ضمانت اجرای تعهدات قراردادی در حقوق ایران و DCFR

عنوان	ضمانت اجرای تعهدات قراردادی در حقوق ایران و DCFR
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	محمدحسین کشتکار
استاد راهنما	محمدعلی خورسندیان
استاد مشاور	محمد امامی، حبیب طالب احمدی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۰
دانشگاه	دانشگاه شیراز

ضمانت اجرای تعهدات قراردادی در حقوق ایران و DCFR عنوان پایان نامه ای است که توسط محمدحسین کشتکار، با راهنمایی محمدعلی خورسندیان و با مشاوره محمد امامی و حبیب طالب احمدی در سال ۱۳۹۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز دفاع گردید.

چکیده

هدف اصلی از این تحقیق، تبیین و شناخت دقیق ضمانت اجرای تعهدات قراردادی، احکام، آثار و وجوه افتراق و اشتراک آنها در حقوق ایران، در مقایسه با سند DCFR (پیش نویس قانون مدنی اروپا، منتشره در سال ۲۰۰۸ میلادی)، با روش تحلیلی اسنادی، می باشد. در راستای دستیابی به این هدف، باید به این سوال اصلی پاسخ داده شود که ضمانت اجراهای تعهدات قراردادی در حقوق ایران، در مقایسه با DCFR، کدامند و این ضمانت اجراها در DCFR تا چه اندازه قابل تطبیق با حقوق ایران می باشند؟ضمانت اجرای تعهدات قراردادی مهمترین بخش حقوق تعهدات را تشکیل می دهند؛ چون تعهدات و قراردادها زمانی برای طرفین قرارداد دارای ارزش مطلوب و واقعی هستند که ضمانت اجرای مناسب و کارآمدی داشته باشند. با توجه به اهمیت ضمانت اجرای تعهدات قراردادی، فصل سوم کتاب سوم DCFR به طور مستقل به این موضوع اختصاص یافته است که شامل تقلیل ثمن به نسبت اجرای تعهد، الزام به اجرای تعهد، خودداری از اجرای تعهد متقابل، فسخ و خسارات می باشد. این ضمانت اجراها در عرض یکدیگر قابل اعمال هستند و امکان جمع آنها تا اندازه ای که با هم سازگار هستند وجود دارد. در این میان، جبران خسارت، به عنوان مهمترین ضمانت اجرای تعهد قراردادی، کمترین تعارض را با دیگر ضمانت اجراها دارد که با هدف قرار گرفتن متعهدله در وضعیت اجرای تعهد، می تواند در تکمیل هر یک از ضمانت اجراها مورد استفاده قرار گیرد. در حقوق ایران، ضمانت اجرای تعهدات قراردادی بدون عنوانی مستقل، به طور پراکنده، موادی از قانون مدنی را به خود اختصاص داده است. الزام به اجرای تعهد، ضمانت اجرای اصلی و اولیه تعهد قراردادی می باشد به نحوی که فسخ در طول آن قابل اعمال می باشد. حق حبس، در عقد بیع که مهمترین و بارزترین فرد معامله معاوضی می باشد، به عنوان مصداقی از قاعده حاکم بر عقود معوض مطرح شده است. ارش که به تبعیت از فقه امامیه، به حقوق ایران راه پیدا کرده است، مهمترین مصداق تقلیل ثمن می باشد که در صورت معیوب بودن مورد معامله قابل اعمال است، اما رابطه آن با جبران خسارت مورد توجه قرار نگرفته است. جبران خسارت، محدود به ضرر وارده به اقلام موجود دارایی، اعم از عین و منفعت، می باشد و عدم النفع که بخش مهمی از خسارات را تشکیل می دهد قابل مطالبه نیست. واژگان کلیدی: ضمانت اجرا، تعهدات قراردادی، تقلیل ثمن، الزام به اجرا، خودداری از اجرا، فسخ، خسارت.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه

الف) طرح موضوع ۱

ب) سابقه علمی ۶

ج) هدف تحقیق ۹

د) سوالات تحقیق ۱۰

ه) روش تحقیق ۱۱

ی) سازمان تحقیق ۱۱

رعایت اصل حسن نیت و رفتار منصفانه در اعمال ضمانت اجرای تعهدات قراردادی ۱۲

اجرای غیر مطابق با تعهد قراردادی ۱۶

شرط محدودیت یا سلب ضمانت اجرای تعهدات قراردادی ۲۰

فصل اول: دستیابی به عوض قراردادی

مبحث اول: خودداری از اجرای تعهد متقابل ۲۲

گفتار اول: مفاد و مبانی خودداری از اجرای تعهد متقابل ۲۳

گفتار دوم: شرایط خودداری از اجرای تعهد متقابل ۲۷

گفتار سوم: تعلیق اجرای تعهد قراردادی ۳۳

بند اول: در DCFR ۳۴

بند دوم: در حقوق ایران ۳۸

گفتار چهارم : قلمرو خودداری از اجرای تعهد متقابل ۴۰

گفتار پنجم : چگونگی پایان دادن به تنازع ناشی از خودداری از اجرای تعهد متقابل ۴۶

مبحث دوم: الزام به اجرای تعهد ۵۰

گفتار اول: مفاد و مبانی الزام به اجرای تعهد ۵۰

گفتار دوم: طرق الزام به اجرای تعهد ۵۴

بند اول: الزام مستقیم ۵۴

بند دوم: الزام غیر مستقیم ۵۵

الف: الزام مالی ۵۵

ب: الزام بدنی (حبس) ۵۸

گفتار سوم: شرایط الزام به اجرای تعهد پولی ۶۰

بند اول: اجرای تعهد متقابل متعهدله ۶۰

بند دوم: عدم امکان انجام معامله جایگزین توسط متعهدله در صورت

عدم تمایل متعهد به اجرای وی ۶۱

بند سوم: متعارف بودن اجرای تعهد قراردادی متعهدله در صورت

عدم تمایل متعهد به این اجرا ۶۳

گفتار چهارم: شرایط الزام به اجرای تعهد غیر پولی ۶۴

بند اول: ممکن بودن اجرای تعهد ۶۴

بند دوم: سنگین یا پرهزینه نبودن اجرای تعهد ۶۷

بند سوم: شخصی نبودن اجرای تعهد ۷۰

بند چهارم: درخواست اجرای تعهد ظرف یک زمان متعارف

پس از آگاهی از عدم اجرا ۷۱

گفتار پنجم: امکان جمع الزام به اجرای تعهد و خسارت ۷۳

فصل دوم : استرداد عوض قرادادی

مبحث اول: تقلیل ثمن ۷۸

گفتار اول: مفهوم و مبنای تقلیل ثمن ۷۸

گفتار دوم: موارد تقلیل ثمن در حقوق ایران ۷۹

بند اول: ارش ۷۹

الف: ارش در فقه امامیه ۷۹

ب: ارش در حقوق ایران ۸۴

بند دوم: تقلیل ثمن در صورت بطلان یا انفساخ جزیی قرارداد ۸۵

بند سوم: تقلیل ثمن در صورت ایفاء غیرمطابق با تعهد قراردادی از لحاظ کمی ۸۷

گفتار سوم: تقلیل ثمن در DCFR ۸۸

گفتار چهارم: امکان جمع تقلیل ثمن و خسارت ۹۳

گفتار پنجم: حالات مختلف تقلیل ثمن همراه خسارت ۹۵

مبحث دوم: فسخ ۹۷

گفتار اول: مفاد ومبانی فسخ ۹۷

گفتار دوم: رابطه طولی فسخ با الزام به اجرای تعهد در حقوق ایران ۱۰۰

گفتار سوم: موارد فسخ ۱۰۳

بند اول: عدم اجرای اساسی تعهد قراردادی ۱۰۴

الف: محروم شدن اساسی متعهدله از دستیابی به منافع مورد انتظار ۱۰۴

ب: عمدی بودن عدم اجرای تعهد و عدم اتکا به اجرای آتی تعهد ۱۰۸

بند دوم: عدم اجرای تعهد قراردادی در مهلت اضافی تعیین شده برای اجرا ۱۰۹

بند سوم: پیش بینی عدم اجرای تعهد ۱۱۱

الف: در DCFR ۱۱۱

ب: در حقوق ایران ۱۱۳

گفتار چهارم: فسخ جزیی ۱۱۶

گفتار پنجم: لزوم ارسال اخطاریه فسخ به متعهد ۱۲۱

گفتار ششم: آثار فسخ ۱۲۳

بند اول: رهایی از اجرای آتی تعهدات ۱۲۳

بند دوم: استرداد عوض قراردادی ۱۲۵

بند سوم: عدم تاثیر فسخ بر بعضی شروط قراردادی ۱۳۱

بند چهارم: عدم تاثیر فسخ بر مطالبه خسارت قراردادی ۱۳۴

فصل سوم: ضمانت اجرای ضرر ناشی از نقض عهد

مبحث اول: خسارت ۱۴۱

گفتار اول: انواع خسارت ۱۴۱

بند اول: خسارت مادی ۱۴۱

الف: ضرر وارده به اقلام موجود دارایی ۱۴۱

۱– ضرر وارده به اموال مادی ۱۴۱

۲– ضرر وارده به اموال غیرمادی ۱۴۳

ب: ضرر آینده ۱۴۴

۱– تفویت منفعت (عدم النفع) ۱۴۴

۲– از دست دادن فرصت ۱۴۶

بند دوم: خسارت غیر مادی ۱۴۷

گفتار دوم: قلمرو جبران خسارت ۱۴۸

بند اول: در DCFR ۱۴۸

بند دوم: در حقوق ایران ۱۵۲

گفتار سوم: شرایط جبران خسارت ۱۵۸

بند اول: مسلم بودن ضرر ۱۵۹

بند دوم: مستقیم بودن ضرر ۱۶۰

بند سوم: قابلیت پیش بینی ضرر ۱۶۲

بند چهارم: عدم قصور متعهدله در انجام وظیفه خود مبنی بر تقلیل خسارت ۱۶۶

مبحث دوم: سود ۱۷۰

گفتار اول: در DCFR ۱۷۰

گفتار دوم: در حقوق ایران ۱۷۴

مبحث سوم: وجه التزام ۱۷۹

گفتار اول : مفهوم و ماهیت وجه التزام ۱۷۹

گفتار دوم : اثر تعیین وجه التزام بر اصل تعهد ۱۸۳

نتیجه گیری و پیشنهاد ۱۸۶

پیوست ۱۹۲

فهرست منابع و مآخذ ۲۰۱

کلیدواژه ها

• اروپا
• حقوق قانونی
• قانون مدنی
• قرارداد اقتصادی
• قراردادها
• انحلال قرارداد
• جبران خسارت
• ضمانت اجرای قانونی
• فسخ (ابطال)
• قاعده تقلیل ثمن
• ضمانت اجرا
• تعهدات قراردادی