ماده ۶۸ قانون مجازات اسلامی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده ۶۸ قانون مجازات اسلامی: مرتکبان جرایم غیرعمدی به مجازات جایگزین حبس محکوم می‌ گردند مگر اینکه مجازات قانونی جرم ارتکابی بیش از دو سال حبس باشد که در این صورت حکم به مجازات جایگزین حبس، اختیاری است.

مواد مرتبط

توضیح واژگان

  • جرایم غیرعمدی: در جرم غیر عمدی مرتکب نه تنها قصد ارتکاب جرم را ندارد، بلکه نتایج حاصل از رفتار ارتکابی خود را خواستار نیست.[۱] در این نوع از جرایم انسان نتیجه رفتار خود را به طور قطع نمی‌داند اما نتیجه مذکور آنقدر محتمل است که هر انسان محتاطی باید از انجام آن رفتار خودداری کند.[۲]
  • مجازات جایگزین حبس: منظور از «مجازات های جایگزین حبس»، مجازات های خفیف و یا گاهی اقدامات تأمینی هستند که با احراز شرایطی میتوانند جایگزین مجازات زندان شوند.[۳]
  • مجازات: مجازات در لغت به معنی جزا دادن، پاداش و کیفر آمده است. در اصطلاح حقوقی، آزاری است که قاضی به علت ارتکاب جرم به نشانه نفرت جامعه از عمل مجرمانه و مرتکب آن برای شخص مقصر، مطابق قانون تعیین می‌کند. همچنین مجازات ضامن اجراء قواعد مربوط به نظم عمومی است و با سایر ضمانت اجراها متمایز است.[۴]
  • جرم: منظور از «جرم»، هر رفتاری اعم از فعل یا ترک فعل است که در قانون برای آن مجازات تعیین شده‌ است.[۵]
  • حبس: حبس در لغت به معنای منع کردن و زندانی کردن است. در اصطلاح به معنی محدود کردن فرد از رفت و آمد و جلوگیری از تصرفات او، آنگونه که خودش می‌خواهد، است.[۶]

فلسفه و مبانی نظری

پیش بینی شرایط خفیف تر برای تبدیل جرائم غیر عمدی به مجازاتهای جایگزین حبس به نسبت جرائم عمدی، به این جهت بوده که مرتکبان این جرائم از روی خطا و بدون قصد مجرمانه مرتکب جرم شده اند؛ فلذا حالت خطرناک آنان به مانند مجرمان جرائم عمدی نیست.[۷]

نکات تفسیری دکترین ماده 68 قانون مجازات اسلامی

با اجتماع شرایط قانونی،تعیین کردن مجازات های جایگزین به جای زندان،گاهی الزامی،گاه الزامی مشروط به شرایط اضافی و گاه اختیاری است[۸].طبق این ماده، صدور مجازات های جایگزین حبس در جرائم غیر عمدی با کمتر از دو سال حبس، برای دادگاه الزامی است، اما در خصوص مرتکبان جرائم غیر عمدی با بیش از دو سال حبس، این اختیار بر عهده دادگاه است که از مجازات های جایگزین حبس استفاده نماید.[۹] گفتنی است در صورت ارتکاب جرم غیر عمدی با دو سال حبس، بنابر اصل تفسیر قوانین به نفع متهم، دادگاه ملزم به تعیین مجازات های جایگزین خواهد بود.[۱۰]

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 68 قانون مجازات اسلامی

  1. مرتکبان جرایم غیرعمدی به مجازات جایگزین حبس محکوم می‌شوند.
  2. اگر مجازات قانونی جرم ارتکابی بیش از دو سال حبس باشد، مجازات جایگزین حبس اختیاری است.
  3. هدف از تعیین مجازات جایگزین، کاهش استفاده از مجازات حبس برای جرایم غیرعمدی است.
  4. اعمال مجازات جایگزین حبس برای جرایم غیرعمدی، جنبه اصلاحی و اجتماعی دارد.

رویه های قضایی

مقالات مرتبط

منابع

  1. حجت سبزواری نژاد. حقوق جزای عمومی (جلد اول) (جرم مجرم مسئولیت کیفری و موانع آن) مطابق قانون مجازات اسلامی 1392. چاپ 2. جنگل، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6658348
  2. محمدعلی اردبیلی. حقوق جزای عمومی (جلد دوم). چاپ 38. میزان، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6658352
  3. علی خالقی. نکته ها در قانون آیین دادرسی کیفری. چاپ 1. موسسه مطالعات و پژوهش های حقوقی شهر دانش، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4710664
  4. مهدی شهرکی. تحولات کیفرشناسی در قانون جزایی ایران. فصلنامه قانونیار شماره 6 تابستان 1397، 1397.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6656432
  5. ماده 2 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392
  6. احسان داودیان. حقوق زندانی در ایران و اسناد بین المللی. چاپ 1. مجد، 1395.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6656592
  7. عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3803036
  8. علی خالقی. نکته ها در قانون آیین دادرسی کیفری. چاپ 1. موسسه مطالعات و پژوهش های حقوقی شهر دانش، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4710672
  9. محمدابراهیم شمس ناتری، حمیدرضا کلانتری، زینب ریاضت و ابراهیم زارع. قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی (جلد اول) حقوق جزای عمومی. چاپ 2. میزان، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4962564
  10. عباس زراعت. شرح مختصر قانون مجازات اسلامی (مصوب 1392). چاپ 1. ققنوس، 1392.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6273352