عقد مرابحه
عقد مرابحه، بیعی است که بایع مالی را که خریده است به دیگری می‌فروشد و قیمت خرید و هزینه های مربوط به آن مال را (از زمان خرید تا زمان فروش) به مشتری میگوید و سودی برای خود در نظر می‌گیرد.[۱]
در فقه
مرابحه به عنوان یکی از اقسام عقد بیع در فقه شیعه جایگاه مهمی دارد و تاریخچه آن به دوران‌های بسیار قدیمی بازمی‌گردد. فقهای بزرگ شیعه در تحلیل مباحث مرتبط با بیع و ملحقات آن به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته‌اند. از دوران اجتهاد در فقه شیعه، از شیخ کلینی تا شیخ صدوق و از شیخ مفید تا شیخ طوسی، بیع مرابحه به‌عنوان یکی از مباحث مهم مورد بحث قرار گرفته و هیچ شکافی بین ادوار فقه امامیه ایجاد نشده است. در فقه امامیه، بیع مرابحه به عنوان یکی از انواع بیع امانت شناخته شده است.
- شیخ طوسی مرابحه را به شرح زیر تعریف کرده است: "بیع مرابحه به معامله‌ای اطلاق می‌شود که فروشنده با اعلام بهای کالای خریداری شده، آن را گران‌تر از قیمت خرید به فروش می‌رساند و این امر در زمینه تجارت بحث‌شده است."
- در تعریف دیگری از شهید ثانی آمده است: "بیع اقسامی دارد که یکی از آنها بیع مرابحه است. در بیع مرابحه، بایع قیمت کل یا قیمت خرید (که همان راس‌المال است) را به مشتری اعلام می‌کند و با افزودن درصدی سود به آن، مبیع را به مشتری فروش می‌رساند."[۲]
در قانون
ماده 81 آیین نامه فصل سوم قانون عملیات بانکی بدون ربا (بهره) قرارداد مرابحه را چنین تعریف کرده است:
مرابحه قراردادی است که به موجب آن عرضه‌کننده بهای تمام‌شده اموال و خدمات را به اطلاع متقاضی می‌رساند و سپس با افزودن مبلغ یا درصدی اضافی به عنوان سود، آن را به صورت نقدی، نسیه دفعی یا اقساطی، به اقساط مساوی و یا غیرمساوی در سررسید یا سررسیدهای معین به متقاضی واگذار می‌کند.[۳]
منابع
- ↑ جعفری لنگرودی، محمدجعفر، مبسوط در ترمینولوژی حقوق، ج2، چاپ 3، تهران، گنج دانش، 1386، ص. 1002.
- ↑ جوهری, مهدی; سلطانی, میلاد (2018-12-22). "تحلیل انتقادی تعریف عقد مرابحه در حقوق بانکی ایران". فصلنامه تحقیق و توسعه در حقوق تطبیقی. 1 (1): 129–144. doi:10.22034/law.2018.239496. ISSN 2717-2074.
- ↑ تصویب نامه در خصوص الحاق بخش های (۱۴)، (۱۵) و (۱۶) به آیین نامه فصل سوم قانون عملیات بانکی بدون ربا (بهره)