صلح و سازش از طریق داور در حقوق و رویه قضایی ایران

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
صلح و سازش از طریق داور در حقوق و رویه قضایی ایران
عنوانصلح و سازش از طریق داور در حقوق و رویه قضایی ایران
رشتهحقوق خصوصی
دانشجوحامد تیموری
استاد راهنمامصطفی السان
استاد مشاورابراهیم رهبری
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۴۰۰
دانشگاهدانشگاه شهید بهشتی



صلح و سازش از طریق داور در حقوق و رویه قضایی ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط حامد تیموری، با راهنمایی مصطفی السان و با مشاوره ابراهیم رهبری در سال ۱۴۰۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی دفاع گردید.

چکیده

نهاد صلح و سازش از طریق داور که به نوعی برگرفته از ماده ۴۸۳ قانون آیین دادرسی مدنی می باشد، در قالب شرط داوری در بسیاری از قراردادها در حقوق داوری داخلی و تجاری بین المللی ایران مشاهده می گردد. آنچه از عنوان این نهاد و متن ماده ۴۸۳ در رابطه با ماهیت حقوقی آن برمی آید، آن است که طرفین شخص ثالث منتخبی را داور خویش در رابطه با موضوع معین قرارداده و همچنین وی را وکیل خویش در انعقاد صلح دعوی نموده اند. با این وجود با توجه به نا متداول بودن چنین شیوه ای در حقوق سایر کشورها، عده ای این برداشت را از ماهیت نهاد موضوع پایان نامه غیر محتمل دانسته و کوشیده اند تا با ارایه تحلیلی متفاوت از ماده ۴۸۳ نهاد موضوع آن را نوعی داوری کدخدامنشانه بومی سازی شده قلمداد نمایند. با این حال به نظر می رسد اعطای نمایندگی به داوری برای انعقاد صلح دعوی علی رغم نامتداول بودن در سطح بین المللی می تواند جایگزین مناسبی برای شیوه ای دیگر تحت عنوان کارشناسی با نظر قطعی قرار بگیرد و همان نقش را ایفا نماید. از سوی دیگر باید تفاوت و مرز ظریف میان صلح و سازش از طریق داور با شیوه ای دیگر موسوم به ترکیب داوری با سازش یا میانجیگری مشخص گردد. در نهایت با توجه به ماهیت تعیین گردیده برای این نهاد می توان به استخراج احکام آن پرداخت. مطابق با نظریه نخست مذکور در فوق این احکام منطبق با قواعد قراردادی راجع به عقد وکالت و صلح دعوی خواهند بود و بحث گزارش اصلاحی و رای سازشی قابلیت طرح دارد. اما با توجه به نظریه دوم قضیه را باید ذیل قواعد حاکم بر داوری کدخدامنشانه بررسی نمود.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب مقدمه

تبیین موضوع

اهمیت و ضرورت تحقیق

سوالات تحقیق

فرضیات تحقیق

روش تحقیق

پیشینه تحقیق

سازمان تحقیق

بخش اول – ماهیت صلح و سازش از طریق داور

فصل اول – نظریه نمایندگی اصلاحی صرف

مبحث اول – شناخت داوری

گفتار اول – مفهوم داوری

بند اول – واژه شناسی

بند دوم – تعریف داوری

بند سوم – ماهیت داوری

الف – ماهیت قرادادی

ب – ماهیت قضایی

ج – ماهیت مختلط

د – ماهیت مستقل

گفتار دوم – انواع داوری

بند اول – سازمانی یا موردی

بند دوم – داخلی یا بین المللی

بند سوم – تجاری یا مدنی

بند چهارم – اجباری یا اختیاری

بند پنجم – بر اساس عدل و انصاف یا مبتنی بر قوانین

گفتار سوم – مقایسه داوری با دیگر روش ها

بند اول – داوری و وکالت

بند دوم – داوری و قضاوت

بند سوم – داوری و رسیدگی کدخدامنشانه

بند چهارم – داوری و مذاکره

بند پنجم – داوری و دادرسی خصوصی

بند ششم – داوری و کارشناسی

گفتار چهارم – مزایا و جذابیت های داوری

بند اول – بیطرفی و استقلال

بند دوم – تخصص

بند سوم – انعطاف

بند چهارم – محرمانگی

بند پنجم – هزینه ها و سرعت

بند ششم – تواری نقش داور و مشخص بودن مرجع رسیدگی

بند هفتم – نهایی بودن تصمیم

بند هشتم – قابلیت اجرایی

بند نهم – سایر موارد

گفتار پنجم – تعارض قوانین در داوری

گفتار ششم – اجرا و ابطال رای داور

مبحث دوم – شناخت صلح دعوی

گفتار اول – مفهوم صلح دعوی

بند اول – واژه شناسی

بند دوم – ماهیت صلح دعوی

الف – عمومات

ب – تمیز صلح از سایر عقود

ج – رابطه صلح و ماده

قانون مدنی

گفتار دوم – احکام صلح دعوی

بند اول – انعقاد صلح دعوی

الف – رضایی یا تشریفاتی بودن

ب – اثبات وقوع صلح دعوی

ج – صلح با انکار

د – عیوب اراده

ه – اهلیت

و – موضوع عقد صلح

بند دوم – آثار صلح دعوی

الف – اعلام، اسقاط یا انتقال حق

ب – لزوم یا جواز

ج – موارد فسخ

د – آثار نسبت به اشخاص ثالث

گفتار سوم – بررسی تطبیقی صلح دعوی

مبحث سوم – شرح نظریه نخست

فصل دوم – نظریه داوری مبتنی بر عدل و انصاف یا بطور کدخدامنشانه

مبحث اول – شناخت داوری مبتنی بر عدل و انصاف یا بطور کدخدامنشانه

گفتار اول – مفهوم داوری مبتنی بر عدل و انصاف یا بطور کدخدامنشانه

بند اول – واژه شناسی

بند دوم – مفهوم عدالت و انصاف

بند سوم – تدقیق در نقشهای سهگانه انصاف

بند چهارم – قیاس داوری مبتنی بر عدل و انصاف با داوری کدخدامنشانه

گفتار دوم – شرایط داوری مبتنی بر عدل و انصاف یا بطور کدخدامنشانه

بند اول – لزوم یا عدم لزوم انطباق رای داوران با قانون

بند دوم – تجویز قانون حاکم

بند سوم – اجازه صریح طرفین

بند چهارم – اعمال انصاف در صورت عدم اجازه طرفین

گفتار سوم – مسوولیت ها و اختیارات در داوری مبتنی بر عدل و انصاف یا بطور کدخدامنشانه

بند اول – الزامی بودن یا نبودن تصمیم گیری بر مبنای انصاف

بند دوم – لزوم یا عدم لزوم بیان دلایل استنادی در رای مبتنی بر انصاف

بند سوم – لزوم یا عدم لزوم رعایت قواعد شکلی

بند چهارم – لزوم صدور رای لازم الاجرا

بند پنجم – صدور حکم بر مبنای انصاف در تمام یا بخشی از ماهیت مسیله مورد اختلاف

گفتار چهارم – نحوه تصمیم گیری در داوری مبتنی بر عدل و انصاف یا بطور کدخدامنشانه

بند اول – معیارها در تصمیم گیری

الف – عرف ها و رویه های تجاری و بازرگانی

ب – اوضاع و احوال پیرامون

ج – معیار های ارایه شده توسط طرفین اختلاف

بند دوم – محدودیت ها در تصمیم گیری

الف – قرارداد میان طرفین

ب – نظم عمومی

گفتار پنجم – اسباب ابطال رای در داوری مبتنی بر عدل و انصاف یا بطور کدخدامنشانه

مبحث دوم – شرح نظریه دوم

فصل سوم – مقایسه با ترکیب داوری و سازش

مبحث اول – شناخت سازش

گفتار اول – مفهوم سازش

بند اول – واژه شناسی

بند دوم – تعریف سازش

گفتار دوم – انواع سازش

بند اول – سازش تسهیل کننده

بند دوم – سازش از طریق ارزشیابی

بند سوم – سازش تحول گرا

گفتار سوم – مقایسه با دیگر روش ها

بند اول – سازش و داوری

بند دوم – سازش و مذاکره

بند سوم – سازش و صلح

گفتار چهارم – مزایا و معایب سازش

گفتار پنجم – مختصری از قواعد حاکم بر سازش

بند اول – تکمیلی بودن قوانین

بند دوم – بیطرفی و استقلال

بند سوم – محرمانگی

بند چهارم – قابلیت اجرایی

گفتار ششم – خلاء قانونی در ایران

مبحث دوم – شناخت شیوه مرکب

گفتار اول – مفهوم شیوه مرکب

گفتار دوم – حالات ترکیب

بند اول – سه ترکیب عمده

بند دوم – ترکیب های فرعی

بند سوم – فرض غیرقابل شناسایی و نام گذاری

گفتار سوم – امتیازات و انگیزه ها در شیوه مرکب

بند اول – قابلیت اجرایی

بند دوم – مقرون به صرفه بودن

بند سوم – حفظ و بقای ارتباطات میان طرفین اختلاف

گفتار چهارم – معایب و مشکلات شیوه مرکب

گفتار پنجم – نظارت قضایی در شیوه مرکب

بند اول – حصول سازش

الف – اجبار یا اختیار داور در صدور رای سازشی

ب – امکان اعتراض بر رای سازشی

ج – نحوه نظارت بر رای سازشی

بند دوم – حصول رای داوری

الف – مشکلات موجود

ب – تدابیر پیشگیرانه

ج – تراضی طرفین

مبحث سوم – شباهت ها و تفاوت ها

بخش دوم – قواعد حاکم بر صلح و سازش از طریق داور

فصل اول – احکام نظریه نمایندگی اصلاحی صرف

مبحث نخست – لزوم اتفاق نظر یا کفایت اکثریت

مبحث دوم – دیوان داوری ناقص

مبحث سوم – سایر احکام

مبحث چهارم – گزارش اصلاحی

مبحث پنجم – رای سازشی

فصل دوم – احکام نظریه داوری کدخدامنشانه یا مبتنی بر عدل و انصاف

مبحث اول – لزوم اتفاق نظر یا کفایت اکثریت

مبحث دوم – دیوان داوری ناقص

مبحث سوم – محدوده تصمیم گیری

مبحث چهارم – لزوم یا عدم لزوم رعایت قواعد شکلی

مبحث پنجم – لزوم یا عدم لزوم مستند بودن رای

فصل سوم – نقد تعدادی چند از آراء و رویه قضایی

نتایج و پیشنهادات

فهرست منابع

کلیدواژه ها

  • داوری
  • صلح
  • سازش
  • کدخدامنشی
  • عدل و انصاف
  • کارشناسی
  • شیوه مرکب

مواد مرتبط