عملیات مقدماتی جرم

منظور از عملیات مقدماتی جرم، عملیاتی است که مستقیما به نتیجه جرم متصل نشود، گفتنی است استثنائا در برخی موارد قانونگذار این عملیات را قابل تعقیب دانسته است،مانند ماده 664 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375.

اعمال مقدماتی را باید از اعمال شروع به اجرا تفکیک نمود، اعمال مقدماتی علی الاصول قابل مجازات نیستند، درحالی که اعمال شروع به اجرا میتواند در مواردی قابل مجازات باشد،بنابراین عملیات مقدماتی آن است که مجرم به کمک آن وسایل ارتکاب جرم را تدارک میبیند و به دست می آورد.

در قانون

مطابق ماده ۱۲۳ قانون مجازات اسلامی: «مجرد قصد ارتکاب جرم و یا عملیات و اقداماتی که فقط مقدمه جرم است و ارتباط مستقیم با وقوع جرم ندارد، شروع به جرم نیست و از این حیث قابل مجازات نمی ‌باشد.»

مصادیق

هر عملی که مجرم را در موقعیتی قرار دهد که امکان اجرای جرم را برای او فراهم کند، عملیات مقدماتی به شمار میرود، مانند ایستادن مجرم در نقطه ای داخل اتوبوس برای سرقت از جیب مسافران یا قدم زدن در مسیری که به مکان سکونت فردی که قصد کشتن او را دارد منتهی میشود.

در رویه قضایی

به موجب نظریه مشورتی 1955/7_1365/4/8، شروع به جرم صرفاً با شروع به عملیات اجرایی مصداق پیدا می کند، لذا بین مجرد قصد ارتکاب جرم و اقداماتی که مقدمه ارتکاب جرم بوده و ارتباطی مستقیم با وقوع جرم ندارند و شروع به جرم تفاوت های ظریفی وجود دارد.