رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تعیین اقلام جهیزیه توسط دادگاه

شماره دادنامه	۹۴۰۹۹۷۰۹۰۶۸۰۰۰۱۹
تاریخ دادنامه	۱۳۹۴/۰۱/۳۰
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۸ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای حقوقی
موضوع	تعیین اقلام جهیزیه توسط دادگاه
قاضی	مسعودکریم پور نطنزی حسن عباسیان سیروس کیقبادی

رای شعبه حقوقی دیوان عالی کشور درباره تعیین اقلام جهیزیه توسط دادگاه: در بسیاری از موارد بردن جهیزیه توسط زوجه به منزل مشترک بدون اخذ رسید یا حتی تهیه سیاهه یا لیست انجام می شود و ملاک در تعیین اقلامی که زوجه به عنوان جهیزیه به منزل شوهر برده، تشخیص دادگاه است.

رأی خلاصه جریان پرونده

آقای م. ح.ف. در تاریخ ۱۳۹۱/۲/۱۱ با ارائه دادخواست بطرفیت خانم ن. ر. بخواسته طلاق به ضمیمه تصویر مصدق اوراقی از سند ازدواج شان به شماره ترتیب ..... تاریخ وقوع و ثبت عقد ۱۳۸۲/۱۱/۲۱ تنظیمی در دفتر رسمی ثبت ازدواج شماره .... اسلام آباد توضیح داد: خوانده همسر دائمی وی است و دو فرزند خردسال دارند و با وجود تلاش او برای فراهم کردن موجبات آسایش خانواده از طریق کارگری زوجه شأن وی را رعایت نمیکند و به مشکلات فرزندان توجه ندارد و مبادرت به انجام اموری میکند که موجبات بی حرمتی خانواده می گردد باستناد ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی درخواست رسیدگی و صدور حکم طلاق دارد پرونده که حسب الارجاع به کلاسه ۹۱۰۱۴۷ در شعبه دوم دادگاه عمومی حقوقی اسلام آباد ثبت شده بود بلحاظ سکونت خوانده در شهرستان س. با صدور قرار عدم صلاحیت طی دادنامه شماره ۱۸۷-/۹۱ مورخ ۱۳۹۱/۲/۱۸ به دادگستری ش. ارسال شد و تحت کلاسه ۹۱۰۴۴۴ در شعبه اول دادگاه عمومی حقوقی ش. ثبت گردید در اولین جلسه مقرر رسیدگی ۱۳۹۱/۴/۳ طرفین حاضر شدند خواهان اظهار نمود خواسته ام بشرح دادخواست تقدیمی است خوانده در پاسخ ضمن قبول همسر دائمی بودن خواهان افزود: حاضر به طلاق نیست در صورتیکه دادگاه حکم طلاق بدهد تمامی حقوق خود را مطالبه می کند حضانت فرزندان را نمیخواهد. خواهان گفت حاضر است تمام حقوق زوجه را پرداخت کند و حضانت فرزندان را میخواهد. قرار ارجاع امر به داوری صادر شد بعد از معرفی داوران و طی تشریفات نظریه آنان که مفادا حکایت از عدم توفیق در بر قراری صلح و سازش بین زوجین دارد ضمیمه پرونده گردید. آقای ج.ک بوکالت از خوانده وکالتنامه ارائه و پس از مطالعه پرونده با تقدیم لایحه ای حقوق موکله اش اعم از مهریه و نفقه و نحله و جهیزیه را قبل از اجرای صیغه طلاق خواستار شد. آقای م. ع نیز بوکالت از خواهان وکالتنامه ارائه نمود.دوم : خانم ن. ر. دادخواستی بطرفیت آقای م. ح.ف. به مطالبه نفقه از ۱۳۹۰/۱۲/۲۵ لغایت ختم رسیدگی بر اساس نظریه کارشناس به ضمیمه تصویر مصدق اوراقی از سند ازدواجشان ارائه کرد که حسب الارجاع به کلاسه ۹۱۰۱۹۶ در دادگاه فوق الذکر ثبت شد در تاریخ ۱۳۹۱/۴/۱۳ تصمیم به رسیدگی علیحده هر کدام از دو پرونده مذکور اتخاذ شد و در اولین جلسه مقرر رسیدگی ۱۳۹۱/۵/۲۱ بعلت عدم حضور طرفین با وصف ابلاغ قانونی اخطاریه و رعایت انتظار کافی و عدم ارائه لایحه از آنان قرار ارجاع امر به کارشناسی جهت تقویم نفقه مورد مطالبه صادر و کارشناس مورد نظر با دستمزد مقید انتخاب شد و بلحاظ وحدت اصحاب دعوی و ارتباط دعاوی با یکدیگر قرار رسیدگی توامان صادر شد و برابر دادنامه شماره ۹۵ مورخ ۱۳۹۲/۲/۱۶ با این استدلال که اخطاریه ارسالی برای زوجه خواهان جهت تودیع دستمزد کارشناس منتخب به مشارالیها ابلاغ واقعی گردید لیکن در مهلت مقرر نسبت به تودیع هزینه کارشناسی و ارائه فیش اقدام نکرده قرار ابطال دادخواست خواهان صادر و ظرف مهلت قانونی قابل تجدید نظر خواهی اعلام شد ولی پرونده در خصوص دادخواست طلاق مفتوح ماند آقا وکیل زوجه پس از اعلام نظریه داوران طی لایحه ای با تکرار اینکه موکله مایل به مراجعت به زندگی مشترک است ولی زوج اصرار به طلاق دارد و زوجه چند سال بدون نفقه در منزل پدری رها شده بود لذا حقوق مالی خویش شامل مهریه و نفقه و جهیزیه و اجرت المثل ایام زندگی مشترک و ملاقات فرزندان را خواستار است نظریه پزشکی قانونی ایلام به شماره ....... مبنی بر منفی بودن تست بارداری زوجه در تاریخ معاینه ضمیمه پرونده می باشد دادگاه با اعلام ختم رسیدگی برابر دادنامه شماره ۳۵۰-/۹۳ مورخ ۱۳۹۳/۴/۱۴ بعد از شرح دعوی و خواسته و درج خلاصه اظهارات طرفین و احراز زوجیت طرفین بحکایت سند ازدواج استنادی و عدم توفیق دادگاه و داوران در ایجاد سازش بین طرفین باستناد مقررات مواد ۱۱۳۳ و ۱۱۴۳ قانون مدنی و ماده واحده قانون اصلاح مقررات طلاق مصوب سال ۱۳۷۸ مجتمع تشخیص مصلحت نظام گواهی عدم امکان سازش جهت اجرای صیغه طلاق رجعی صادر و اجرای صیغه طلاق منوط به پرداخت حقوق مالی زوجه شامل مهریه و نفقه و جهیزیه و مبلغ شصت میلیون ریا ل بابت نحله و نفقه ایام عده ماهیانه یک میلیون و دویست هزار ریال گردید زوجه برابر گواهی پزشکی قانونی باردار نبوده و حضانت فرزندان مشترک مادام العمر به زوج واگذار و برای مادر طفل هر دو هفته یکبار بمدت ۲۴ ساعت از ساعت ۷ شب پنجشنبه لغایت ۷ شب جمعه در محل زندگی زوجه حق ملاقات مقرر شد مدت اعتبار گواهی سه ماه از تاریخ ابلاغ و رای صادره ظرف مهلت مقرر قابل تجدید نظر خواهی اعلام گردید.سوم : بعد از ابلاغ رای و اعتراض و تجدید نظر خواهی آقای م. ع. بوکالت از زوج موصوف به تعیین محل اقامت زوجه برای ملاقات مشارالیه با فرزندان مشترک و نیز تقاضای تقسیط صداق و ادعای موکل او به اینکه زوجه جهیزیه ای با خود به منزل زوج نیاورد و نحله مقید را خارج از توان مالی موکل خویش اعلام و تقاضای حذف استرداد جهیزیه و نحله را از رأی معترض عنه کرد وپس ازتبادل لوایح وارجاع پرونده به شعبه چهارم دادگاه تجدیدنظر استان ایلام و ثبت به کلاسه ۹۳۰۵۲۶ در جلسه مقرر رسیدگی ۱۳۹۳/۹/۱۹ آقای وکیل تجدید نظرخواه و تجدید نظر خوانده حاضر گردیدند زوج تجدید نظر خواه و آقای وکیل زوجه تجدید نظر خوانده حاضر نگردیدند لایحه آقای وکیل زوجه تجدید نظر خوانده به شماره ۴۴۷/ ۹۳ مورخ ۱۳۹۳/۹/۱۸ ثبت و پیوست می باشد نامبرده اعلام کرد موکله اش مخالف طلاق است و زوج خواستار طلاق باید حقوق زوجه اعم از مهریه و نفقه و جهیزیه و نحله و اجرت المثل ایام زوجیت را بپردازد . آقای وکیل زوج اظهار نمود دفاع و دلایل او بشرح دادخواست تجدید نظر خواهی است زوجه تجدید نظر خوانده پاسخ داد مدافعات او بشرح لایحه وکیل اش می باشد جهیزیه او شامل دو تخته فرش ۱۲ متری و یکدستگاه یخچال و یکسری وسایل آشپزخانه شامل ظروف و استکان و سماور و جاروبرقی و آبمیوه گیری و زودپز و سرویس رختخواب است ولی مدرک خرید یا فاکتور یا لیست اثباتی ندارد و مهریه اش را کامل و یکجا می خواهد و مقدار نحله کم است و اعتراض شوهرش غیر موجه است آقای وکیل زوج تجدید نظر خواه گفت لیست جهیزیه اعلام شده از ناحیه تجدید نظر خوانده را قبول ندارد چنانچه مدرک دارد ارائه کند بموجب دادنامه شماره ۹۱۸- /۹۳ مورخ ۱۳۹۳/۹/۲۵ با شرح تجدید نظر خواهی بعمل آمده ضمن اصلاح رأی تجدید نظر خواسته از حیث وقت و محل ملاقات مادر با فرزندانش در محل اقامت زوج و ذکر لیست جهیزیه ای که زوجه اعلام داشته با رد تجدید نظر خواهی دادنامه مزبور با اصلاحات یاد شده تایید و رای تجدید نظری ظرف مهلت مقرر قانونی قابل فرجام خواهی اعلام گردید.چهارم :رأی تجدید نظری مذکور بشرح صفحه ۱۳۷ در تاریخ ۱۳۹۳/۱۰/۱۰ به آقای وکیل زوج تجدید نظر خواه ابلاغ و فرجامخواهی اش در مورد اقلام جهیزیه که زوج باید به زوجه مسترد کند در تاریخ ۱۳۹۳/۱۰/۳۰ ثبت شد پس از ثبت لایحه دفاعیه آقای وکیل زوجه فرجام خوانده پرونده به دیوان عالی کشور ارسال و به کلاسه بالا ثبت و به شعبه هشتم دیوان عالی کشور ارجاع گردید لوایح طرفین به هنگام شور توسط اعضای هیئت قرائت میگردد .هیأت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید . پس از قرائت گزارش آقای سیروس کیقبادی عضو ممیز و ملاحظه اوراق پرونده در خصوص دادنامه شماره ۱۹۸- ۹۳ مورخ ۱۳۹۳/۹/۲۵ تجدید نظری مشاوره نموده چنین رای می دهد:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

آقای م. ح.ف. با وکالت آقای م. ع. نسبت به دادنامه شماره ۹۱۸- /۹۳ مورخ ۱۳۹۳/۹/۲۵ شعبه چهارم دادگاه تجدیدنظر استان ایلام که در جهت اصلاح و تایید دادنامه بدوی متضمن گواهی عدم امکان سازش جهت اجرای صیغه طلاق رجعی بخواسته زوج فرجام خواه انشاء گردیده فرجام خواهی نموده و عمده اعتراض آقای وکیل زوج فرجام خواه به استرداد اقلام جهیزیه (شامل دو تخته فرش۱۲ متری و یکدستگاه یخچال و یکسری وسایل آشپز خانه و سماور و یک دستگاه جاروبرقی و آبمیوه گیری و سرویس خواب ) می باشد که اعتراض وارد و موجه بنظر نمی رسد زیرا بر مبنای عرف متداول در جامعه ایرانی هر زنی برای شروع زندگی مشترک اثاثیه و لوازم اولیه لازم را بعنوان جهیزیه به منزل مشترک می برد و در بسیاری از موارد نیز بردن جهیزیه توسط زوجه به منزل مشترک بدون اخذ رسید یا حتی تهیه سیاهه یا لیست می باشد و تشخیص دادگاه در تعیین اقلامی که زوجه به عنوان جهیزیه به منزل شوهر برده صائب و موجه بنظر میرسد بنابه مراتب اشعاری دادنامه فرجام خواسته در قسمت معترض عنه موجها و منطبق بر موازین قانونی اصدار یافته و ایراد و اشکال موثر در تخدیش بر دادنامه مرقوم مترتب نمیباشد و اعتراضات فرجام خواه در حدی نیست که موجبات نقض دادنامه مرقوم را فراهم سازد فلذا ضمن رد اعتراض فرجام خواه مستندا به ماده ۳۷۰ قانون آئین دادرسی مدنی دادنامه فرجام خواسته در قسمت معترض عنه ابرام میگردد.

شعبه ۸ دیوان عالی کشور - رئیس و مستشار و عضومعاون

حسن عباسیان - مسعود کریم پورنطنزی - سیروس کیقبادی