رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره حضور در منطقه صفر مرزی

شماره دادنامه	۹۳۰۹۹۷۰۹۰۸۷۰۰۰۳۹
تاریخ دادنامه	۱۳۹۳/۰۱/۳۰
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۳۱ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای کیفری
موضوع	حضور در منطقه صفر مرزی
قاضی	جعفری طباطبائی

رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره حضور در منطقه صفر مرزی: صرف حضور در منطقه صفر مرزی ، دلیلی بر تقصیر مجنی علیه و تعمد او بر تمرد از دستور مامورین و در نتیجه مجوزی برای تیراندازی مامورین به سمت او نمی باشد .

رأی خلاصه جریان پرونده

با اعلام شکایت اولیای دم مرحوم ن.الف. فرزند ص. و برابر گزارش گروهان مرزی ک. مستند به اعلام پاسگاه ۱۶۳، مأمورین یگان مذکور در ساعت ۰۰:۲۰ بامداد مورخه ۱۱/۸/۹۱ در حین اجرای کمین در حوالی میل مرزی ۱۶۲ - ۱۶۳ یک دستگاه وانت پیکان سفید رنگ به شماره ... را مشاهده که وارد حریم امنیتی نوار مرزی شده است، بلافاصله فرمان ایست طبق ادعا صادر و ظاهرا توجهی بر آن نمی شود که متعاقب آن مأمورین تعداد ۱۳ تیر جنگی کلاش و ۹ تیر گرینف به صورت هوایی و به سمت لاستیک های عقب خودرو شلیک که در نهایت فردی به هویت ع.ش. اهل خاش به علت حرکات مارپیچ و سرعت زیاد و پستی و بلندی های زمین با اصابت گلوله مأمورین از پای درآمده و فوت می شود و سرنشین های خودرو (م.ز. فرزند ک. و ش.م. فرزند ب.) دستگیر و تعداد ۹ گالن ۶۰ لیتری و ۲ گالن ۲۰ لیتری خالی آغشته به مواد سوختی از خودرو کشف؟!! و ضبط می شود (ص ۱۴). خانم ز.ر. ادعا دارد که هویت واقعی فرزندش ن.الف. فرزند ص. می باشد و چون مدارک هویتی کسی دیگر همراش بوده است و نام م.ش. معرفی شده است (ص ۱۶). پزشکی قانونی در کالبدپیمایی چنین آورده است: .... در معاینه قفسه سینه و خلف تنه پارگی در سمت راست قفسه سینه صدری (در ناحیه زیر بغلی) مشاهده شد که ناشی از امتداد گلوله پس از برخورد به بازوی راست بوده که به داخل بدن نفوذ نموده و باعث آسیب عروق حیاتی و احشاء داخل و خون ریزی داخلی گردیده است. در معاینه اندام های فوقانی و تحتانی: سوراخ مدور بدون لبه سوختگی به قطر تقریبی یک سانتی متر در قسمت خارجی بازوی راست مشهود که پس از خروج از قسمت داخلی بازوی راست وارد بدن گردید و شکستگی استخوان بازوی راست نیز لمس شد. مسیر گلوله از سمت چپ و تقریبا از بالا به پایین می باشد و فاصله شلیک حدودا بیش از ده متر می باشد!!! ... علت فوت خون ریزی داخلی و عوارض آن در اثر اصابت پرتابه ای (گلوله) تعیین .... می گردد (ص۱۱). پرونده از طریق قرار عدم صلاحیت دادسرای عمومی و انقلاب سراوان به دادسرای نظامی زاهدان ارسال می گردد. هیئت کارشناسی سلاح تیراندازی مأمورین را وفق مقررات تشخیص می دهد و دادسرا پس از اقدامات قضایی شایسته، در قرار نهایی طی استدلال معموله و استنادا به ماده ۱۶۲ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۲۹۰، تیراندازی مأمورین را وفق مقررات تشخیص و قرار منع تعقیب مأمورین مربوطه را صادر می نماید (ص ۴۴ و ۴۵). قرار مذکور نهایتا به اولیای دم ابلاغ می شود و اولیای دم صرفا متقاضی دیه می شوند (ص ۶۱ و ۶۲) و پرونده در اجرای ماده ۱۳ قانون به کارگیری سلاح به دادگاه ارسال می گردد (ص ۶۳) که در شعبه دوم دادگاه نظامی یک استان مطرح می گردد (ص ۶۵). دادگاه محترم پس از اخذ گواهی حصر وراثت و دعوت از طرفین و تشکیل جلسه رسیدگی و استماع اظهارات و تقاضاها و دفاعیات نماینده حقوقی نیروی انتظامی و اولیای دم در مورخه ۱۶/۴/۹۲ و اخذ قیم نامه صغار و تشکیل جلسه دیگر در تاریخ ۱۴/۷/۹۲ نهایتا ختم رسیدگی را اعلام و طی دادنامه شماره ۰۰۳۳۰-۲۶/۱۰/۹۲ چنین رأی می دهد: توجها به شکایت شکات و قرار دادسرا و مداقه در اوراق پرونده و اظهارنظر هیئت کارشناسی به کارگیری سلاح توسط مأمورین در موارد ضروری !!! و با عنایت به افعال و رفتارهای مجرمانه متوفی از جمله حضور در منطقه قرمز صفر مرزی و فعالیت در امر جابجایی و قاچاق سوخت و عدم توجه به ایست و تیراندازی هوایی مأمورین که حکایت از مقابله متوفی با قوانین و نظامات حکومتی و تمرد از دستور مأمورین مرزبانی دارد و این که مأمورین مکلف به اقدامات جهت برخورد با متجاوزین مرزی و دستگیری و توقیف آنان می باشند؟!!! و در راستای وظایف ذاتی خود اقدام نموده اند و این که متوفی شخصا خود را در مهلکه قرار داده و خودش سبب مخاطره نفس خویش گردیده که در نهایت در محلی که دارای تابلوهای خطر مرگ نیز بوده بر اثر تیراندازی برابر مقررات مأمورین به قتل رسیده است، لذا با عنایت بر تقصیر متوفی، رأی بر بی حقی اولیای دم متوفی الف. صادر و اعلام می گردد. از رأی صادره در مهلت قانونی اولیای دم از یک طرف و دادستان محترم نظامی استان از سوی دیگر تقاضای تجدیدنظر کرده اند که پرونده از این حیث به دیوان عالی کشور ارسال گردیده و تحت نظر قرار دارد.

رأی شعبه دیوان عالی کشور

با توجه بر فقدان هرگونه دلیل شرعی اثباتی بر حمل کالای قاچاق و عدم توجه به ایست و تیراندازی هوایی مأمورین و مقابله با قوانین و نظامات حکومتی و تمرد از دستور مأمورین مرزبانی از سوی متوفی در سراسر پرونده و فقدان دلیل بر این که متوفی خود را در مهلکه آگاهانه و عالما قرار داده است؟! و حاکمیت وصف مذکور و فقدان دلیل بر نفی آن و نظر بر این که صرف حضور متوفی در منطقه صفر مرزی دلیلی بر تقصیر وی نمی تواند باشد، و بررسی لایحه مستدل دادستان محترم نظامی استان در مقام اعتراض و تجدیدنظرخواهی و بررسی اوراق پرونده، مآلا دادنامه تجدیدنظرخواسته غیرقابل ابرام تشخیص و با احراز ورود و صحت اعتراض دادستان نظامی استان، دادنامه تجدیدنظرخواسته مستندا به بند دال ماده ششم از قانون تجدیدنظر آراء دادگاه ها نقض و در جهت رسیدگی مجدد به دادگاه هم عرض صادرکننده رأی منقوض ارجاع می گردد .

رئیس شعبه ۳۱ دیوان عالی کشور مستشار

جعفری طباطبایی