خوانده هم به نظر دادگاه مؤثر تلقی نگردیده . . . .) دعوی را وارد تشخیص و به استناد ماده ۱۲۵۷ و بند سوم ماده ۱۲۵۸ قانون مدنی حکم به نفی نسب خوانده بنام ف.چ. نسبت به مرحومین م.چ. و خ.ر. صادرواعلام می نماید. با تجدیدنظرخواهی وکلای خوانده شعبه ۱۳ دادگاه تجدیدنظر استان آذربایجان شرقی پس از مطالبه پرونده کلاسه ۱۵۲۹/۷۵/۱۹ شعبه ۱۹ دادگاه عمومی تبریز مربوط به تقاضای صدور گواهی حصر وراثت آقای ع.چ. از تاریخ ۷۵/۱۱/۲۷، ملاحظه نموده که شهود به نام های خ.ک.، س.ط. و ر.غ. شهادت به اینکه وراث پسر و دختر چه اشخاصی می باشند و ازجمله خانم ف. نیز جزء وراث دختر قید گردیده است و نهایتا پرونده را اعاده و به موجب دادنامه ۰۰۰۳۰۱۲۴۷ مورخ ۲۸/۱۰/۹۱ با رد تجدیدنظرخواهی دادنامه بدوی را عینا تأیید نموده است، با فرجام خواهی خانم ف.چ. پرونده پس از طی تشریفات قانونی به دیوان عالی کشور ارسال که پس از طی تشریفات قانونی پرونده به دیوان عالی کشور ارسال و به این شعبه ارجاع شده است. دادخواست فرجامی به هنگام شور قرائت خواهد شد.

به تاریخ بالا هیئت شعبه تشکیل پس از قرائت گزارش عضو ممیز و اوراق پرونده مشاوره انجام چنین رأی می دهد.

رأی شعبه دیوان عالی کشور

مرحوم م.چ. مورث خواهان ها وفق مقررات قانون ثبت احوال (مواد ۱۵ و ۱۶ . . . قانون ثبت احوال) با حضور و مراجعه به اداره ثبت احوال و اعلام و اقرار به اینکه خوانده فرزند وی می باشد و با ارائه گواهی ولادت و یا گواهی دو نفر شاهد مبادرت به اخذ شناسنامه نموده است و مضافا به اینکه بعد از فوت ایشان، گواهی انحصار وراثت با اعلام برادر بزرگ تر (مرحوم ع.الف.) و شهادت سه نفر گواه از دادگاه ذیصلاح صادر گردیده و نمی توان نسب متکی به شناسنامه مبتنی بر اعلام و اقرار پدر و قبول همسر به عنوان مادر طفل را که مدت قریب به ۷۰ سال (تاریخ تولد ۱۳۲۳) مورداستفاده واقع شده است و توسط برادر بزرگ تر خانواده (مرحوم ع.الف.) که توسط سه نفر گواه نیز به هنگام اخذ گواهی انحصار وراثت مورد تأکید واقع شده و برای دادگاه صادرکننده احرازشده است را صرفا با اظهار و اعلام گواهانی که با توجه به تاریخ تولدشان در موقع به دنیا آمدن خانم ف.چ. (خوانده) یا به دنیا نیامده بودند و یا اینکه خردسال بوده اند مورد خدشه و دلیل اثبات، نفی نسب نمی توان قرار داد. بنا به مراتب و مستندا به بند ۲ ماده ۳۷۱ و بند ج ماده ۴۰۱ قانون آیین دادرسی مدنی دادنامه فرجام خواسته نقض و به شعبه هم عرض دادگاه تجدیدنظر استان آذربایجان شرقی جهت رسیدگی ارسال می گردد.

رئیس شعبه ۱۸ دیوان عالی کشور مستشار

احمدی شمس