رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره موارد پرداخت ارش البکاره در زنا

شماره دادنامه	۹۳۰۹۹۷۰۹۰۸۸۰۰۰۷۷
تاریخ دادنامه	۱۳۹۳/۰۳/۱۷
نوع رأی	رأی شعبه
نوع مرجع	شعبه دیوان عالی کشور
شعبه	شعبه ۶ دیوانعالی کشور
گروه رأی	رای کیفری
موضوع	موارد پرداخت ارش البکاره در زنا
قاضی	احمدی رحمت الله عروجی

رای شعبه کیفری دیوان عالی کشور درباره موارد پرداخت ارش البکاره در زنا: محکومیت متهم به پرداخت ارش البکاره صرفا در موارد زنای به عنف است و اگر شخصی از زنای به عنف تبرئه گردد نمی توان وی را به پرداخت ارش البکاره محکوم نمود.

رأی خلاصه جریان پرونده

حسب محتویات پرونده آقای ع.ع. فرزند الف.، ۲۲ ساله، به اتهام ارتکاب زنای به عنف با شاکیه خانم پ.د. فرزند م.، ۲۷ ساله، تحت تعقیب کیفری قرار گرفته است. شاکیه در شکایت نامه مورخه ۳/۱۱/۸۹ اعلام نموده: در حدود ۵۰ روز پیش نامبرده با خودرو پژو پارس به شماره .... باب دوستی و آشنایی را با اینجانب باز کرده و به اینجانب ابراز علاقه کرده و اظهار داشت که قصد ازدواج با مرا دارد ولی بعد از چند روز وی با عنوان آشنایی بیشتر و با فریب و نیرنگ و چرب زبانی مرا اغفال کرده و به منزلی واقع در بلوار برده و در آن جا علی رغم میل باطنی بنده و با توسل به زور به اینجانب تجاوز نمود که منجر به ازاله بکارت اینجانب گردید و بعد از این موضوع ارتباط خود را با بنده قطع کرد و اکنون نیز کاشف به عمل آمده که مشتکی عنه متأهل بوده (ص ۱). توسط پزشکی قانونی در مورخه ۷/۱۱/۸۹ از شاکیه معاینه به عمل آمده که پرده بکارت از نوع حلقوی و دارای پارگی قدیمی (بیش از یک ماه از حدوث آن می گذرد) می باشد نامبرده باکره محسوب نمی گردد (ص ۱۰). متهم اظهار داشته: ایشان خودش در ماشین من سوار شد ... ایشان کاملا مرا دوست دارد به علت مقداری ناراحتی و نارضایتی از من به خاطر جواب ندادن به تلفن هایش و دعوایی که با هم داشتیم این صحبت را کرده من کاملا با آرامش با ایشان صحبت و رفتار کرده ام .... هیچ گونه مسایلی مثل تجاوز و متوسل شدن به زور وجود نداشته است (ص ۱۹). متهم در تحقیقات دادگاه اظهار داشته: من با شاکیه با میل خودش زنا کردم شاکیه گفت پرده من عقب است مشکلی پیش نمی آید و بعدا اعتراف کرد که دوست پسر داشتم و دختر نبوده است و من توبه کرده ام (ص ۸۳). در خصوص تعیین میزان ارش البکاره دادگاه قرار ارجاع امر به کارشناس رسمی دادگستری را صادر و اعلام نموده است (ص ۸۸). کارشناس منتخب میزان ارش البکاره شاکیه را تعداد ۱۸۰ عدد سکه طلای کامل برآورد و اعلام نموده است (ص ۹۰). هیئت کارشناسان در تأیید نظریه کارشناس اولیه میزان ارش البکاره را مبلغ یک میلیارد و سیصد و سی و پنج میلیون و ششصد هزار ریال تعیین نموده است (ص ۹۸). متهم در جلسه دادرسی مورخه ۲۰/۱/۹۱ اظهار داشته: رفتیم داخل منزل من و در منزل نشستیم خانم به من نزدیک شد و گفت دختر نیستم و از دوست پسر قبلی ایشان صحبت کرد ولی مرا رها کرد و حالا می خواهم با شما باشم و مشکلی ندارم که من نزدیکی کردم و رابطه دو هفته طول کشید و هر روز می آمد نزدیکی داشتم و شاید در دو هفته دویست تا اس ام اس در موبایل هست بررسی شود در می آید من چون کتاب خوانده بود صیغه خواندم و شرعا مشکل نداشتم و یک سکه بهار آزادی مهریه کردم ... زن ندارم این خانم توهم دارد مجرد هستم و صادقانه می گویم که با ایشان نزدیکی کردم و صیغه کردم و خلاف شرع نبوده است ازاله بکارت دروغ است من قبول ندارم در مورد ارش البکاره هدف خانم أخاذی است. در نظریه پزشکی قانونی آمده که پارگی قدیمی بیش از یک ماه است شاکیه هم گفته که بین اولین آشنایی و شکایت ایشان حدود ده روز فاصله بوده است این ازاله بکارت بیش از یک ماه و قدیمی بوده است ... شاکیه اظهار داشته: مربوط به همین آقا است همین یک ماه است من در شکایت اولیه گفته ام پنجاه روز قبل این اتفاق افتاده است ... متهم در جلسه دادرسی مورخه ۱۸/۲/۹۲ اظهار نموده: من حدود دو هفته با این خانم رابطه داشتم و تماس تلفنی داشتم و قبلا هم در مورد رابطه ای که با ایشان داشتم توضیح دادم و مشکلی با هم نداشتیم در آن دو هفته سه چهار بار آمد خانه من و با هم رابطه داشتیم و خودش تمایل داشت و به من می گفت من باکره نیستم و پرده ام ارتجاعی است و دوستت دارم تا این که من گفتم که باید این رابطه را تمام کنیم چون دیگر قصد ازدواج ندارم .... بعد هم از من تقاضای چهار عدد سکه طلا کرد که من گفتم ندارم.

شعبه ۵ دادگاه کیفری استان خ پس از رسیدگی طی دادنامه شماره ۰۰۰۹۰/۹۲-۲۰/۳/۹۲ با اکثریت چهار رأی به شرح آتی انشاء حکم نموده است:

رأی دادگاه

در خصوص اتهام آقای ع.ع. فرزند الف.، ۲۲ ساله، باسواد، فاقد پیشینه محکومیت کیفری، آزاد به قید ایداع وثیقه، با وکالت آقای الف.س. دایر بر ارتکاب زنای به عنف موضوع شکایت خانم پ.د. فرزند م. با وکالت آقای ع.م. با ملاحظه محتویات پرونده و توجها به انکار متهم و نظر به این که شهودی در مورد موضوع مورد ادعا تعرفه نگردیده و قرائن و امارات مفید حصول علم نیز اقامه نشده است دادگاه بزه انتسابی را احراز ننموده؛ بنابراین مستندا به قاعده فقهی تدرء الحدود بالشبهات و بند الف ماده ۱۷۷ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری و اصل ۳۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، رأی بر برائت متهم از اتهام ارتکاب زنای به عنف صادر و اعلام می نماید و اما نظر به دوبار اقرار متهم به ارتکاب زنای مادون عنف مندرج در صفحات ۸۳/۱۰۹ پرونده گواهی پزشکی قانونی و اظهارات گواه که سر و صدا و فریاد شاکیه را شنیده دادگاه با حصول علم ارتکاب زنای مادون عنف و احصان را از سوی متهم احراز فلذا مستندا به مواد ۶۳، ۸۸ و ۱۰۵ قانون مجازات اسلامی مشارالیه را به تحمل یک صد تازیانه از باب حد زنا محکوم می نماید و هم چنین نامبرده از جهت ازاله بکارت شاکیه مستندا به مواد ۳۶۷ و ۴۹۵ قانون مجازات اسلامی و بر طبق نظریه هیئت سه نفره کارشناسان رسمی دادگستری به پرداخت مبلغ یک میلیارد و سیصد و سی و پنج میلیون و ششصد هزار (۰۰۰/۶۰۰/۳۳۵/۱) ریال به عنوان ارش البکاره در حق مشارالیها محکوم می گردد و در خصوص اتهام خانم پ.د. فرزند م.، ۲۹ ساله، دایر بر ارتکاب عمل زنا با آقای ع.ع.، نظر به این که متهمه مدعی عنف و اکراه بوده و یقین برخلاف ادعای وی وجود ندارد دادگاه نامبرده را به ارتکاب زنا مستندا به بند الف ماده ۱۷۷ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری تبرئه می نماید و النهایه با توجه به اقرار مشارالیها مبنی بر داشتن ارتباط تلفنی با متهم و چندین بار حضور در منزل نامبرده، اتهام داشتن رابطه نامشروع وی احراز، فلذا مستندا به ماده ۶۳۷ و با رعایت بند ۵ ماده ۲۲ قانون مجازات اسلامی به جهت وضع خاص متهمه و نداشتن سابقه محکومیت کیفری، به پرداخت مبلغ بیست میلیون ریال جزای نقدی بدل از شلاق محکوم می گردد. رأی صادره حضوری بوده و ظرف مهلت بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظرخواهی در دیوان محترم عالی کشور می باشد .

نظریه اقلیت (یک رأی)

نظر به محکومیت متهمه به پنجاه ضربه شلاق تعزیری دارم با توجه به مطاوعه بودن مشارالیها استحقاق دریافت ارش البکاره ندارد در سایر موارد با نظر همکاران محترم موافقم .

دادنامه صادره در مورخه ۱۷/۴/۹۲ به آقای الف.س. ابلاغ که نامبرده به شرح لایحه تقدیمی به تاریخ ۷/۵/۹۲ درخواست تجدیدنظر نموده است. متقاضی در لایحه تقدیمی اجمالا عنوان نموده صدور حکم برائت موکل از اتهام زنای به عنف و نیز تعیین مجازات ارتکاب زنای غیرمحصنه دلیل بر وجود رضایت طرفین به عمل زنا می باشد زنا عملی است طرفینی و با توجه به این که شاکیه به دفعات به ارتکاب زنا با موکل اقرار نموده النهایه مدعی عنف گردیده است اگر زنا محقق است برای هر دو نفر محقق است و اگر رابطه نامشروع محرز است تعیین مجازات رابطه نامشروع برای طرفین متصور می باشد ... مطابق ماده ۶۸ قانون مجازات اسلامی چهار مرتبه اقرار جهت اثبات عمل زنا لازم است و با عنایت به این که حکم صادره به استناد ماده ۶۸ صادر گردیده چون تعداد اقاریر موکل کمتر از این تعداد است حکم صادره درخور نقض می باشد .... و در فرض عنف نبودن زنا یعنی رضایت و مطاوعه زانیه مطابق فتاوای آیات عظام خصوصا مقام معظم رهبری ارش البکاره تعلق نمی گیرد خصوصا که ارش البکاره و مهرالمثل دو مقوله جدای از هم می باشند و در پرونده به جای نظریه پزشکی قانونی به عنوان کارشناس موضوع ماده ۵ و ۴ نظر کارشناسان رسمی اخذ شده که صلاحیت آن در خصوص تعیین نفقه و مهریه می باشد و پزشک نیستند .... پس از ارسال پرونده به دیوان عالی کشور جهت رسیدگی به این شعبه (۶) ارجاع شده است .

هیئت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش عضو ممیز و ملاحظه اوراق پرونده و نظریه کتبی دادیار دیوان عالی کشور اجمالا مبنی بر: ابرام به جز در مورد محکومیت به پرداخت ارش البکاره ; در خصوص دادنامه شماره ۰۰۰۹۰/۹۲-۲۰/۳/۱۳۹۲ تجدیدنظرخواسته مشاوره نموده، چنین رأی می دهد:

رأی شعبه دیوان عالی کشور

با توجه به محتویات پرونده به ویژه اظهارات توأم با اقرار ع.ع. فرزند الف. به آشنایی و ارتباط با پ.د. فرزند م.، رسیدگی شعبه محترم پنجم دادگاه کیفری استان خ و لحاظ انکار متهم در مورد زنای به عنف و بلابینه و دلیل اثباتی بودن شاکیه و نتیجتا صدور حکم بر برائت ع.ع. از اتهام مذکور و احراز زنای به غیرعنف نامبرده و حکم بر تحمل یکصد تازیانه به عنوان حد بزه ارتکابی خود اشکال اساسی از جهت رعایت اصول و قواعد دادرسی ندارد و اعتراض آقای الف.س. وکیل او هم مؤثر در نقض رأی محکمه نیست لکن محکومیت متهم به پرداخت ارش البکاره با صرف نظر از این که مستدل و مستند نیست مطابق فتاوی فقهاء عظام و ماده ۲۳۱ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ صرفا در موارد زنای به عنف است و شامل موردی که متهم از زنای به عنف تبرئه شده نمی شود، لذا با استناد به بند الف ماده ۲۶۵ قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری رأی معترض علیه از جهت محکومیت به حد زنای به غیرعنف ابرام و با استناد به بند یک قسمت ب ماده مذکور در مورد محکومیت به پرداخت ارش البکاره نقض بلاارجاع می گردد.

رئیس شعبه ششم دیوان عالی کشور مستشار

عروجی احمدی